Οι εικόνες από την περιοχή της Χερσώνας κάνουν το γύρο του κόσμου και το Κίεβο μοιάζει αποφασισμένο να ανακτήσει ένα προς ένα τα εδάφη που έχασε από την ημέρα που ο ρωσικός στρατός εισέβαλε βίαια στη χώρα. Πού αφήνει όμως αυτό τον επί μακρόν ένοικο του Κρεμλίνου, Βλαντιμίρ Πούτιν;
Από το απόγευμα της Πέμπτης (11/11), αλλά και ακόμη νωρίτερα, όταν η ρωσική διοίκηση εξαναγκαζόταν να ανακοινώσει την απόσυρση των στρατευμάτων ανατολικά του ποταμού Δνείπερου, ο άλλοτε στιβαρός, απειλητικός ηγέτης της ρωσικής ομοσπονδίας παραμένει επιμελώς μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει αφήσει στους υπουργούς και τους αξιωματικούς του στρατού το δύσκολο έργο της μεταφοράς «κακών ειδήσεων» στην ρωσική κοινή γνώμη.
Από την Αμερική ως την Ευρώπη, δυτικά ΜΜΕ αναλύουν το μέλλον του Βλαντιμίρ Πούτιν στην εξουσία, αν η πορεία του πολέμου που τόσο ναρκισσιστικά ξεκίνησε ως «περίπατο», συνεχίσει να είναι αυτή που δείχνει αυτή τη στιγμή.
Πολύ πριν τα γεγονότα της Χερσώνας, η γαλλική Le Monde είχε φιλοξενήσει τις θέσεις του Ζαν Μορίς Ριπέρ διπλωμάτη, πρώην πρέσβη της Γαλλίας στη Ρωσία από το 2013 έως το 2017, την εποχή της προσάρτησης της Κριμαίας και του πολέμου στο Ντονμπάς, και στη συνέχεια στην Κίνα από το 2017 έως το 2019.
Πριν περίπου έναν μήνα, ο Γάλλος διπλωμάτης ανέλυε τη στάση του Ρώσου προέδρου και το όραμά του για την Ευρώπη, σημειώνοντας πως μάλλον ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχανε το τρένο της «αλλαγής», που θα έλεγαν στην χώρα μας πολιτικοί αναλυτές.
Ο κ. Πούτιν συνέχισε τη ληστρική του πολιτική στο μέτρο του δυνατού, σημείωνε ο Γάλλος. Στο τέλος, μετέτρεψε εαυτόν σε καρικατούρα. Δεν αντιλήφθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση γινόταν δύναμη και ότι το δίδυμο Ρωσίας-ΗΠΑ άλλαζε. Δεν καταλάβαινε ότι ο κόσμος είχε αλλάξει.
«Η Ρωσία θα έπρεπε να είναι η πλουσιότερη χώρα στον πλανήτη, αλλά εξακολουθεί να είναι μια πλούσια χώρα που κατοικείται από φτωχούς ανθρώπους. Παρεμπιπτόντως, είναι το μόνο μέρος στον κόσμο όπου μπορείς να εισάγεις ένα νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο το πρωί και να το θέτεις σε ισχύ το ίδιο βράδυ – οι Ρώσοι το έχουν ονομάσει “τρελό εκτυπωτή”» πρόσθετε.
Τα σκυθρωπά πρόσωπα της ρωσικής τηλεόρασης
Αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι παρουσιαστές τηλεοπτικών εκπομπών εδώ προέβλεπαν με αυτοπεποίθηση ότι μέσα σε λίγες ημέρες τα ρωσικά στρατεύματα θα βάδιζαν μέσα στο Κίεβο, γράφει από την πλευρά του ο ειδικός σε θέματα Ρωσίας του BBC, Στιβ Ρόζενμπεργκ.
Αυτή την εβδομάδα οι ίδιοι παρουσιαστές ήταν βλοσυροί καθώς ανακοίνωναν τη «δύσκολη απόφαση» του στρατού να αποσύρει τις ρωσικές δυνάμεις από τη Χερσώνα – τη μόνη ουκρανική περιφερειακή πρωτεύουσα που η Ρωσία είχε καταφέρει να καταλάβει μετά την εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Μόλις πριν από έξι εβδομάδες, ο πρόεδρος Πούτιν είχε ισχυριστεί ότι είχε προσαρτήσει την περιοχή της Χερσώνας, μαζί με άλλα τρία ουκρανικά εδάφη, επιμένοντας ότι θα αποτελούσαν για πάντα μέρος της Ρωσίας.
Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο προσπαθεί το Κρεμλίνο να διαχειριστεί τη δύσκολη κατάσταση: κατηγορώντας τη Δύση. Το μήνυμα των ρωσικών κρατικών μέσων ενημέρωσης είναι ότι, στην Ουκρανία, η Ρωσία τα βάζει με τη συνδυασμένη δύναμη της Αμερικής, της Βρετανίας, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Ό,τι κι αν λέτε, η Ρωσία το πολεμάει. Με άλλα λόγια, οι οπισθοδρομήσεις στο πεδίο της μάχης δεν είναι λάθος του Κρεμλίνου, αλλά έργο εξωτερικών εχθρών.
Εδώ υπάρχει ένας κίνδυνος για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος όμως προϋπήρχε της υποχώρησης από τη Χερσώνα, συνεχίζει ο Βρετανός. Τα γεγονότα των τελευταίων εννέα μηνών κινδυνεύουν να αλλάξουν το προφίλ του προέδρου στην πατρίδα: όχι τόσο από τη ρωσική κοινή γνώμη, αλλά – και αυτό είναι κρίσιμο – από τη ρωσική ελίτ, από τους ανθρώπους γύρω του, από τους ανθρώπους της εξουσίας.
