Με τον εθνικό ύμνο «God Save the King» ολοκληρώθηκε η τελετή της νεκρώσιμης ακολουθίας της βασίλισσας Ελισάβετ που ξεκίνησε στις 13:00 ώρα Ελλάδος, στο Αββαείο του Γουέστμινστερ.
Η σορός της βασίλισσας Ελισάβετ μεταφέρθηκε με πομπή από το Γουεστμίνστερ Χολ, που εξετέθη επί τετραήμερο σε λαϊκό προσκύνημα. Άγημα 142 ναυτών έσυραν τον κιλλίβαντα με το φέρετρο της Βασίλισσας Ελισάβετ, το οποίο συνόδευσαν ο βασιλιάς Κάρολος και άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας
Στις 13:57 ώρα Ελλάδος (τοπική ώρα 11:57) κηρύχθηκε δύο λεπτών σιγή σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Μετά τον εθνικό ύμνο, ακούστηκε ο ήχος της γκάιντας και στη συνέχεια θα γίνει πομπή προς την Αψίδα του Ουέλινγκτον.
Κατά τη λειτουργία, η πρωθυπουργός της Βρετανίας Λιζ Τρας ανάγνωσε το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο από την Αγία Γραφή: «Μην αφήνετε την καρδιά σας να να μπλεχτεί: πιστεύετε στον Θεό, πιστεύετε και σε εμένα».
Αμέσως μετά, η χορωδία έψαλε έναν ύμνο που είχε ακουστεί το 1947, στον γάμο της τότε πριγκίπισσας Ελισάβετ με τον τότε Φίλιπ Μαουντμπάτεν, στη συνέχεια πρίγκιπα Φίλιππο. Ο ύμνος είναι βασισμένος στον Ψαλμό 23. «Ο Κύριος είναι ο ποιμένας μου», αναφέρεται. Ο ύμνος είναι γνωστός για τη φράση «αν και διαβαίνω το σκοτεινό μονοπάτι του θανάτου, δεν θα φοβηθώ κανένα κακό. Γιατί Εσύ είσαι μαζί μου και ο δρόμος σου με ανακουφίζει».
Ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι, στο κήρυγμά του, εξήρε τη βασίλισσα. Όπως ανέφερε, στα 21α γενέθλιά της είχε ορκιστεί ότι θα αφιερώσει τη ζωή της στην υπηρεσία του έθνους και της Κοινοπολιτείας. «Σπάνια μια υπόσχεση έχει τηρηθεί τόσο πολύ» τόνισε.
Ο Αρχιεπίσκοπος Τζάστιν Γουέλμπι ανέφερε ότι οι ηγέτες που αγαπούν το καθήκον τους είναι σπάνιοι. Αλλά όσοι υπηρετούν με αυτόν τον τρόπο, θα τους αγαπούν και θα τους θυμούνται, ενώ όσοι είναι κολλημένοι με την εξουσία και τα προνόμια, θα ξεχαστούν γρήγορα.
The Archbishop of Canterbury Justin Welby has delivered his sermon at Queen Elizabeth II's funeral at Westminster Abbey | #QueenElizabethII #queensfuneral pic.twitter.com/W5apmiOekn
— 10 News First (@10NewsFirst) September 19, 2022
Οι ηγέτες, είπε, εξυψώνονται στη ζωή και τους ξεχνούν μετά τον θάνατο. Το πρότυπο για όλους όσοι υπηρετούν τον Θεό είναι ότι ο θάνατος είναι η πόρτα της δόξας.
Στην τελετή μετέχουν πλήθος θρησκευτικών ηγετών. Ο αιδεσιμότατος Δρ. Iain Greenshields της Εκκλησίας της Σκωτίας ευχαρίστησε για τη «μακροζωία και τη βασιλεία» της Βασίλισσας και τα «δώρα σοφίας, επιμέλειας και υπηρεσίας» που προσέφερε.
Ο Αρχιεπίσκοπος του Γιορκ Στίβεν Κοτρέλ ευχαρίστησε για την ακλόνητη αφοσίωση της βασίλισσας στο Ευαγγέλιο. Ο επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκλησίας στην Αγγλία και την Ουαλία Καρινάλιος Βίνσεντ Νίκολς ευχαρίστησε για τους πλούσιους δεσμούς ενότητας και αμοιβαίας υποστήριξης που ανέπτυξε με τη βασίλισσα.Στο Αββαείο η βασιλική οικογένεια και ξένοι αξιωματούχοι
Περίπου μισή ώρα πριν την έναρξη της τελετής, είχαν φτάσει στο Αββαείο του Γουέστμινστερ η Καμίλα, η πριγκίπισσα της Ουαλίας και τα παιδιά της, ο πρίγκιπας Τζορτζ και η πριγκίπισσα Σάρλοτ, ενώ, αρκετά νωρίτερα, είχαν προηγηθεί οι αφίξεις ξένων αξιωματούχων όπως ο Εμανουέλ και η Μπριζίτ Μακρόν, το ζεύγος Τζο και Τζιλ Μπάιντεν και ο Τζάστιν Τριντό.
Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας συγκινημένα στη διάρκεια της κηδείας της Ελισάβετ
Οι κοντινότεροι συγγενείς της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ –με πρόσωπα χλωμά και σοβαρά– ακολούθησαν το φέρετρό της προς το Αβαείο του Ουέστμινστερ όπου πραγματοποιήθηκε η κηδεία της, με μια προσεκτικά χορογραφημένη πομπή.
Ο γιος της Ελισάβετ, ο βασιλιάς Κάρολος Γ’, και τα τρία μικρότερα αδέλφια του – Άννα, Άντριου και Έντουαρτ—στέκονταν πρώτοι στη σειρά πίσω από τον κιλλίβαντα πάνω στον οποίο είχε τοποθετηθεί το φέρετρο της εκλιπούσας βασίλισσας, τον οποίο έσυρε άγημα 142 ναυτών, για να μεταφερθεί από το Ουέστμινστερ Χολ στο Αβαείο.
Πίσω τους βρίσκονταν τα παιδιά του Καρόλου, οι πρίγκιπες Ουίλιαμ και Χάρι, και άλλα ανώτερα μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Ο Κάρολος και ο Ουίλιαμ έφτασαν με το ίδιο αυτοκίνητο στο Ουέστμινστερ Χολ, όπου έγιναν δεκτοί με επευφημίες και χειροκροτήματα από το συγκεντρωμένο πλήθος που είχε σπεύσει για να παρακολουθήσει την τελετή.
Από τη στιγμή που εμφανίστηκε το φέρετρο της βασίλισσας, το οποίο κρατούσε οκταμελές άγημα, όλοι σιώπησαν και τα μέλη της βασιλικής οικογένειας ακολούθησαν το φέρετρο υπό τον ήχο γκάιντας και πένθιμης καμπάνας.
Ο Κάρολος, η Άννα, ο Έντουαρντ και ο Ουίλιαμ, με στρατιωτικές στολές, χαιρέτισαν στρατιωτικά την ώρα που το φέρετρο σηκώθηκε από τον κιλλίβαντα μπροστά από το Αβαείο.
Ο Άντριου και ο Χάρι, ως μη εργαζόμενα μέλη της βασιλικής οικογένειας, φορούσαν κοστούμι και δεν χαιρέτισαν στρατιωτικά, παρά το γεγονός ότι και οι δύο έχουν υπηρετήσει σε ζώνες πολέμου στο παρελθόν, στα νησιά Φόκλαντ και τον Αφγανιστάν αντίστοιχα.
Ο Κάρολος φαινόταν συντετριμμένος και εξαντλημένος την ώρα που το φέρετρο μεταφερόταν μέσα στο Αβαείο για να ξεκινήσει η νεκρώσιμη ακολουθία.
Στο εσωτερικό περίμενε η Καμίλα, η βασιλική σύζυγος, καθώς και η σύζυγος του Ουίλιαμ, Κέιτ, μαζί με δύο από τα παιδιά τους, τον Τζορτζ, 9 ετών, και τη Σάρλοτ, 7 ετών, όπως και η σύζυγος του Χάρι, Μέγκαν.
Τα μέλη της βασιλικής οικογένεια ακολούθησαν το φέρετρο ως το βάθρο όπου τοποθετήθηκε.
Ο Ουίλιαμ και η Κέιτ είχαν τα παιδιά τους ανάμεσά τους καθώς περπατούσαν και τα κρατούσαν από τον ώμο.
The Pursuivants and Heralds of Arms will lead the procession out of Westminster Abbey when the funeral ends. pic.twitter.com/IjtjOjtpbJ
— Royal Central (@RoyalCentral) September 19, 2022
Κατόπιν αιτήματος του βασιλιά, το στεφάνι της βασίλισσας είναι φτιαγμένο από δεντρολίβανο, αγγλική βελανιδιά και μυρτιά, κομμένη από φυτά που καλλιεργήθηκαν από μύρτο που υπήρχε στη γαμήλια ανθοδέσμη της βασίλισσας και λουλούδια σε αποχρώσεις του χρυσού, του ροζ και του βαθύ μπορντό, με πινελιές λευκού, που έχουν κοπεί από τους κήπους των βασιλικών κατοικιών.
