Κανονικούς ρυθμούς φαίνεται ότι ξαναβρίσκει το Χάρκοβο, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, καθώς το μετρό της πόλης το οποίο εδώ και καιρό χρησίμευε ως καταφύγιο βομβών για τους κατοίκους, ξαναλειτουργεί μετά από σχεδόν τριών μηνών διακοπής, λόγω της ρωσικής εισβολής.
«Είναι περίεργο. Οι άνθρωποι ζούσαν εδώ για τρεις μήνες και τώρα μοιάζει με μια κανονική μέρα, όπου πηγαίνεις στη δουλειά ως συνήθως», λέει ο 28χρονος Αρτιόμ Ζελένσκι, ο οποίος είναι ένας από τους χιλιάδες κατοίκους του Χάρκοβο που πήρε το μετρό τις πρώτες ώρες επαναλειτουργίας του.
«Είναι δύσκολο να μένεις σπίτι. Πρέπει να πας στη δουλειά, να ξαναχτίσεις την πόλη, να εργαστείς να κερδίσεις χρήματα για να ζήσεις. Δεν ξέρουμε τι θα φέρει το αύριο», είπε.
Ο κλοιός γύρω από το Χάρκοβο έχει χαλαρώσει
Ο κλοιός γύρω από την πόλη έχει χαλαρώσει, με τις ρωσικές δυνάμεις να εμφανίζονται προς το παρόν να έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια να καταλάβουν το Χάρκοβο για να συγκεντρώσουν περισσότερα στρατεύματα στα νότια και τα ανατολικά, όπου οι μάχες συνεχίζονται.
Το μετρό του Χάρκοβο, μια πόλη 1,4 εκατομμυρίων κατοίκων πριν από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εξυπηρετούσε 158 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως στις τρεις γραμμές του διαθέτοντας σχεδόν 30 σταθμούς. Κλειστοί παραμένουν τρεις σταθμοί που βρίσκονται στα βορειοανατολικά της πόλης και εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο του πυροβολικού.
Οι αρχές είχαν ζητήσει από τους ανθρώπους που είχαν καταφύγει στο μετρό να φύγουν πριν από την Κυριακή, προσφέροντάς τους προσωρινές εστίες ενώ πολλά κτίρια στην πόλη έχουν καταστραφεί ή βρίσκονται σε επικίνδυνες περιοχές. Εκατό άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν σε κλειστούς σταθμούς.
Οι συρμοί περνούν από τους σταθμούς μόνο κάθε 20 ή 30 λεπτά αυτή τη στιγμή, αλλά ο ρυθμός θα αυξηθεί τις επόμενες ημέρες.
«Αποφασίσαμε να μην ενοχλήσουμε τους ανθρώπους που μένουν ακόμα στο μετρό», διαβεβαίωσε σε μέσα ενημέρωσης ο δήμαρχος Ιγκόρ Τερέχοφ, ο οποίος πήρε σήμερα συμβολικά το μετρό.
«Αποφασίσαμε να επαναλειτουργήσουμε το μετρό γιατί πρέπει να επανεκκινήσουμε την οικονομία»
«Αποφασίσαμε να επαναλειτουργήσουμε το μετρό γιατί πρέπει να επανεκκινήσουμε την οικονομία. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν δούλευαν και δεν διαθέτουν άλλα χρήματα», είπε, τονίζοντας ότι οι συγκοινωνιακές μεταφορές θα είναι δωρεάν για τις επόμενες 15 ημέρες.
Η συνταξιούχος, η Τετιάνα Βόλκοβα, 64 ετών, λέει ότι είναι «ευτυχισμένη που η ζωή επέστρεψε στους κανονικούς της ρυθμούς». «Κρυβόμασταν στα υπόγεια και μπορούμε να ξαναβγούμε», λέει, πηγαίνοντας σε «μια φίλη που δεν έχει συναντήσει εδώ και πολύ καιρό».
Όμως, όταν αναφέρεται στη στρατιωτική κατάσταση, το πρόσωπό της σκοτεινιάζει και φαίνεται να κρατάει τα δάκρυα της. Παραδέχεται ότι «φοβάται».