Για χρόνια έβλεπαν τον Πούτιν ως έναν αριστοτέχνη της στρατηγικής, ως κάποιον που καταφέρνει πάντα να βγαίνει κερδισμένος… ως νικητής. Τον έβλεπαν ως τον άξονα του συστήματος του οποίου είναι μέρος και το οποίο έχει χτιστεί γύρω του, σχολιάζει επίσης ο αναλυτής του BBC.
Εξασθενεί η νομιμοποίηση Πούτιν στην εξουσία
Οι πιθανότητες ενός πραξικοπήματος στα ανάκτορα είναι ελάχιστα μεγαλύτερες από εκείνες της ανατροπής του Πούτιν από διαδηλώσεις στους δρόμους, σημειώνει από την πλευρά του αναλυτής του CNN, ο Μαρκ Γκαλεότι.
Πολλαπλές δυνάμεις ασφαλείας εξισορροπούν η μία την άλλη: στη Μόσχα, για παράδειγμα, η στρατιωτική φρουρά, ένα ειδικό τμήμα της Εθνοφρουράς και το Σύνταγμα του Κρεμλίνου, όλα αναφέρονται σε διαφορετικές αλυσίδες διοίκησης.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας παρακολουθεί και τις τρεις – και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας με τη σειρά της τις παρακολουθεί.
Ωστόσο, παρόλο που φαίνεται να έχει τον έλεγχο, αυτό που συμβαίνει είναι ότι το σύστημά του γίνεται όλο και πιο εύθραυστο, χάνοντας τους πόρους που στο παρελθόν παρείχαν την ανθεκτικότητα να ανταποκριθεί σε απρόβλεπτες προκλήσεις.
Προφανώς, αυτό σημαίνει οικονομικούς πόρους. Καθώς οι κυρώσεις της Δύσης δαγκώνουν και το κόστος του πολέμου κλιμακώνεται, τα χρήματα γίνονται όλο και πιο περιορισμένα.
Σχεδόν το ένα τρίτο του προϋπολογισμού του 2023 (περισσότερα από 9 τρισεκατομμύρια από τα συνολικά 29 τρισεκατομμύρια ρούβλια) θα κατευθυνθεί στην άμυνα και την ασφάλεια. Αυτό αφήνει αναλογικά λιγότερα για τη στήριξη των περιφερειακών προϋπολογισμών και τη διατήρηση των προβληματικών βιομηχανιών στην επιφάνεια.
Ωστόσο, αυτό σημαίνει επίσης εξασθενημένη νομιμότητα και καλή θέληση των υπηρεσιών ασφαλείας και των τοπικών ελίτ. Τα ποσοστά αποδοχής του Πούτιν ήταν πάντα τεχνητά υψηλά, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ουσιαστική αντιπολίτευση για να μετρηθεί, αλλά παρ’ όλα αυτά πέφτουν.
Όλα αυτά καθιστούν την πρόβλεψη του μέλλοντος του Βλαντιμίρ Πούτιν και του καθεστώτος του ακόμη πιο δύσκολη. Ακόμη και τα εύθραυστα και στάσιμα καθεστώτα μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι το κράτος του Πούτιν είναι πολύ λιγότερο ικανό να αντιμετωπίσει το είδος των απροσδόκητων κρίσεων που είναι ταυτόχρονα δύσκολο να προβλεφθούν αλλά και τελικά αναπόφευκτες. Αυτό θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, από τη γενικευμένη φυγή στην Ουκρανία μέχρι μια αλυσιδωτή περιφερειακή οικονομική κατάρρευση στο εσωτερικό, η άρνηση των δυνάμεων ασφαλείας να καταστείλουν τις διαδηλώσεις στους δρόμους ή η σοβαρή ασθένεια του Πούτιν.
Αναλυτής υποστηρίζει πως η Δύση προσφέρει «οδό διαφυγής» στον Πούτιν
Την ίδια ώρα, σε ένα μάλλον «τραβηγμένο» σενάριο, οδό διαφυγής από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα, προσέφερε κατά τα φαινόμενα η Δύση στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως τουλάχιστον υποστηρίζει Ρώσος αναλυτής με σχέσεις με το Κρεμλίνο.
Ο καθηγητής Βαλέρι Σολοβέι, που είχε διδάξει και στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, δήλωσε την Παρασκευή ότι η παράδοση θα σημαίνει την εγκατάλειψη από τη Ρωσία όλων των εδαφών που έχει καταλάβει στην Ουκρανία.
Εξαίρεση θα είναι η Κριμαία, η οποία θα γίνει αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, το καθεστώς της οποίας θα συζητηθεί το 2029. Ο Στόλος της Μαύρης Θάλασσας που εδρεύει στη Σεβαστούπολη της Κριμαίας θα πρέπει να μετακινηθεί αλλού.
Το αντάλλαγμα, αναφέρει η Daily Mail, θα είναι η ασυλία για τον Βλαντιμίρ Πούτιν και για συνεργάτες τους από τυχόν εγκλήματα, αλλά και η παραμονή στην εξουσία για τον πρόεδρο της Ρωσίας.
Κατά τον αναλυτή, πάντως, «αν ο πρόεδρος δεν δεχτεί τους όρους, τους οποίους το κατεστημένο είναι έτοιμο να δεχτεί, τότε θα συνεχιστεί ο πόλεμος».
