Πέθανε η Μαντλίν Ολμπράιτ, πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, έκανε γνωστό σήμερα η οικογένειά της.
Ο θάνατός της επιβεβαιώθηκε με ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς το προσωπικό της Albright Stonebridge Group, μιας παγκόσμιας εταιρείας στρατηγικής που ιδρύθηκε από την Ολμπράιτ. Γεννημένη στην πρώην Τσεχοσλοβακία το 1937, ήταν η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε τα ηνία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και διετέλεσε επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας από το 1997 μέχρι το 2001.
Η Ολμπράιτ υπήρξε μια σκληροτράχηλη διπλωμάτης σε μια κυβέρνηση που δίστασε να εμπλακεί σε δύο από τις μεγαλύτερες κρίσεις εξωτερικής πολιτικής στη δεκαετία του 1990 — τις γενοκτονίες στη Ρουάντα και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Υπερασπίστηκε την επέκταση του ΝΑΤΟ, πίεσε για την παρέμβαση της συμμαχίας στη Γιουγκοσλαβία, προκειμένου, όπως έλεγε τότε η Ουάσιγκτον, να σταματήσει τις γενοκτονίες και τις εθνοκαθάρσεις. Η Ολμπράιτ, η οποία ανέλαβε πρέσβειρα των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη το 1993, είχε πιέσει για μια σκληρότερη στάση απέναντι στους Σέρβους της Βοσνίας. Ωστόσο, στη διάρκεια της πρώτης θητείας του Μπιλ Κλίντον στον Λευκό Οίκο, πολλοί από τους κορυφαίους συμβούλους της κυβέρνησης σε θέματα εξωτερικής πολιτικής θυμούνταν έντονα πώς οι ΗΠΑ βρέθηκαν σε “τέλμα” στο Βιετνάμ και ήταν αποφασισμένοι να μην επαναλάβουν το ίδιο λάθος στα Βαλκάνια.
Η Μαντλίν Ολμπράιτ είχε κάποτε εκνευρίσει τον αρχηγό του Πενταγώνου όταν τον ρώτησε γιατί οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ αριθμούσαν πάνω από ένα εκατομμύριο ένστολους (άνδρες και γυναίκες) εφόσον δεν τους χρησιμοποιούσαν ποτέ.
Μέσα σε 78 μέρες, το ΝΑΤΟ, επιστρατεύοντας 1.000 και πλέον βομβαρδιστικά, πραγματοποίησε τότε 35.788 αεροπορικές επιδρομές στο έδαφος της Γιουγκοσλαβίας και επιτέθηκε εναντίον 200 γιουγκοσλαβικών πόλεων.
Υπήρξε το πρόσωπο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ κατά τη δεκαετία μεταξύ του τέλους του Ψυχρού Πολέμου και του πολέμου κατά της τρομοκρατίας που πυροδότησαν οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, μια εποχή που προαναγγέλθηκε από τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους ως «νέα τάξη πραγμάτων».
Η Μαντλίν Ολμπράιτ είχε κάποτε εκνευρίσει τον αρχηγό του Πενταγώνου όταν τον ρώτησε γιατί οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ αριθμούσαν πάνω από ένα εκατομμύριο ένστολους (άνδρες και γυναίκες) εφόσον δεν τους χρησιμοποιούσαν ποτέ.
Στα πρώτα χρόνια της θητείας του Κλίντον στον Λευκό Οίκο, αν και χωρίς ανταπόκριση είχε ταχθεί υπέρ μιας ταχείας και σθεναρής απάντησης στη Βοσνία, η Ολμπράιτ υποστήριξε το δικαστήριο του ΟΗΕ για εγκλήματα πολέμου, το οποίο τελικά έβαλε τους αρχιτέκτονες εκείνου του πολέμου — συμπεριλαμβανομένων του σέρβου προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και σερβοβόσνιων ηγετών — στη φυλακή, σημειώνει ο πρώην σύμβουλός της Τζέιμς Ο’Μπράιαν.
Ο ρόλος της ως εκπροσώπου των ΗΠΑ ανά τον κόσμο
Οι ΗΠΑ, ιδίως στο Ιράκ και τη Γιουγκοσλαβία, επενέβησαν στρατιωτικά με σκοπό ανατρέψουν καθεστώτα εκεί, όπως σημειώνει το CNN με αφορμή το θάνατο της Αμερικανής και η Ολμπράιτ -μια αυτοπροσδιοριζόμενη ως «πραγματιστική ιδεαλίστρια» που επινόησε τον όρο «διεκδικητική πολυμέρεια» για να περιγράψει την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Κλίντον- άντλησε από την εμπειρία της να μεγαλώσει σε μια οικογένεια που διέφυγε από τους Ναζί και τους κομμουνιστές στην Ευρώπη των μέσων του 20ού αιώνα για να διαμορφώσει την κοσμοθεωρία της.
Είδε τις ΗΠΑ ως το «απαραίτητο έθνος» όταν επρόκειτο να χρησιμοποιήσει τη διπλωματία που υποστηριζόταν από τη χρήση βίας και βομβαρδισμών για την λεγόμενη από τους Αμερικανούς «υπεράσπιση των δημοκρατικών αξιών» σε όλο τον κόσμο. Συμμετείχε ενεργά στην επιχείρηση της χώρας της και του ΝΑΤΟ στον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία.
«Στεκόμαστε όρθιοι και βλέπουμε μακρύτερα από άλλες χώρες στο μέλλον και βλέπουμε τον κίνδυνο για όλους μας», δήλωσε στο NBC το 1998. «Γνωρίζω ότι οι Αμερικανοί ένστολοι άνδρες και γυναίκες είναι πάντα έτοιμοι να θυσιαστούν για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τον αμερικανικό τρόπο ζωής».
Από το 2000 και μετά η Μαντλίν Ολμπράιτ έγινε σύμβολο μια γενιάς νέων γυναικών που αναζητούσαν έμπνευση στην αναζήτησή τους για ίσες ευκαιρίες και σεβασμό στους χώρους εργασίας. Η Ολμπράιτ συνήθιζε να λέει πως “Υπάρχει ένα ιδιαίτερο μέρος στην κόλαση για γυναίκες που δεν βοηθούν η μία την άλλη”.
