Ο καρκίνος του μαστού εξαπλώνεται επιθετικά με μεταστάσεις κυρίως τη νύχτα την ώρα του ύπνου, λένε για πρώτη φορά επιστήμονες με επικεφαλής μία Ελληνίδα
Τα καρκινικά κύτταρα που αργότερα θα οδηγήσουν σε μεταστάσεις του καρκίνου του μαστού, εμφανίζονται και γίνονται πιο επιθετικά κυρίως τα βράδια την ώρα του ύπνου. Αυτό είναι το απρόσμενο συμπέρασμα μιας νέας επιστημονικής έρευνας στην Ελβετία, με επικεφαλής μια Ελληνίδα επιστήμονα της διασποράς.
Οι μεταστάσεις υπεύθυνες για το 90% των θανάτων από καρκίνο
Ο καρκίνος του μαστού είναι μια από τις συχνότερες μορφές καρκίνου και, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε χρόνο γίνονται περίπου 2,3 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις στον κόσμο. Αν ο εν λόγω καρκίνος ανιχνευθεί έγκαιρα, οι ασθενείς συνήθως ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία.
Αν όμως ο καρκίνος κάνει μεταστάσεις, τα πράγματα γίνονται πολύ πιο δύσκολα. Οι μεταστάσεις ευθύνονται για έως το 90% περίπου των συνολικών θανάτων από καρκίνους.
Μεταστάσεις συμβαίνουν όταν καρκινικά κύτταρα διασπώνται από τον αρχικό όγκο, ταξιδεύουν στο σώμα μέσω των αιμοφόρων αγγείων (ως μεμονωμένα κύτταρα ή σε ομάδες δύο ή περισσότερων κυττάρων) και σχηματίζουν νέους όγκους σε άλλα όργανα.
Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν είχαν δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο ερώτημα του πότε οι όγκοι δημιουργούν μεταστατικά κύτταρα, θεωρώντας ότι αυτό συμβαίνει σε συνεχή βάση όλο το 24ωρο. Όμως η νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι στην πραγματικότητα η εκκίνηση των μεταστάσεων γίνεται κυρίως ή επιταχύνεται στη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου.
Περισσότερα μεταστατικά καρκινικά κύτταρα την ώρα του ύπνου
Οι ερευνητές του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΤΗ) της Ζυρίχης, με επικεφαλής την δρα Ζωή Διαμαντοπούλου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό «Nature», μελέτησαν το ζήτημα σε 30 γυναίκες με καρκίνο και σε ζώα (ποντίκια) με παρεμφερές καρκίνο. Επιβεβαιώθηκε ότι σε όλες τις περιπτώσεις οι αρχικοί όγκοι δημιουργούσαν πολύ περισσότερα μεταστατικά καρκινικά κύτταρα την ώρα του ύπνου (σε ποσοστό περίπου 80% των συνολικών καρκινικών κυττάρων που κυκλοφορούσαν στο αίμα). Παρόλο που μια αύξηση στα κυκλοφορούντα στα αίμα καρκινικά κύτταρα δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη τη δημιουργία μεταστάσεων (καθώς πολλά από αυτά τα κινητικά κύτταρα πεθαίνουν κατά την κυκλοφορία τους στο αίμα), ο λεγόμενος κιρκάδιος ρυθμός ύπνου-αφύπνισης φαίνεται να επηρεάζει άμεσα την εξάπλωση του καρκίνου.
Όταν ο ασθενής κοιμάται, ο όγκος ξυπνάει
«Η έρευνα μας δείχνει ότι η διαφυγή των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων από τον αρχικό όγκο ελέγχεται από ορμόνες όπως η μελατονίνη, οι οποίες προσδιορίζουν τους ρυθμούς μας τη μέρα και τη νύχτα», δήλωσε η δρ Διαμαντοπούλου. «Όταν ο ασθενής κοιμάται, ο όγκος ξυπνάει», συνόψισε την κατάσταση ο καθηγητής μοριακής ογκολογίας του ΕΤΗ Νικόλα Ατσέτο.
Τα κύτταρα που «δραπετεύουν» τα βράδια από τον αρχικό όγκο στον μαστό, διαχωρίζονται και πολλαπλασιάζονται πιο γρήγορα, σε σχέση με τα κύτταρα που κάνουν κάτι ανάλογο τη μέρα, έχοντας έτσι μεγαλύτερες πιθανότητες να δημιουργήσουν μεταστάσεις σε άλλα όργανα.
