Η πολύκροτη υπόθεση στην Πάτρα με τα τρία νεκρά παιδιά της οικογένειας Πισπιρίγκου – Δασκαλάκη έχει συγκλονίσει το πανελλήνιο και απασχολεί τα ΜΜΕ όσο καμία άλλη.
Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες με την μητέρα των τριών κοριτσιών, Ρούλα Πισπιρίγκου να έχει προφυλακιστεί για την ανθρωποκτονία της μεγαλύτερης κόρης της, της 9χρονης Τζωρτζίνας.
Οι έρευνες συνεχίζονται και για τους θανάτους των άλλων δύο παιδιών, της Μαλένας και της Ίριδας, που πέθαναν από αδιευκρίνιστα αίτια.
Η υπόθεση της Πάτρας μέσα από την ψυχολογική ματιά
Ένας κόσμος που έχει μπολιάσει από παραλογισμό και τρόμο, ζητά να πενθήσει συλλογικά. Το πένθος, όμως, προϋποθέτει επεξεργασία, διαπραγμάτευση και εκλογίκευση.
Αυτές οι προϋποθέσεις υπάρχουν για να μπορέσει να υπάρξει ένα κλείσιμο μέσω του πένθους.
Σε αυτή την περίπτωση, φαίνεται ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί.
Τι να εκλογικευτεί ακριβώς; Με ποιον τρόπο; Είναι σα να κυνηγάμε την ουρά μας.
Ψυχολογική σκιαγράφηση της μητέρας – Υπάρχει ψυχολογικό υπόβαθρο;
Ψυχολογικό υπόβαθρο υπάρχει για όλους τους ανθρώπους. Τραύματα, εμπειρίες, βιώματα που δομούν πυρηνικές πεποιθήσεις.
Αυτά όμως παραμένουν περιγραφικά και, εκ των υστέρων, ερμηνευτικά. Δεν πιστοποιούν κάτι συγκεκριμένο.
Προσπαθούμε, για παράδειγμα, να βρούμε τρόπους να επεξηγήσουμε το παρελθόν, το κίνητρο και τη φαινομενολογία της συμπεριφοράς αλλά μπορούμε να φτάσουμε μέχρι ένα γκρίζο σημείο και, σίγουρα, τα κοινά υπόβαθρα δε σημαίνει ότι συνηγορούν σε κοινές συμπεριφορές.
Υπάρχει πιθανότητα ψυχολογικής διαταραχής;
Πιθανώς υπάρχει μία σοβαρή διαστροφή επί εδάφους διαταραχής προσωπικότητας, εάν όλα όσα υποθέτουμε στο τέλος, αποδειχθούν.
Αυτό όμως δεν δικαιολογεί τη δολοφονική πράξη αυτή καθεαυτή.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μία διαταραχή προσωπικότητας δεν είναι προάγγελος μίας δολοφονικής συμπεριφοράς. Εάν συνδέσουμε άρρητα κάτι τέτοιο και το παγιώσουμε, στιγματίζεται η ψυχική ασθένεια αδίκως.
Αυτό δεν ωφελεί κανέναν και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Πόσο δόκιμο είναι να χρησιμοποιούμε τη ψυχολογία για να κατηγορήσουμε ή να δικαιολογήσουμε μια πράξη ακόμα και εγκληματική;
Τα ψυχολογικά προβλήματα ως «ελαφρυντικό» και οι πραγματικά ψυχικά ασθενείς
Η επιστήμη της ψυχολογίας δεν λειτουργεί ως εφεδρική εισαγγελία.
Η ψυχολογία είναι η επιστήμη της ερμηνείας της συμπεριφοράς.
Η ερμηνευτική προσέγγιση απέχει από την «δικαιολόγηση» ή την «κατηγορία».
Γενικά, δεν υπάρχει το ακαταλόγιστο σε μια πράξη όταν υπάρχει συνειδητότητα.
Τα ηθικά φίλτρα λειτουργούν κανονικά και αυτό φτάνει και περισσεύει.
Η συνείδηση διαστρεβλώνεται κυρίως σε περιπτώσεις ύπαρξης ψυχωτικής συνδρομής. Μπορείτε να καταλάβετε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει για την περίπτωση της Πάτρας.
Για να το πούμε με ένα απλό παράδειγμα, εάν κάποιος ακούει φωνές «στο μυαλό του» ή βλέπει πράγματα που δεν υπάρχουν (οπτικές ψευδαισθήσεις), τότε μιλούμε για μία μορφή σχιζοφρένειας, όπου δεν υπάρχει αυτό που ο κοινός νους ορίζει ως συνείδηση.
Ο λόγος και η συμπεριφορά ενός τέτοιου ατόμου είναι αποδιοργανωμένος. Δεν συμβιώνει στο παρόν, δεν μπορεί να φέρει εις πέρας βασικές καθημερινές συνδιαλλαγές και λειτουργίες.
Ακόμα όμως και σε αυτές τις περιπτώσεις δεν σημαίνει ότι αυτός ο άνθρωπος είναι εν δύναμη δολοφόνος.
Τα στατιστικά βίαιων εγκλημάτων δεν διαφέρουν μεταξύ ψυχιατρικών ασθενών και μη.
Εάν όλα αποδειχθούν αληθή, τότε δεν υπάρχει το ακαταλόγιστο για τους εμπλεκόμενους στην περίπτωση της Πάτρας.
*O Γιάννης Αθανασόπουλος είναι Κλινικός Ψυχολόγος