«Όλα είναι θέλημα Θεού. Δεν καταλαβαίνω, είναι κακό και αυτό δεν μπορεί να διαρκέσει. Προτιμώ να μην μιλάω για αυτό».
Τρεις μήνες πολέμου στην Ουκρανία – Ο Ζελένσκι καλεί τους συμμάχους να πιέσουν τη Ρωσία για ανταλλαγή κρατουμένων
Ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται σήμερα στον τέταρτο μήνα του, με τα ρωσικά στρατεύματα να επικεντρώνουν την επίθεσή τους στον τελευταίο θύλακα αντίστασης στον περιφέρεια Λουχάνσκ, στο Ντονμπάς.
Μολονότι διαβεβαιώνουν πως απέκρουσαν τις ρωσικές επιθέσεις στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, την πρωτεύουσα Κίεβο στα τέλη Μαρτίου και στις αρχές Απριλίου και κατόπιν στο Χάρκοβο τον Μάιο, οι Ουκρανοί παραδέχονται εδώ και λίγες ημέρες ότι αντιμετωπίζουν ολοένα μεγαλύτερες «δυσκολίες» στο Ντονμπάς, που σχηματίζουν οι περιφέρειες –«ομπλάστ»– Λουχάνσκ και Ντανιέτσκ.
«Οι επόμενες εβδομάδες του πολέμου θα είναι δύσκολες», αναγνώρισε χθες βράδυ ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο καθημερινό διάγγελμά του.
«Οι ρωσικές δυνάμεις κατοχής προσπαθούν να δείξουν ότι δεν θα εγκαταλείψουν τις κατειλημμένες περιοχές στην περιφέρεια του Χαρκόβου (βορειοανατολικά), ότι δεν θα παραδώσουν την περιφέρεια της Χερσώνας (νότια), τις κατεχόμενες περιοχές της περιφέρειας της Ζαπορίζιας (νοτιοανατολικά) και του Ντονμπάς (ανατολικά). Προελαύνουν εν μέρει. Ενισχύουν τις θέσεις τους αλλού», συνέχισε.
Η κατάσταση παραμένει «εξαιρετικά δύσκολη» στο Ντονμπάς, όπου οι Ρώσοι επιδιώκουν να «εξοντώσουν όποιον ζει», κατήγγειλε ο πρόεδρος Ζελένσκι.
Η Μόσχα συγκεντρώνει τη δύναμη πυρός της στον τελευταίο θύλακα των Ουκρανών στη Λουχάνσκ, περικυκλώνοντας τις πόλεις Σεβεροντονιέτσκ και Λισιτσάνσκ. Το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας έκανε λόγο για σφοδρές μάχες σε εξέλιξη κοντά στις κοινότητες Ποπάσνα και Μπαχμούτ, κάτι που μοιάζει να επιβεβαιώνει την κυκλωτική κίνηση.
«Υποχρεωτικές» εκκενώσεις
Η πτώση της Μπαχμούτ, στην περιφέρεια Ντανιέτσκ, θα έδινε στους Ρώσους τον έλεγχο ενός στρατηγικού σταυροδρομιού, που αποτελεί επιπλέον το τρέχον διάστημα αυτοσχέδιο κέντρο διοίκησης των ουκρανικών δυνάμεων στην περιοχή.
Οι κάτοικοί της αρνούνται να την εγκαταλείψουν, παρά τον κίνδυνο: «Ο κόσμος δεν θέλει να φύγει», είπε ο αντιδήμαρχος της Μπαχμούτ, ο Μαξίμ Σούτκοβι, μπροστά σε μισοάδειο λεωφορείο που υποτίθεται πως θα μετέφερε άμαχους προς πιο ασφαλείς περιοχές.
Οι αρχές πλέον φθάνουν «στο σημείο που θα κάνουμε υποχρεωτικές εκκενώσεις», είπε ο επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης στην Μπαχμούτ, ο Σερχίι Κάλιαν.
Όσοι παραμένουν λένε πως οι πύραυλοι και οι βόμβες αρχίζουν να πέφτουν τα ξημερώματα και συνεχίζουν ως το μεσημέρι γύρω από την Μπαχμούτ.