Η βιολογία του καρκίνου αλλάζει στη διάρκεια του 24ώρου
Διαπιστώθηκε επίσης κάτι άλλο: ότι η ώρα που ο γιατρός λαμβάνει δείγματα από τον όγκο ή από το αίμα, μπορεί να επηρεάσει τα ευρήματα των ογκολόγων. Δείγματα που έχουν ληφθεί σε διαφορετικές ώρες της μέρας, έχουν πολύ διαφορετικά επίπεδα καρκινικών κυττάρων, κάτι που εξέπληξε τους ερευνητές. Με άλλα λόγια, η βιολογία του καρκίνου αλλάζει στη διάρκεια του 24ώρου, ανταποκρινόμενη στους βιορυθμούς του ανθρώπινου σώματος.
Το επόμενο βήμα για τους επιστήμονες θα είναι κατανοήσουν με ποιο τρόπο αυτά τα ευρήματα μπορούν να αξιοποιηθούν στις υπάρχουσες αντικαρκινικές θεραπείες, έτσι ώστε αυτές να βελτιωθούν κι άλλο. Πιθανώς οι ασθενείς να ανταποκρίνονται με πιο πετυχημένο τρόπο, αν οι θεραπείες του καρκίνου γίνονται σε συγκεκριμένες ώρες. Επίσης προς διερεύνηση είναι κατά πόσο τα ευρήματα ισχύουν και για άλλες μορφές καρκίνου πέρα από τους όγκους στον μαστό.
Πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά»: Δωρεάν ψηφιακή μαστογραφία σε 1,3 εκατ. γυναίκες άνω των 50 ετών
Τουλάχιστον 1,3 εκατομμύρια γυναίκες στην Ελλάδα θα έχουν τη δυνατότητα να υποβληθούν δωρεάν σε ψηφιακή μαστογραφία το προσεχές διάστημα, στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος για πρόληψη του καρκίνου του μαστού «Φώφη Γεννηματά» που υλοποιεί η κυβέρνηση.
Είναι ενδεικτικό ότι στην Ελλάδα μόνο το 11% των διαγνώσεων καρκίνου έγιναν κατά τη διαδικασία προληπτικού ελέγχου (checkup), σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου.
Αντίθετα, το 50% των καρκίνων διαγνώστηκαν κατά τον έλεγχο για άλλο πρόβλημα υγείας του πάσχοντος και παρατηρήθηκε μια καθυστέρηση στη διάγνωση πάνω από 2 μήνες από την πρώτη επίσκεψη στον γιατρό.
Στην επίσημη παρουσίαση του εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για τον υπ’ αριθμόν ένα καρκίνο που εκδηλώνει ο γυναικείος πληθυσμός, αλλά και ο οποίος προλαμβάνεται, έγινε στις 9 Ιουνίου στο Κέντρο Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος». Στο βήμα ήταν ο πρωθυπουργός, ενώ το παρών έδωσαν ο σύζυγος της Φώφης Γεννηματά και τα παιδιά της.
Μητσοτάκης: «Εγκαινιάζουμε το πρώτο μεγάλο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου»
Tην παροχή δωρεάν προληπτικής μαστογραφίας στις γυναίκες 50 έως 69 ετών ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός κατά την εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος «Φώφη Γεννηματά» στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Εγκαινιάζουμε το πρώτο μεγάλο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος εξέφρασε τη χαρά του «γιατί το πρόγραμμα αυτό κάνει χρήση βέλτιστων τεχνολογικών δυνατοτήτων που διαθέτουμε».
Ο πρωθυπουργός μίλησε για ένα πρόγραμμα με κοινωνικό αποτύπωμα που αξιοποιεί τις δημόσιες κα ιδιωτικές δομές ενώ έκανε γνωστό ότι υπάρχει βούληση να επεκταθεί το πρόγραμμα και σε άλλες ασθένειες.
Από την πλευρά του ο Κυριάκος Πιερρακάκης είπε ότι το πρόγραμμα που παρουσιάζουμε είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του υπουργείου Υγείας και του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Εξήγησε ότι σχετίζεται με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και αφορά γυναίκες 50 έως 69 ετών τις οποίες διευκολύνουμε να κάνουν εύκολα και δωρεάν οι εξετάσεις.
