Σε διπλό ταμπλό φαίνεται πως επιθυμεί να κινηθεί ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, καθώς η κυβέρνησή του ετοιμάζεται να ζητήσει την έγκριση του Κογκρέσου για την πώληση νέων μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία, ενώ παράλληλα θα ανοίξει τον δρόμο για την πώληση και F-35 στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρει η «Wall Street Journal» πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες πωλήσεις όπλων στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια, καθώς η αξία της θα είναι περί τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η έγκριση του Κογκρέσου εξαρτάται από την υπογραφή της Τουρκίας για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Η Τουρκία έχει μπλοκάρει τις αιτήσεις των δύο χωρών λόγω αντιρρήσεων για τους δεσμούς τους με κουρδικές αυτονομιστικές ομάδες. Και οι δύο χώρες τερμάτισαν δεκαετίες ουδετερότητας αποφασίζοντας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ πέρυσι ως αντίδραση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Μεγαλύτερη από την αναμενόμενη η πώληση στην Τουρκία
Η πώληση στην Τουρκία, την οποία η κυβέρνηση εξετάζει εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, είναι μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. Περιλαμβάνει 40 νέα αεροσκάφη και κιτ για την ανανέωση 79 από τον υπάρχοντα στόλο F-16 της Τουρκίας, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν τις προτάσεις.
Η κοινοποίηση της συμφωνίας στο Κογκρέσο θα συμπέσει περίπου με την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον την επόμενη εβδομάδα. Η πώληση στην Τουρκία περιλαμβάνει επίσης περισσότερους από 900 πυραύλους αέρος-αέρος και 800 βόμβες, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.
ΗΠΑ: Πουλά τουλάχιστον F-35 στην Ελλάδα
Η ξεχωριστή πώληση στην Ελλάδα, την οποία ζήτησε η ελληνική κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2022, περιλαμβάνει τουλάχιστον 30 νέα F-35. Το F-35 Joint Strike Fighter είναι το πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος των ΗΠΑ.
Αν και αξιωματούχοι χαρακτήρισαν τη χρονική στιγμή των κοινοποιήσεων τόσο για την Τουρκία όσο και για την Ελλάδα ως συμπτωματική, θα μπορούσε να καταπνίξει τις διαμαρτυρίες της Αθήνας για την πώληση των F-16, εάν το αίτημά της γίνει επίσης δεκτό. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι ιστορικοί αντίπαλοι και μια πώληση στην Τουρκία και μόνο θα προκαλούσε πιθανότατα την ταχεία καταδίκη της Αθήνας.
Η πιθανή πώληση των αεροσκαφών θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στις προσπάθειες της Ουάσινγκτον να ενισχύσει τους δεσμούς της με τους δύο συμμάχους της στο ΝΑΤΟ εν μέσω της δυτικής αντίδρασης στην επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να σχολιάσει πιθανές πωλήσεις όπλων ως θέμα πολιτικής μέχρι και αν δεν κοινοποιηθούν επίσημα από το Κογκρέσο. Το Κογκρέσο δεν έχει ποτέ εμποδίσει με επιτυχία μια πώληση ξένων όπλων που ζητήθηκε από τον Λευκό Οίκο.
Η προτεινόμενη συμφωνία με την Τουρκία έρχεται σε μια στιγμή έντασης στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, με την Ουάσινγκτον να προσπαθεί επίσης να πείσει τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να κάνει περισσότερα για την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας και να εγκρίνει την είσοδο της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
«Κρεμάει» Μενέντες η επιδίωξη Μπάιντεν
Η πρόταση δημιουργεί επίσης μια πιθανή αντίδραση από ορισμένους ηγέτες του Κογκρέσου που έχουν ορκιστεί να αντιταχθούν στις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία. Ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ, ένας Δημοκρατικός από το Νιου Τζέρσεϊ, ο οποίος είναι πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, έχει δηλώσει ότι δεν θα ενέκρινε καμία πώληση F-16 στην Τουρκία, επικαλούμενος ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Τουρκία καλωσόρισε τον περασμένο Δεκέμβριο το τελικό κείμενο του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ χωρίς ωστόσο να κάνει καμία αναφορά στο ξεκάθαρο μήνυμα που επέλεξε να στείλει με αυτό το Κογκρέσο προς την Άγκυρα για τις υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά.
Ωστόσο και τότε, ο Γερουσιαστής Μενέντεζ δήλωνε πως ο αμυντικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς εκ μέρους της Τουρκίας, διαμηνύοντας πως ισχύει στο ακέραιο η ενταντίωσή του στην πώληση των F-16 εφόσον δεν αλλάξει στάση ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Τους τελευταίους μήνες, ο κ. Ερντογάν έχει επίσης απειλήσει να εξαπολύσει νέα στρατιωτική εισβολή κατά των Κούρδων μαχητών στη Συρία. Τον περασμένο μήνα, τουρκικό δικαστήριο καταδίκασε επίσης τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης, δημοφιλή αντίπαλο του κ. Ερντογάν, για προσβολή δημόσιων λειτουργών, κάτι που σύμφωνα με ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί μέρος της καταστολής της τουρκικής αντιπολίτευσης. Η τουρκική κυβέρνηση λέει ότι τα δικαστήριά της είναι ανεξάρτητα.
Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία περί εξαγωγών όπλων, το Κογκρέσο θα έχει 30 ημέρες για να επανεξετάσει τη συμφωνία. Εάν το Κογκρέσο θέλει να μπλοκάρει τη συμφωνία πρέπει να περάσει ένα κοινό ψήφισμα αποδοκιμασίας. Το Κογκρέσο μπορεί επίσης να περάσει νομοθεσία για να μπλοκάρει ή να τροποποιήσει μια πώληση ανά πάσα στιγμή μέχρι την παράδοση.