Η Σεβεροντονιέτσκ βομβαρδίζεται «24 ώρες το 24ωρο», από τους Ρώσους, που «χρησιμοποιούν τακτική καμένης γης, καταστρέφουν εσκεμμένα την πόλη», κατήγγειλε προχθές Κυριακή ο ουκρανός περιφερειάρχης της Λουχάνσκ, ο Σερχίι Χαϊντάι.
Η τύχη της Σεβεροντονιέτσκ ενδέχεται να είναι παρόμοια με αυτή της Μαριούπολης, του λιμανιού στρατηγικής σημασίας που καταστράφηκε σχεδόν εντελώς έπειτα από εβδομάδες πολιορκίας.
Σε μέρος της κοιλάδας του Ντονμπάς δημιουργήθηκαν από το 2014 οι δύο αυτοανακηρυγμένες λαϊκές δημοκρατίες των φιλορώσων. Για να τους υπερασπιστεί από την «γενοκτονία» που υποστήριξε πως ετοιμαζόταν να διαπράξει το Κίεβο διέταξε ο Βλαντίμιρ Πούτιν την 24η Φεβρουαρίου την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, λίγα 24ωρα αφού αναγνώρισε επίσημα ως αυτόνομες κρατικές οντότητες τις δύο «λαϊκές δημοκρατίες», με την επικράτειά τους να εκτείνεται σε όλο το Ντονμπάς.
Στρατιωτική βοήθεια από 20 χώρες
Το νότιο μέτωπο μοιάζει σταθερό, αν και οι Ουκρανοί λένε πως σημείωσαν κέρδη. Η διοίκηση των δυνάμεών τους στον νότο έκανε λόγο σήμερα για «προέλαση» στην περιοχή της Μικολάιφ «προς την κατεύθυνση της περιφέρειας της Χερσώνας», όπου οι νέες φιλορωσικές αρχές ανακοίνωσαν πως θέλουν να καθιερώσουν το ρούβλι. Κατηγόρησε εξάλλου τις ρωσικές δυνάμεις πως σκότωσαν άμαχους που προσπαθούσαν να φύγουν οδικώς, με τοποθέτηση ναρκών σε δρόμο και με βόμβες και κατόπιν εκτελώντας όσους επέζησαν.
Ενώ η Μόσχα κλιμακώνει την προσπάθεια να καταλάβει όλο το Ντονμπάς, το Κίεβο, που επιμένει να ζητά περισσότερα όπλα, εξασφάλισε υποσχέσεις για υποστήριξη από δυτικά κράτη.
Σε ψηφιακή σύνοδο της «Ομάδας επαφής για την υπεράσπιση της Ουκρανίας» 44 κράτη συζήτησαν χθες τη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο. Είκοσι δεσμεύτηκαν να στείλουν κι άλλα όπλα, ενώ άλλες να εκπαιδεύσουν τον ουκρανικό στρατό, σύμφωνα με τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας, τον Λόιντ Όστιν.
Ο ίδιος απέφυγε να δώσει διευκρινίσεις για τα όπλα που θα στείλουν οι ΗΠΑ, μετά την έγκριση από το Κογκρέσο του γιγαντιαίου πακέτου βοήθειας στην Ουκρανία, με αξία 40 δισ. δολαρίων συνολικά.
Πάντως ανάμεσα στα όπλα που θα σταλούν θα είναι πύραυλοι κατά πλοίων επιφανείας Harpoon, μαζί με έναν αυτοκινούμενο εκτοξευτήρα τους, που υποσχέθηκε η Δανία. Το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του θεωρούν πως με αυτούς τους πυραύλους μπορεί να κατορθωθεί να αρθεί ο αποκλεισμός του λιμανιού της Οδησσού, κόμβου των εξαγωγών σιτηρών από τη χώρα, οι οποίες είναι κρίσιμες όχι μόνο για την ουκρανική οικονομία αλλά και για τον εφοδιασμό με τρόφιμα αρκετών άλλων χωρών. Θεωρητικά οι πύραυλοι αυτοί θα μπορούσαν να απειλήσουν ως και την Κριμαία, που προσάρτησε η Μόσχα το 2014.