Το παραπεμπτικό θα αποστέλλεται στο κινητό με μήνυμα καθώς όπως είπε ο κ. Πιερρακάκης «δεν περιμένουμε να πάει ο πολίτης στον γιατρό αλλά το σύστημα υπενθυμίζει τον πολίτη να κάνει την εξέταση».
Οι γυναίκες δικαιούνται να κάνουν δωρεάν: ψηφιακή μαστογραφία και κλινική εξέταση σε περίπτωση ευρήματος καθώς και υπέρηχο και κλινική εξέταση σε περίπτωση ευρήματος.
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης ανέφερε ότι από τις εξετάσεις εξαιρούνται αυτές που έκαναν ψηφιακή μαστογραφία το προηγούμενο έτος ή νόσησαν από καρκίνο την προηγούμενη πενταετία.
Ο Θάνος Πλεύρης ανέφερε ότι σήμερα είναι μια καλή μέρα για τη δημόσια υγεία και πρόσθεσε ότι κυρίαρχος στόχος είναι η πρόληψη ενώ όπως είπε ό,τι είχε γίνει μέχρι τώρα αποσπασματικό.
Το πρόγραμμα για δωρεάν μαστογραφία
Το πρόγραμμα αφορά δωρεάν εξετάσεις για όλες τις γυναίκες 50-69 ετών και περιλαμβάνει τις εξετάσεις:
- εξέταση ψηφιακής μαστογραφίας
- κλινική εξέταση (σε περίπτωση ευρήματος)
- υπερηχογράφημα (σε περίπτωση ευρήματος)
Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει με αποστολή sms στις ασφαλισμένες που θα πληρούν τα ηλικιακά κριτήρια. Μάλιστα, η αποστολή sms ξεκινά την Παρασκευή σε βήματα και θα ολοκληρωθεί το επόμενο διάστημα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι μετά το sms που θα αποστέλλεται θα μπορεί να κλεισθεί ραντεβού σε ιδιωτική μονάδα υγείας για τη μαστογραφία τόσο ψηφιακά όσο και τηλεφωνικά.
Η σχετική πλατφόρμα από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι έτοιμη ώστε οι πολίτες να κλείνουν τα ραντεβού τους. Οι ενδιαφερόμενες θα ορίζουν την περιοχή που επιθυμούν, αλλά θα έχουν τη δυνατότητα να εξετασθούν και σε άλλα σημεία ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους.
Μετά τους ελέγχους του μαστού, θα ακολουθήσουν οι διαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας από τον Ιούλιο καθώς και για τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Το πρόγραμμα είναι δομημένο σε πληθυσμιακό επίπεδο, «δεν περιμένουμε να πάει ο πολίτης στο γιατρό, αλλά το κράτος υπενθυμίζει στον πολίτη να φροντίσει τον εαυτό του».
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις εξής εξετάσεις:
- Πρώτον, την εξέταση ψηφιακής μαστογραφίας για όλες τις γυναίκες δικαιούχους.
- Δεύτερον, κλινική εξέταση σε περίπτωση ευρήματος.
- Τρίτον, υπερηχογράφημα σε περίπτωση ευρήματος.
«Αυτά συνταγογραφούνται αυτόματα από το σύστημα μόνο σε περίπτωση ευρήματος στη μαστογραφία, τα κριτήρια έχουν να κάνουν με την κατοχή ΑΜΚΑ, πρέπει να μπορεί κανείς να γραφτεί στο πρόγραμμα της άυλης συνταγογράφησης για να γίνει ενημέρωση, όπως ανέφερα το 40% της ημερήσιας συνταγογράφησης πλέον γίνεται μέσω της άυλης. Γενικά προτρέπουμε το σύνολο των συμπολιτών μας να εγγραφούν στην άυλη συνταγογράφηση, ως εργαλείο διαφάνειας εξυπηρέτησης και διευκόλυνσης», τόνισε ο κ. Πιερρακάκης.