Στις 12.10 εισήλθαν στο Αββαείο οι πρώην πρωθυπουργοί Μπόρις Τζόνσον, Ντέιβιντ Κάμερον και Τερέζα Μέι. Η σημερινή πρωθυπουργός της Βρετανίας, Λιζ Τρας είχε φτάσει αρκετά νωρίτερα, στις 11:31, περίπου την ίδια ώρα με τους γονείς της Κέιτ Μίντλετον και τον γιο της Καμίλα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μεγάλη πλειοψηφία των προσκεκλημένων κατέφθασε με πούλμαν, με εξαίρεση τον Τζο Μπάιντεν, που έλαβε άδεια για να χρησιμοποιήσει την τεθωρακισμένη προεδρική λιμουζίνα του, και μάλιστα οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι «είχε κολλήσει» στην κίνηση καθ’ οδόν προς το αβαείο. Ευτυχώς, το «The Beast» κατάφερε να ξεκολλήσει και να μεταφέρει έγκαιρα το προεδρικό ζεύγος των ΗΠΑ στην κηδεία.
At The King's request, the wreath contains foliage of Rosemary, English Oak and Myrtle (cut from a plant grown from Myrtle in The Queen's wedding bouquet) and flowers, in shades of gold, pink and deep burgundy, with touches of white, cut from the gardens of Royal Residences. pic.twitter.com/5RteIWahuW
— The Royal Family (@RoyalFamily) September 19, 2022
Λίγο πριν τις 11:30 το πρωί ξεκίνησαν να χτυπούν οι καμπάνες στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ. Συνολικά χτύπησαν 96 φορές, όσα και τα χρόνια ζωής της βασίλισσας Ελισάβετ.
Queen Camilla and the Princess of Wales are heading to Westminster Abbey.
They are joined by Prince George and Princess Charlotte. pic.twitter.com/v0GRVZbHbl
— Royal Central (@RoyalCentral) September 19, 2022
Το πρόγραμμα της κηδείας της βασίλισσας Ελισάβετ
- 14:00 Ολοκληρώνεται το τελετουργικό στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ και το φέρετρο τοποθετείται ξανά στο κιλλίβαντα. Θα τηρηθεί δύο λεπτών σιγή σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο
- 14:15 Ξεκινάει νέα πομπή με προορισμό την αψίδα του Ουέλινγκτον. (Βρίσκεται δίπλα στο Hyde Park και πίσω από το παλάτι του Μπάκιγχαμ). Η πομπή θα περάσει μπροστά από το παλάτι και θα κάνει μια στάση
- 15:00 Η πομπή φτάνει στην αψίδα. Το φέρετρο μπαίνει στη νεκροφόρα με προορισμό το Ουίνδσορ (Οδικό ταξίδι διάρκειας 2 ωρών. Πλήθος κόσμου αναμένεται να βρίσκεται δεξιά και αριστερά του δρόμου)
- 17:06 Η νεκροφόρα φτάνει σε καθορισμένο σημείο. Σχηματίζεται ξανά πομπή
- 17: 10 Η πομπή για το κάστρο του Ουίνδσορ ξεκινά
- 17:40 Ο Βασιλιάς Κάρολος και άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας μπαίνουν στη πομπή
- 17:53 Η πομπή φτάνει στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου μέσα στο κάστρο του Ουίνδσορ
- 19:00 Ξεκινά η νεκρώσιμη ακολουθία. Δεν έχει διευκρινιστεί η διάρκεια της. Μόλις ολοκληρωθεί, το βάθρο θα υποχωρήσει στη βασιλική κρύπτη.
- 21:30 Ενταφιασμός χωρίς κάμερες
Το φέρετρο της Βασίλισσας Ελισάβετ από το Γουέστμινστερ Χολ στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ και στη συνέχεια στη διαδρομή μήκους 2χλμ. έως την Αψίδα του Γουέλινγκτον στο Χάιντ Παρκ Κόρνερ μεταφέρθηκε σε κανονιοφόρο του Βασιλικού Ναυτικού την οποία θα τραβά άγημα 142 ναυτών και μια 200μελης μπάντα.
Η κανονιοφόρος που χρησιμοποιήθηκε τελευταία φορά στην κηδεία του εξαδέλφου της Βασίλισσας Λόρδου Μαουντμπάτεν το 1979 θα ακολουθείται από τον Βασιλιά Κάρολο, τα τρία ακόμα παιδιά της Ελισάβετ καθώς και τα τρία μεγαλύτερα εγγόνια της, τους Πρίγκιπες Γουίλιαμ και Χάρι και τον εξάδελφό τους -γιο της Πριγκίπισσας Αννας- Πίτερ Φίλιπς.
