Τα δικά της σχέδια κάνει η Μόσχα τη στιγμή που δυνάμεις της Ευρώπης πασχίζουν για την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανίας.
Μία «επίθεση χωρίς όπλα». Η απειλή αναγνώρισης της ανεξαρτησίας εδαφών υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία που κραδαίνει η Μόσχα είναι ένα δίκοπο μαχαίρι, ικανό να εκβιάσει την επανάληψη της ειρηνευτικής διαδικασίας του Μινσκ ή να την καταστρέψει.
Εν μέσω της κρίσης ανάμεσα στην Ρωσία και την Δύση, οι Ρώσοι βουλευτές κάλεσαν την Τρίτη τον Βλαντίμιρ Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία φιλορωσικών εδαφών της βιομηχανικής κοιλάδας του Ντονμπάς που συνορεύει με την Ρωσία: του Ντονιέτσκ και του Λουχάνσκ, που έχουν αυτοανακηρυχθεί «δημοκρατίες».
Μέσα σε οκτώ χρόνια, ο πόλεμος ανάμεσα στο Κίεβο και τους φιλορώσους αυτονομιστές που υποστηρίζονται από την Μόσχα έχει αφήσει πάνω από 14.000 νεκρούς. Η ένταση των συγκρούσεων έχει μειωθεί σημαντικά μετά τις συμφωνίες του Μινσκ το 2015, αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία υπό γαλλογερμανική μεσολάβηση.
Οι δύο αυτοανακηρυχθείσες αποσχισθείσες περιοχές βρίσκονται στην περιοχή Ντονμπάς της Ουκρανίας. Η αυτοανακηρυχθείσα Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονιέτσκ ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα τη μαζική εκκένωση της περιοχής και την προώθηση των κατοίκων της στη Ρωσία, μετά την αύξηση των βομβαρδισμών. Η αυτοανακηρυχθείσα Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ εξέδωσε αργότερα παρόμοια ανακοίνωση.
Σε αδιέξοδο η πολιτική διευθέτηση
Αντίθετα, η πολιτική διευθέτηση της σύγκρουσης βρίσκεται σε αδιέξοδο και κάθε στρατόπεδο κατηγορεί το άλλο ότι μπλοκάρει τον δρόμο προς την ειρήνη.
Μία ρωσική αναγνώριση των εδαφών των αυτονομιστών θα σήμαινε το τέλος της διαδικασίας αυτής, διότι οι συμφωνίες του Μινσκ έχουν ως στόχο ακριβώς την επιστροφή των περιοχών αυτών στην ουκρανική κυριαρχία.
«Η Μόσχα θα είχε την πλήρη ευθύνη για την καταστροφή των συμφωνιών του Μινσκ», δήλωσε αξιωματούχος της ουκρανικής διπλωματίας στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
«Θα ήταν μία μη διαχειρίσιμη κατάσταση, μία μορφή επίθεσης χωρίς όπλα και αποξήλωσης χωρίς όπλα της ενότητας και της ακεραιότητας της Ουκρανίας», συνόψισε ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ζαν-Ιβ Λεντριάν.
Το σενάριο έχει ένα προηγούμενο: το 2008, το Κρεμλίνο αναγνώρισε την ανεξαρτησία δύο φιλορωσικών, αυτονομιστικών «δημοκρατιών» της Γεωργίας, της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, έπειτα από αστραπιαίο πόλεμο κατά του Τμπιλίσι, πρώην σοβιετικής δημοκρατίας που, όπως και η Ουκρανία, φιλοδοξεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν απάντησε στην έκκληση των βουλευτών του δίνοντας τη διαβεβαίωση ότι θέλει «να τηρήσει» τις συμφωνίες του Μινσκ «μέχρι τέλους».
Τόνισε όμως επίσης ότι «η συντριπτική πλειονότητα» των Ρώσων συμπάσχουν με τους κατοίκους του Ντονμπάς», τους ρωσόφωνους που, ισχυρίζεται ο Πούτιν, είναι θύματα «γενοκτονίας» που ενορχηστρώνεται από το Κίεβο. Και η Μόσχα, περιπλέκοντας περαιτέρω την κατάσταση, έχει διανείμει 600.000 ρωσικά διαβατήρια στις δύο αυτοανακηρυχθείσες «δημοκρατίες».
«Η υπομονή μας έχει τα όριά της»
Σύμφωνα με τους αναλυτές, απειλώντας με αναγνώριση, η Μόσχα θέλει σε πρώτη φάση να διαμηνύσει στο Κίεβο ότι έχει έρθει η ώρα των υποχωρήσεων.
«Είναι ένα τρόπος να πει “η υπομονή μας έχει τα όριά της” και ότι, αν γίνει μποϊκοτάζ στις συμφωνίες του Μινσκ και δεν εφαρμοσθούν, τότε θα αναγκασθούμε να χρησιμοποιήσουμε άλλες μεθόδους», εξηγεί ο Φιόντορ Λουκάνοφ, πολιτολόγος προσκείμενος στους κύκλους της ρωσικής εξουσίας.