Όσον αφορά στις γυναίκες που εξαιρούνται, ο υπουργός τόνισε ότι αφορά γυναίκες που ήδη έχουν κάνει ψηφιακή μαστογραφία εντός του προηγούμενου έτους είτε που έχουν νοσήσει από καρκίνο του μαστού την τελευταία πενταετία. Αν δεν έχει ενεργοποιηθεί η άυλη συνταγογράφηση, τότε όλο αυτό μπορεί να γίνει σε συνεννόηση απευθείας με τον γιατρό. Όπως επεσήμανε «χρησιμοποιούμε δύο τεχνολογικά εργαλεία, πολύ απλό το ένα που είναι το προφανές το sms. Το δεύτερο είναι αυτό το σύστημα, για να μπορέσουμε χωρίς την παρέμβαση του ανθρώπινου παράγοντα να δημιουργήσουμε τα σχετικά παραπεμπτικά».
Τι είναι το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου
Για πρώτη φορά η Πολιτεία δεν περιμένει να πάει ο πολίτης στον γιατρό επειδή παρουσίασε κάποιο σύμπτωμα, αλλά προσεγγίζει εκείνη τον πολίτη για να του υπενθυμίσει να φροντίσει τον εαυτό του, διαμορφώνοντας παράλληλα το κατάλληλο πλαίσιο, ώστε να μπορεί να το κάνει χωρίς ταλαιπωρία και κόστος.
Η αρχή γίνεται με τον προσυμπτωματικό έλεγχο για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, διότι αποτελεί μια από τις συχνότερες μορφές καρκίνου που απειλούν τις γυναίκες και ταυτόχρονα μια νόσο που μπορεί να θεραπευτεί αποτελεσματικά εφόσον ανιχνευθεί έγκαιρα.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 50-69 ετών που βρίσκονται στη χώρα μας και διαθέτουν ΑΜΚΑ και ενσωματώνει την ψηφιακή τεχνολογία, προκειμένου να διευκολύνει τις γυναίκες να κάνουν τις εξετάσεις τους εύκολα, άμεσα και δωρεάν.
Οι δωρεάν εξετάσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα είναι οι εξής:
- Εξέταση Ψηφιακής Μαστογραφίας για όλες τις γυναίκες-δικαιούχους
- Κλινική εξέταση (σε περίπτωση ευρήματος)
- Υπερηχογράφημα (σε περίπτωση ευρήματος)
Ποιες είναι οι δικαιούχοι
Στο Πρόγραμμα «Προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού – Φώφη Γεννηματά» μπορεί να συμμετάσχει κάθε γυναίκα ηλικίας 50 ετών έως και 69 ετών, η οποία διαθέτει Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ).
Εξαιρούνται οι γυναίκες που έχουν ήδη κάνει εξέταση μαστού κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους είτε έχουν νοσήσει από καρκίνο του μαστού την τελευταία πενταετία.
Οι ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν τη διενέργεια ψηφιακής μαστογραφίας σε γυναίκες 50-69 ετών κάθε δύο χρόνια. Ως εκ τούτου, όταν μια γυναίκα έχει πραγματοποιήσει κατά το προηγούμενο έτος την εξέταση, δε συστήνεται να την πραγματοποιήσει ξανά κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, στο πλαίσιο του προγράμματος πληθυσμιακού ελέγχου. Αν ωστόσο ο ιατρός συστήσει σε μια γυναίκα να διενεργεί συχνότερα εξέταση μαστογραφίας επειδή συντρέχουν άλλοι ειδικοί κλινικοί λόγοι, η γυναίκα μπορεί να την πραγματοποιήσει μέσω ΕΟΠΥΥ, με τη διαδικασία που ισχύει μέχρι σήμερα. Το παρόν πρόγραμμα αφορά στον προληπτικό έλεγχο σε επίπεδο πληθυσμού και δεν αντικαθιστά ούτε σχετίζεται με την κλινική παρακολούθηση των γυναικών από τον ιατρό τους και τη διενέργεια εξετάσεων που παραγγέλλει ο ιατρός για αυτόν τον σκοπό μέσω ΕΟΠΥΥ.
Τα sms ή τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου θα αποστέλλονται σταδιακά στις γυναίκες δικαιούχους που διαθέτουν άυλη συνταγογράφηση. Τις πρώτες ειδοποιήσεις θα λάβουν οι γυναίκες δικαιούχοι που διαμένουν στην Περιφέρεια Αττικής.
