Η Ουκρανία και η Ρωσία έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο σε ένα προσωρινό ειρηνευτικό σχέδιο 15 σημείων, που περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση της Ρωσίας, εάν το Κίεβο δηλώσει ουδετερότητα και αποδεχθεί όρια στις ένοπλες δυνάμεις του, σύμφωνα με τρία άτομα που συμμετέχουν στις συνομιλίες.
Σύμφωνα με του FT, η προτεινόμενη συμφωνία, την οποία Ουκρανοί και Ρώσοι διαπραγματευτές συζήτησαν πλήρως για πρώτη φορά τη Δευτέρα, θα περιλαμβάνει το Κίεβο να παραιτηθεί από τις φιλοδοξίες του να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να υποσχεθεί να μην φιλοξενήσει ξένες στρατιωτικές βάσεις ή οπλισμό με αντάλλαγμα την προστασία από συμμάχους όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία, ανέφεραν πηγές που γνωρίζουν την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων.
Η φύση των δυτικών εγγυήσεων για την ουκρανική ασφάλεια – και η αποδοχή τους από τη Μόσχα – θα μπορούσε να αποδειχθεί μεγάλο εμπόδιο σε οποιαδήποτε συμφωνία, όπως και το καθεστώς των ουκρανικών εδαφών που κατέλαβαν η Ρωσία ήδη από το 2014. Το δημοσίευμα θυμίζει πως μια παρόμοια συμφωνία ήδη από το 1994 που στηρίζει την ουκρανική ασφάλεια απέτυχε να αποτρέψει τη ρωσική επιθετικότητα κατά του γείτονά της.
«Πλήρεις εγγυήσεις ασφαλείας» που θα προστατεύουν την Ουκρανία
Στις εγγυήσεις ασφαλείας είχε αναφερθεί νωρίτερα και ο Βολόντιμιρ Ζελένσκι σε νέο του βιντεοσκοπημένο μήνυμα. Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις πρέπει να οδηγήσουν σε μία δίκαιη συμφωνία για την Ουκρανία που θα περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας που θα την προστατεύουν από μελλοντικές απειλές, ανέφερε συγκεκριμένα.
«Μπορούμε και οφείλουμε να αγωνισθούμε σήμερα, τώρα. Μπορούμε και οφείλουμε να υπερασπισθούμε το κράτος μας, την ζωή μας, την ουκρανική ζωή. Μπορούμε και οφείλουμε να διαπραγματευθούμε μία δίκαιη και προσήκουσα ειρήνη για την Ουκρανία, πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας που θα λειτουργούν», δήλωσε ο ουκρανός πρόεδρος σε μήνυμα που απηύθυνε μέσω βίντεο.
Η Ουκρανία απαιτεί «πλήρεις εγγυήσεις ασφαλείας» απέναντι στην Ρωσία, απορρίπτοντας παράλληλα την ιδέα της εφαρμογής ενός «αυστριακού ή σουηδικού» μοντέλου «ουδετερότητας», ανακοίνωσε προηγουμένως η ουκρανική προεδρία.
«Η Ουκρανία βρίσκεται αυτήν την στιγμή σε κατάσταση απευθείας πολέμου με την Ρωσία. Κατά συνέπεια, το μοντέλο δεν μπορεί παρά να είναι “ουκρανικό”», δήλωσε ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, ένας εκ των ουκρανών διαπραγματευτών, σε σχόλια που δόθηκαν στην δημοσιότητα από την ουκρανική προεδρία.
Διευκρινίζει δε ότι απαιτούνται «πλήρεις εγγυήσεις ασφαλείας» απέναντι στην Ρωσία, στο πλαίσιο των οποίων οι συμβαλλόμενοι θα δεσμεύονται να επέμβουν στο πλευρό της Ουκρανίας σε περίπτωση επίθεσης.
«Αυτό σημαίνει ότι οι υπογράφοντες τις εγγυήσεις δεν μένουν στο περιθώριο σε περίπτωση επίθεσης κατά της Ουκρανίας, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά θα λάβουν ενεργό μέρος στην σύρραξη στο πλευρό της Ουκρανίας και θα της παράσχουν αμέσως τα αναγκαία όπλα», εξήγησε ο Μιχάιλο Ποντόλιακ και πρόσθεσε ότι το Κίεβο ζητεί επίσης ζώνη αεροπορικού αποκλεισμού επάνω από την Ουκρανία σε περίπτωση επίθεσης κατά του εδάφους της.
