Ως διπλωματική επιτυχία μπορεί να χαρακτηρίζει η ευρωατλαντική συμμαχία την επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα στην Τουρκία και τις Φινλανδία και Σουηδία που ανοίγει τον δρόμο για την ένταξη των σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υποστηρίζει με θέρμη μια συμφωνία που θα επιτρέψει στη Φινλανδία και τη Σουηδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και έπαιξε παρασκηνιακό ρόλο στις διαπραγματεύσεις των σκανδιναβικών χωρών με την Τουρκία, δήλωσε την Τρίτη στο Reuters, ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος.
Μέχρι και σήμερα, η Τουρκία είχε μπλοκάρει τις υποψηφιότητες της Σουηδίας και της Φινλανδίας για ένταξη στη δυτική στρατιωτική συμμαχία, κατηγορώντας αυτές ότι υποστηρίζουν ομάδες που η Άγκυρα θεωρεί τρομοκρατικές.
Επικοινωνία Μπάιντεν – Ερντογάν πριν την υπογραφή του μνημονίου
Η Τουρκία εγκατέλειψε το βέτο στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ εγκαίρως για την ετήσια σύνοδο κορυφής της συμμαχίας στη Μαδρίτη που λαμβάνει χώρα από αύριο. Ο αξιωματούχος των ΗΠΑ, μιλώντας σε δημοσιογράφους υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι ο Μπάιντεν μίλησε με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το ΝΑΤΟ νωρίτερα την Τρίτη, κατόπιν αιτήματος των δύο χωρών.
Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η συμφωνία θα επιτρέψει την επέκταση της 30μελούς συμμαχίας και θα σηματοδοτήσει «μια σημαντική θαλάσσια αλλαγή στη στάση ασφαλείας». Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον πως από την πλευρά των ΗΠΑ δεν εκφράστηκε ουδεμία δυσαρέσκεια στην άρνηση της Τουρκίας, με τον Αμερικανό πρόεδρο να λειτουργεί όπως αποδείχτηκε παρασκηνιακά προκειμένου να πετύχει τον σκοπό του.
Η Τουρκία συμφώνησε να στηρίξει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ανακοίνωσε νωρίτερα ο Φινλανδός πρόεδρος Σαούλι Νιινίστο. Σύμφωνα με τον Νιινίστο, η πρόοδος αυτή επιτεύχθηκε αφού οι τρεις χώρες υπέγραψαν ένα κοινό μνημόνιο συνεργασίας με το οποίο δεσμεύονται να στηρίξουν η μία την άλλη «απέναντι σε απειλές για την ασφάλειά τους».
Το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, ανακοίνωσε στις 21.20 πως οι τρεις χώρες συμφώνησαν προκειμένου να υπογραφεί μνημόνιο και έτσι να καμφθούν οι αντιρρήσεις της Άγκυρας ως προς την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία πανηγυρίζει για το μνημόνιο
Το τριμερές μνημόνιο που υπέγραψαν σήμερα η Τουρκία, η Φινλανδία και η Σουηδία για να επιβεβαιώσουν την τουρκική υποστήριξη στην προσπάθεια των σκανδιναβικών χωρών να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ δεν απαριθμεί πρόσωπα που μπορούν να εκδοθούν, δήλωσε ο Φινλανδός πρόεδρος Σαούλι Νιινίστο στους δημοσιογράφους.
Ο Νιινίστο είπε ότι το μνημόνιο, το οποίο θα δημοσιοποιηθεί αργότερα, περιγράφει αρχές για την έκδοση προσώπων που έχουν σχέση με την τρομοκρατία και όχι μεμονωμένων πολιτών.
Η πρωθυπουργός της Σουηδίας Μαγκνταλένα Άντερσον χαιρέτισε με τη σειρά της σήμερα ένα «σημαντικό βήμα» μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας της Τουρκίας για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, εκτιμώντας ότι αυτό θα ενισχύσει τη συμμαχία.
«Η δέσμευση για πλήρη ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι ασφαλώς σημαντική για τη Σουηδία και τη Φινλανδία, αλλά είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό βήμα για το ΝΑΤΟ, καθώς οι δύο χώρες μας θα είναι πάροχοι ασφαλείας στους κόλπους του ΝΑΤΟ», δήλωσε η Άντερσον σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Πάντως, το τουρκικό πρακτορείο Anadolu υποστηρίζει πως στο μνημόνιο των τριών χωρών πλαισιώνει μια συνεργασία από κοινού με την Τουρκία κατά των τρομοκρατικών ομάδων του PKK. Επιπλέον, η Σουηδία και η Φινλανδία δεν θα προσφέρουν βοήθεια στο κουρδικό κόμμα της Τουρκία, που η Άγκυρα θεωρεί παρακλάδι του PKK, ούτε όπως και στην οργάνωση FETO, του ιμάμη Φεχτουλά Γκιουλέν.
Τέλος, το τουρκικό μέσο υποστηρίζει πως οι σκανδιναβικές χώρες θα ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της για έκδοση υπόπτων για τρομοκρατία. Υπό αυτό το πρίσμα, η Τουρκία έσπευσε να επιβεβαιώσει την υποστήριξή της στο ΝΑΤΟ και την πολιτική της διεύρυνσης, ενώ δηλώνει εκ των προτέρων πως θα στηρίξει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στην ευρωατλαντική συμμαχία.
Here is what Finland, Sweden promised to address Türkiye's security concerns https://t.co/vF2KlK5TRf pic.twitter.com/NcInPKXTgq
— ANADOLU AGENCY (@anadoluagency) June 28, 2022
Δεν ζήτησε ως αντάλλαγμα τα F-16, ο Ερντογάν
Η Τουρκία δεν επέμεινε να συμπεριληφθούν στις διαπραγματεύσεις τα αιτήματά της για προηγμένα αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη, δήλωσε ο ίδιος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Reuters.
Η Τουρκία δεν έκανε «κάποιο ιδιαίτερο αίτημα για παραχωρήσεις στους Αμερικανούς» προκειμένου να άρει την αντίθεσή της στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, διαβεβαίωσε σήμερα ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Άλλωστε, σύμφωνα με Αμερικανό σύμβουλο ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο Τούρκος ομόλογός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι προγραμματισμένο να συνομιλήσουν αύριο Τετάρτη στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη.
Αμερικανοί και Τούρκοι αξιωματούχοι συνηγορούν πάντως το τελευταίο διάστημα υπέρ της συμφωνίας για τα F-16, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να συμβάλει στην αποκατάσταση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, οι οποίες δέχτηκαν ισχυρό πλήγμα μετά την επιλογή της Άγκυρας να αγοράσει S-400 από τη Ρωσία.
Ορισμένοι Αμερικανοί βουλευτές, συμπεριλαμβανομένων υψηλόβαθμων Δημοκρατικών και στα δύο σώματα του Κογκρέσου, αντιτίθενται στην πώληση αεροσκαφών, επικαλούμενοι αντιρρήσεις για τους δεσμούς της Άγκυρας με τη Ρωσία και ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα εντός της Τουρκίας.
Η πιθανή συμφωνία θα περιλαμβάνει πυραύλους, ραντάρ και ηλεκτρονικά για τα F-16 της Τουρκίας, που αντιπροσωπεύουν μια σημαντική αναβάθμιση για τα μαχητικά τζετ της χώρας.