Ο ουκρανός υπουργός Άμυνας Ολεξίι Ρέζνικοφ είπε πως ελπίζει να «μπορέσει να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της χρήσης» των όπλων που έλαβε υποσχέσεις ότι θα παραδοθούν χθες καθώς «μπορεί να αλλάξουν τα δεδομένα στα πεδία των μαχών».
Οκτώ εκατομμύρια εκτοπισμένοι
Σε τρεις μήνες, χιλιάδες άνθρωποι, άμαχοι και στρατιωτικοί, έχουν σκοτωθεί, χωρίς όμως να υπάρχει σαφής απολογισμός. Μόνο στη Μαριούπολη, οι ουκρανικές αρχές μιλούν για 20.000 νεκρούς.
Στο στρατιωτικό επίπεδο, το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας διατείνεται ότι οι Ρώσοι έχουν χάσει 29.200 άνδρες, 204 αεροσκάφη και 1.300 άρματα μάχης από την έναρξη του πολέμου την 24η Φεβρουαρίου. Το Κρεμλίνο παραδέχεται ότι η Ρωσία έχει υποστεί «μεγάλες απώλειες», χωρίς να γίνεται πιο σαφές. Δυτικές πηγές κάνουν λόγο για 12.000 Ρώσους στρατιωτικούς νεκρούς. Γαλλική στρατιωτική πηγή ανέβασε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο τον αριθμό τους στους 15.000.
Αν οποιοσδήποτε από τους αριθμούς αυτούς είναι ακριβής, σημαίνουν πως οι απώλειες της Ρωσίας ξεπερνούν εκείνες που υπέστη σε εννέα χρόνια ο σοβιετικός στρατός στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με το βρετανικό υπουργείο Άμυνας.
Όσο για την Ουκρανία, δεν ανακοινώνει ως τώρα σαφή στοιχεία για τις απώλειες του δικού της στρατού.
Ο πόλεμος ανέτρεψε εξάλλου τη δημογραφική εικόνα της χώρας. Πάνω από οκτώ εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Σε αυτούς προστίθενται 6,5 εκατομμύρια πρόσφυγες σε κράτη του εξωτερικού, οι μισοί και πλέον (3,4 εκατ.) στην Πολωνία.
Ζελένσκι: Καλεί τους συμμάχους να πιέσουν τη Ρωσία για ανταλλαγή κρατουμένων
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε χθες ότι το Κίεβο είναι έτοιμο να προχωρήσει σε ανταλλαγή αιχμαλώτων με τη Ρωσία «ακόμη και αύριο», παροτρύνοντας τους συμμάχους της χώρας του να πιέσουν τη Μόσχα.
Η ανταλλαγή «είναι ανθρωπιστικό ζήτημα» και «πολιτική απόφαση, που θα εξαρτηθεί από την υποστήριξη πολλών κρατών», ανέφερε με ακροατήριο τους συμμετέχοντες στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός.
«Είναι σημαντικό», συνέχισε «να ασκηθεί πολιτική πίεση σε κάθε επίπεδο» από επιχειρηματίες, «με το κλείσιμο επιχειρήσεων, με εμπάργκο στο πετρέλαιο, και μέσω αυτών των απειλών να αυξηθεί η ανταλλαγή των ανθρώπων μας με Ρώσους στρατιωτικούς», καθώς «δεν χρειαζόμαστε τους Ρώσους, χρειαζόμαστε όμως τους δικούς μας».
«Είμαστε έτοιμοι για να γίνει ανταλλαγή ακόμη και αύριο», επέμεινε.
Σύμφωνα με τον κ. Ζελένσκι το Κίεβο έχει εμπλέξει τα Ηνωμένα Έθνη, την Ελβετία, το Ισραήλ και «πολλές» χώρες στη διαδικασία, που χαρακτήρισε πολύ περίπλοκη.
Χιλιάδες αιχμάλωτοι έχουν πέσει στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων μετά την κατάληψη της Μαριούπολης και τις μάχες στο Ντονμπάς, παραδέχθηκε.