Λίγο νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ και ο Ρώσος διαπραγματευτής Βλαντίμιρ Μεντίνσκι αναφέρθηκαν στην Αυστρία και την Σουηδία ως μοντέλα ουδετερότητας που θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν στην περίπτωση της Ουκρανίας στο πλαίσιο συμβιβαστικής λύσης.
Ο τελευταίος γύρος διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Ουκρανία και την Ρωσία βρίσκεται σε εξέλιξη από την Δευτέρα και νέα συνάντηση μέσω τηλεδιάσκεψης είναι προγραμματισμένη για σήμερα.
Πιο κοντά σε συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι
Δεν υπάρχουν εμπόδια για μια συνάντηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε νωρίτερα ο Σεργκέι Λαβρόφ, ωστόσο διευκρίνισε ότι μια τέτοια συνάντηση θα γίνει μόνο για να επισφραγιστεί μια συγκεκριμένη συμφωνία για την Ουκρανία.
«Δεν υπάρχουν εμπόδια για τη διοργάνωση μιας τέτοιας συνάντησης με την κατανόηση ότι δεν θα γίνει μόνο για να γίνει· θα πρέπει να επισφραγιστούν συγκεκριμένες συμφωνίες που επεξεργάζονται αυτή τη στιγμή οι δύο αντιπροσωπείες», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ σε δημοσιογράφους.
Ο Λαβρόφ είπε ότι οι αντιπροσωπείες των δύο χωρών πραγματοποιούν συναντήσεις μέσω τηλεδιασκέψεων.
Πάντως, ο εκπρόσωπος Τύπου του Πούτιν Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι η ουδετερότητα για την Ουκρανία με βάση το καθεστώς της Αυστρίας ή της Σουηδίας ήταν μια πιθανότητα. «Αυτή η επιλογή συζητείται πραγματικά τώρα και είναι μια επιλογή που μπορεί να θεωρηθεί ουδέτερη», δήλωσε ο Πεσκόφ.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ, υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, δήλωσε ότι «απολύτως συγκεκριμένες διατυπώσεις» ήταν «κοντά στο να συμφωνηθούν» στις διαπραγματεύσεις.
Φόβοι για παιχνίδια της Μόσχας στην Ουκρανία
Στο δημοσίευμα των FT πάντως σημειώνεται πως αν και η Μόσχα και το Κίεβο δήλωσαν αμφότερες την Τετάρτη ότι έχουν σημειώσει πρόοδο όσον αφορά τους όρους μιας συμφωνίας, Ουκρανοί αξιωματούχοι παραμένουν επιφυλακτικοί ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είναι πλήρως προσηλωμένος στην ειρήνη και ανησυχούν ότι η Μόσχα μπορεί να κερδίζει χρόνο για να ανασυντάξει τις δυνάμεις της και να συνεχίσει την επίθεσή της.
Ο Μιχαίλο Ποντόλιακ, ανώτερος σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου δήλωσε στους Financial Times ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα περιλαμβάνει «τα στρατεύματα της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε κάθε περίπτωση να εγκαταλείψουν τα εδάφη της Ουκρανίας» που έχουν καταληφθεί από την έναρξη της εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου – δηλαδή νότιες περιοχές κατά μήκος της Αζοφικής και της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και εδάφη ανατολικά και βόρεια του Κιέβου.
Η Ουκρανία θα διατηρούσε τις ένοπλες δυνάμεις της, αλλά θα ήταν υποχρεωμένη να παραμείνει εκτός στρατιωτικών συμμαχιών όπως το ΝΑΤΟ και να απέχει από τη φιλοξενία ξένων στρατιωτικών βάσεων στο έδαφός της.
Η πρόταση για αποστρατιωτικοποίηση με σουηδικό/αυστριακό μοντέλο
Φαίνεται πως η ουκρανική πλευρά απορρίπτει κατά κάποιο τρόπο το σουηδικό/αυστριακό μοντέλο. Η, επισήμως αδέσμευτη, Σουηδία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά εταίρος της στρατιωτικής συμμαχίας από το μέσο της δεκαετίας του 1990. Κατά τα τελευταία χρόνια σταδιακά προσεγγίζει το ΝΑΤΟ.
Η Σουηδία εγκατέλειψε την ουδετερότητά της στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οπότε και εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση (1995).
Η Αυστρία από την πλευρά της είναι ουδέτερη και δεν μπορεί να στείλει στρατιώτες σε εμπόλεμη ζώνη πέραν των αποστολών του ΟΗΕ.
Χθες, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε ένα βήμα προς την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης δηλώνοντας ότι θα πρέπει να γίνει η παραδοχή ότι η χώρα του δεν θα ενταχθεί ποτέ στην Ατλαντική Συμμαχία.
