Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αρνήθηκε τη Δευτέρα (31/10) το αίτημα της Τουρκίας να απορρίψει δύο προσφυγές που κατέθεσαν διαδηλωτές οι οποίοι διεκδικούν αποζημιώσεις αφού κατηγόρησαν τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας ότι τους τραυμάτισαν στη διάρκεια μιας διαδήλωσης το 2017 στην Ουάσιγκτον που συνέπεσε με μια επίσκεψη του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.
Οι δικαστές απέρριψαν την έφεση της Τουρκίας στην απόφαση κατώτερου δικαστηρίου που επέτρεψε να προχωρήσει η διαδικασία, απορρίπτοντας το επιχείρημα της συμμάχου στο ΝΑΤΟ ότι διαθέτει ασυλία απέναντι σε τέτοιες νομικές ενέργειες στις Ηνωμένες Πολιτείες βάσει ενός ομοσπονδιακού νόμου (Foreign Sovereign Immunities Act).
Οι τραμπουκισμοί της φρουράς Ερντογάν στις ΗΠΑ
Υπό εξέταση στη διαδικασία είναι μια συμπλοκή στην οποία ενεπλάκησαν μέλη της ασφάλειας του Ερντογάν που σημειώθηκε καθώς συγκεντρωμένοι διαδήλωναν έξω από την κατοικία του Τούρκου πρεσβευτή στην Ουάσινγκτον στις 6 Μαΐου 2017. Ο Ερντογάν βρισκόταν στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ για να συναντήσει τον τότε πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Το περιστατικό αύξησε την ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Δύο αγωγές κατατέθηκαν το 2018 –η μία από 15 ενάγοντες και η άλλη από πέντε– επιδιώκοντας να λογοδοτήσει η τουρκική κυβέρνηση και ζητώντας χρηματικές αποζημιώσεις για τραυματισμούς, μεταξύ των οποίων διασείσεις, επιληψίες και σπασμένα δόντια. Οι ενάγοντες ζητούσαν αποζημιώσεις δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με έγγραφα του δικαστηρίου.
Ο νόμος Foreign Sovereign Immunities Act περιορίζει τη δικαιοδοσία των αμερικανικών δικαστηρίων στις αγωγές εναντίον ξένων κυβερνήσεων.
«Θηριώδη επίθεση» βλέπει η Ουάσιγκτον
Η Τουρκία επέρριψε την ευθύνη σε διαδηλωτές που συνδέονταν με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν. Ο επικεφαλής της αστυνομίας στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ χαρακτήρισε το περιστατικό «θηριώδη επίθεση» σε ειρηνικούς διαδηλωτές.
Κατηγορίες για επίθεση έχουν απαγγελθεί στην Ουάσιγκτον σε βάρος αρκετών Τούρκων πρακτόρων ασφαλείας και άλλων εμπλεκομένων. Δύο από τους κατηγορούμενους –που δεν ήταν μέλη της ομάδας για την ασφάλεια του Ερντογάν– δήλωσαν ένοχοι. Οι εισαγγελείς απέσυραν τις κατηγορίες σε βάρος 11 πρακτόρων το 2018.
Η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν είχε καλέσει το Ανώτατο Δικαστήριο να μην δεχθεί την έφεση της Τουρκίας, λέγοντας πως όταν προσωπικό ασφαλείας μιας ξένης χώρας αναπτύσσει δύναμη με τρόπους που δεν συνδέονται με την προστασία αξιωματούχων από σωματική βλάβη ενεργεί εκτός της νομικής προστασίας που του παρέχεται.
Απειλεί με διπλωματικό επεισόδιο η Άγκυρα
Κατώτερα δικαστήρια απέρριψαν το αίτημα της Τουρκίας. Το αμερικανικό εφετείο της Κολούμπια αποφάσισε το 2021 πως ενώ μέλη του τουρκικού αποσπάσματος ασφαλείας είχαν το δικαίωμα να προστατεύσουν τον Ερντογάν, οι ενέργειές τους στο περιστατικό αυτό δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για την εξαίρεση αυτή.
Η Τουρκία είχε υποστηρίξει πως μια αποτυχία του Ανώτατου Δικαστηρίου να αντιστρέψει την απόφαση θα απειλούσε να διαταράξει τις εξωτερικές σχέσεις των ΗΠΑ και «προσκαλεί σε ανταποδοτική υπονόμευση της ασυλίας για πράκτορες ασφαλείας των ΗΠΑ που προστατεύουν Αμερικανούς προέδρους, διπλωμάτες και [αμερικανικές] αποστολές στο εξωτερικό».