Πύραυλοι κατά πλοίων επιφανείας που υποσχέθηκε η Δανία θα βοηθήσουν να ελεγχθούν ακτές της Μαύρης Θάλασσας
Η δέσμευση της Κοπεγχάγης να προμηθεύσει πυραύλους κατά πλοίων επιφανείας Harpoon κι έναν εκτοξευτήρα τους στην Ουκρανία, που ανακοίνωσαν χθες Δευτέρα οι ΗΠΑ, σηματοδοτεί την πρώτη μελλοντική παράδοση στο Κίεβο όπλων αμερικανικής κατασκευής που θα επιτρέψουν στις ουκρανικές δυνάμεις να αυξήσουν την ακτίνα δράσης τους.
Η ουκρανική κυβέρνηση ζητεί προηγμένα όπλα –συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, πυραύλους κατά πλοίων επιφανείας, πυραύλους με μεγαλύτερο βεληνεκές, ισχυρά πυροβόλα–, όμως το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής βοήθειας που έχει λάβει είναι όπλα μικρού βεληνεκούς, όπως οι αντιαρματικοί πύραυλοι Javelin.
Οι Harpoon, που κατασκευάζει η Boeing, εκτιμούν το Κίεβο και οι σύμμαχοί του, θα απωθήσουν το ρωσικό ναυτικό από ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα, κατά συνέπεια θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών και άλλων αγροτικών προϊόντων.
Ο αμερικανός υπουργός Άμυνας, ο Λόιντ Όστιν, εξέφρασε την «ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη του στη Δανία» για την απόφαση της.
Το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς μετέδωσε την περασμένη Πέμπτη ότι οι ΗΠΑ εργάζονται για να παραδοθούν στην Ουκρανία περισσότερα όπλα κατά πλοίων επιφανείας, με βεληνεκές μεγαλύτερο των 100 χιλιομέτρων.
Τα ουκρανικά λιμάνια τελούν υπό αποκλεισμό του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού, που έχει αναπτύξει στην περιοχή πλοία και υποβρύχια κι έχει ποντίσει νάρκες.
Αναλυτές θεωρούν «σημαντική» την προμήθεια όπλων όπως οι πύραυλοι Χαρπούν, καθώς θα «αυξήσουν τις επιχειρησιακές δυνατότητες και την ένταση των επιχειρήσεων» εναντίον της Ρωσίας, όπως το έθεσε για παράδειγμα ο Τομ Καράκο του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (Center for Strategic and International Studies, CSIS). Τα όπλα αυτά, εξήγησε, θα αυξήσουν το επίπεδο του «κινδύνου» για τα ρωσικά πλοία «που επιτίθενται στην Ουκρανία από τη Μαύρη Θάλασσα ή από αλλού».
Πηγές προσκείμενες στο αμερικανικό Κογκρέσο και αξιωματούχος των ΗΠΑ αναγνωρίζουν ότι οι ουκρανικοί πύραυλοι κατά σκαφών επιφανείας Neptune είναι λιγοστοί και οι Χαρπούν θα αυξήσουν τις δυνατότητες των Ουκρανών ώστε να απωθήσουν τα ρωσικά πολεμικά και να αρχίσουν τη διαδικασία άρσης των ναρκών.
Ωστόσο, αυτό θα σημάνει πως το Κίεβο θα εξαρτάται από άλλα κράτη ως προς τον εντοπισμό και την παρακολούθηση στόχων προκειμένου να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πυραύλους εναντίον πλοίων που βρίσκονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις, σημειώνει ο κ. Καράκο του CSIS.
Κάποιες χώρες είχαν συμφωνήσει να στείλουν τέτοια όπλα στην Ουκρανία, σύμφωνα με αμερικανικές πηγές, αλλά καμία δεν ήθελε να είναι η πρώτη, ή η μόνη, λόγω του φόβου ότι θα υποστεί αντίποινα από τη Ρωσία εάν βυθιστεί ρωσικό πλοίο με πυραύλους που προμήθευσε.
Το υπουργείο Άμυνας της Δανίας δεν απάντησε αμέσως όταν το πρακτορείο ειδήσεων του ζήτησε σχόλιο.