Αφού το φέρετρο τοποθετήθηκε σε υπερυψωμένη πλατφόρμα στο Γουέστμινστερ, όπως αυτή στην οποία παρέμεινε στη διάρκεια του πολυήμερου λαϊκού προσκυνήματος, ο εφημέριος του Αββαείου Ντέιβιντ Χόιλ πήρε τη σκυτάλη για τη λειτουργία. Ο Αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπερι θα αναλάβει το κήρυγμα προς το ποίμνιο, ενώ η πρωθυπουργός Λιζ Τρας θα εκφωνήσει έναν επικήδειο λόγο στη Βασίλισσα, όπως και η Γραμματέας της Κοινοπολιτείας. Επειτα από 55 λεπτά στο Αββαείο (αλλά και στη Μεγάλη Βρετανία και τις χώρες της Κοινοπολιτείας) θα τηρηθεί δύο λεπτών σιγή, ενώ η τελετή θα ολοκληρωθεί με τον εθνικό ύμνο κι ένα μοιρολόι -κατ’ απαίτηση της Ελισάβετ- που θα ερμηνεύσει ο βασιλικός αυλητής.
Αμέσως μετά, στις 2 και τέταρτο, η Βασίλισσα Ελισάβετ θα διασχίσει για τελευταία φορά τα τελευταία της χιλιόμετρα στο Λονδίνο. Η σορός της θα οδηγηθεί με την κανονιοφόρο του Βασιλικού Ναυτικού στην Πύλη του Γουέλινγκτον. Τη νεκρική πομπή των δύο χιλιομέτρων θα συνοδεύουν επτά στρατιωτικά αγήματα -το καθένα με τη δική του μπάντα- ενώ θα ακολουθούν και πάλι πεζή ο Βασιλιάς, τα αδέλφια του και τα τρία μεγαλύτερα εγγόνια της Βασίλισσας. Η Καμίλα, η Κέιτ, η Μέγκαν και η Κόμισσα Σόφι του Ουέσεξ θα ακολουθήσουν με αυτοκίνητο. Στη διάρκεια της 45λεπτης πομπής το σκηνικό θα είναι σχεδόν απόκοσμο. Το Μπιγκ Μπεν θα χτυπά πένθιμα κάθε ένα λεπτό, ενώ τιμητικοί κανονιοβολισμοί θα ακούγονται επίσης κάθε 60 δευτερόλεπτα από το Χάιντ Παρκ.
Το ταξίδι και η κηδεία της βασίλισσας στο Γουίνδσορ
Παρότι στις 3 μετά το μεσημέρι θα ξεκινήσει η μεταφορά της σορού από το Λονδίνο στο κάστρο Γουίνδσορ, έναν τόπο άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωή της Βασίλισσας, αφού εκεί φυγαδεύτηκε στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αυτό διάλεξε ως επίσημη κατοικία της τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής της, η τελευταία παράσταση της Ελισάβετ θα είναι μόλις στα μισά.
Στις 5.06 μ.μ. η σορός αναμένεται να έχει φτάσει στο κάστρο του 11ου αιώνα και τέσσερα λεπτά αργότερα θα ξεκινήσει μια νέα πομπή, αυτή τη φορά 4,2 χιλιομέτρων προς την Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, εκεί δηλαδή όπου θα αποχαιρετήσει τη Βασίλισσα ο στενότερος κύκλος της -έχουν λάβει πρόσκληση περί τα 800 άτομα- με μία σύντομη επιμνημόσυνη δέηση.
Η τελευταία πράξη του ύστατου χαίρε στην Ελισάβετ θα ολοκληρωθεί με ψαλμούς και ύμνους που η ίδια είχε επιλέξει, ενώ πριν η σορός της μεταφερθεί στο βασιλικό θησαυροφυλάκιο, όπου θα ταφεί, θα αφαιρεθούν από το φέρετρο το Στέμμα της Κοινοπολιτείας, η βασιλική σφαίρα και το σκήπτρο.
Και τα τρία θα παραδοθούν στον εφημέριο του ναού και κατόπιν θα φυλάσσονται στον Πύργο του Λονδίνου μέχρι την ενθρόνιση του νέου βασιλιά το 2023. Κάπου εκεί θα ολοκληρωθεί και το θέαμα, τουλάχιστον για όσους δεν έχουν το προνόμιο να συγκαταλέγονται στα στενά μέλη της βασιλικής οικογένειας της Αγγλίας.
Στις 9.25 το βράδυ η Ελισάβετ θα ταφεί στο παρεκκλήσι του Ναού του Αγίου Γεωργίου και μαζί της ο σύζυγός της Πρίγκιπας Φίλιππος, ο οποίος, σύμφωνα με το τυπικό, παρέμενε άταφος από τον θάνατό του τον Απρίλιο του 2021. Στην επιτάφια πλάκα της θα είναι χαραγμένες οι λέξεις Ελισάβετ Β’ 1926-2022.