Στο στόχαστρο βρίσκεται η απροθυμία του Κιέβου να θεσπίσει ειδικό καθεστώς και την οργάνωση εκλογών στο Ντονμπάς, με το επιχείρημα ότι οι κατευθυνόμενες από τη Μόσχα στρατιωτικές δυνάμεις πρέπει πριν να εγκαταλείψουν την περιοχή. Για το Κίεβο, η Μόσχα επιδιώκει να εδραιώσει οριστικά την επιρροή της στο ουκρανικό έδαφος.
Όμως, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς επέμεινε στις αρχές της εβδομάδας ότι το Κίεβο πρέπει να καταρτίσει τα αναγκαία νομοσχέδια το συντομότερο δυνατόν, διαβεβαιώνοντας ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δεσμευθεί σχετικά.
Το Κίεβο από την πλευρά του διαβεβαιώνει ότι η Μόσχα μπλοκάρει την υλοποίηση αυτών των μεταρρυθμίσεων και των συμφωνιών του Μινσκ, διότι η Ρωσία επιδιώκει να επιβάλει απευθείας διάλογο ανάμεσα στο Κίεβο και τους αυτονομιστές.
Η Μόσχα είναι ο υποκινητής αυτού του πολέμου
Οι ουκρανικές αρχές αρνούνται τέτοιο διάλογο, με το επιχείρημα ότι η Μόσχα είναι ο υποκινητής αυτού του πολέμου, ο διευθυντής ορχήστρας των αυτονομιστικών δυνάμεων και όχι ο μεσολαβητής.
«Αργά ή γρήγορα, η Ουκρανία θα εισαγάγει νομοσχέδια», δήλωσε στο AFP ένας από τους ουκρανούς διαπραγματευτές, ο Σέργκι Γκάρμας, «αλλά δεδομένων των εμποδίων που δημιουργούν οι διεκδικήσεις της Ρωσίας, η επεξεργασία τους θα πάρει χρόνια».
Αν το Κρεμλίνο ανεβάζει την πίεση, δεν είναι ακόμη έτοιμο να υπογράψει την πράξη θανάτου της ειρηνευτικής διαδικασίας, σύμφωνα με τον Φιόντορ Λουκιάνοφ.
Κατά την γνώμη του, η Ρωσία δεν μπορεί να στερηθεί «έναν μοχλό επιρροής στο μέλλον της Ουκρανίας και, ευρύτερα, στο θέμα της ευρωπαϊκής ασφάλειας».
Διότι ο ύστατος στόχος της Μόσχας είναι να πιέσει τους Δυτικούς να φρενάρουν οριστικά την διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία.
Εν μέσω των ανησυχιών για μία ρωσική εισβολή, οι διπλωματικές προσπάθειες ενισχύθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες για την επανάληψη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, με ραντεβού στο Παρίσι και το Βερολίνο.
Και μέχρι σήμερα, όλες οι πλευρές της σύγκρουσης δεν συμφωνούν παρά σε ένα πράγμα: δεν έχει υπάρξει «κανένα αποτέλεσμα».
Ολιγόλεπτη συνάντηση Μητσοτάκη με Μπλίνκεν στη Γερμανία
Το άριστο επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων την τελευταία διετία, «το καλύτερο από ποτέ», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά κυβερνητικές πηγές είχε την ευκαιρία να επαναβεβαιώσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη συνάντηση του με διακομματική αντιπροσωπεία Αμερικανών γερουσιαστών και βουλευτών υπό τον γερουσιαστή Νότιας Καρολίνας Λίντσεϊ Γκράχαμ, στο περιθώριο της 58ης Διάσκεψης Ασφάλειας του Μονάχου. Ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν παρέλειψε, μάλιστα, να αναφερθεί και στις δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης του υψηλού επιπέδου συνεργασίας σε τομείς όπως η αμυντική συνεργασία, αλλά και οι επενδύσεις.
Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε τη σημασία του σχήματος περιφερειακής συνεργασίας 3+1 για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και μίλησε για την ανάγκη ενίσχυσής του. Μάλιστα, εξέφρασε την επιθυμία ορισμένοι εξ αυτών να επισκεφθούν σύντομα την Ελλάδα ως μέλη της διακοινοβουλευτικής επιτροπής 3+1, που προβλέπει ο Νόμος για την Αμυντική και Διακοινοβουλευτική Συνεργασία ΗΠΑ- Ελλάδας που υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο. Επιπλέον κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν ακόμη οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία.
Ενδεικτικό του θερμού κλίματος στις διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι και η ολιγόλεπτη συνομιλία καθώς και η εγκάρδια χειραψία, που είχαν στο περιθώριο των συναντήσεων τους ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.
