Πέντε βασιλιάδες, δυο διάδοχοι του θρόνου και άλλοι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών βασιλικών οικογενειών αναμένονται να δώσουν το παρόν τη Δευτέρα στην κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου.
Συνολικά 200 περίπου άτομα, προσκεκλημένα από την οικογένεια του έκπτωτου τέως βασιλιά της Ελλάδας θα του πουν το τελευταίο αντίο σε μια τελετή που έχει οριστεί ως ιδιωτική. Μια παραζάλη έχει καταβάλει τα ΜΜΕ τα οποία ασχολούνται μανιωδώς με την κηδεία του τέως και πόσοι γαλαζοαίματοι θα έρθουν στην Αθήνα ζηλεύοντας ίσως την αστραφτερή πριγκιπόσκονη και βασιλική γκλαμουριά άλλων χωρών που έχουν παράδοση στον μοναρχικό θεσμό.
Από την άλλη η απόφαση της κυβέρνησης να μην αποδοθούν στον εκλιπόντα τιμές αρχηγού κράτους προκάλεσε μια διελκυστίνδα τόσο στην πολιτική ζωή, σε επίπεδο κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης, όσο και στα σόσιαλ μίντια αντικατοπτρίζοντας τις απόψεις των απλών πολιτών. «Θα έπρεπε να ταφεί με τιμές αρχηγού κράτους ή όχι»; Μια συζήτηση που αμφισβητούμε αν θα έπρεπε να γίνεται καν.
Το πολιτειακό και η ιστορική μνήμη
Το πολιτειακό ζήτημα έχει λυθεί στη χώρα μας πριν από ένα μισό αιώνα περίπου, όταν το 1974 με δημοψήφισμα ο ελληνικός λαός με μεγάλη πλειοψηφία έδωσε την απάντησή του, ότι ήθελε αβασίλευτη δημοκρατία. Και ξεκίνησε για την Ελλάδα μια νέα σελίδα. Αυτή, της μεταπολίτευσης.
Όπου η χώρα στερέωσε τους δημοκρατικούς της θεσμούς, επούλωσε το βαθύ τραύμα του εμφυλίου και άφησε πίσω της τα ταραγμένα νερά των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων και της εξίσου πολιτειακά ασταθούς δεκαετίας του 60, που είχε ως αποτέλεσμα την επταετή δικτατορία των Συνταγματαρχών.
Μέσα στους κόλπους του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας αλλά και της ίδιας της κυβέρνησης εκφράστηκαν ωστόσο έντονες διαφωνίες με αρκετούς να εκφράζουν επιχειρήματα του τύπου ότι αφού ο Κωνσταντίνος υπήρξε αρχηγός κράτους, έχοντας διατελέσει βασιλιάς, όταν η χώρα μας είχε βασιλευομένη δημοκρατία, θα έπρεπε στην κηδεία του να αποδοθούν οι ανάλογες τιμές.
Κάποιοι αναφέρθηκαν στο ότι δεν μπορεί διαγράφεται η ιστορική μνήμη. Πολλοί οπαδοί μάλιστα της Νέας Δημοκρατίας, εκφράζοντας μια φιλοδυναστική λαγνεία, στα σόσιαλ μίντια εξέφραζαν την άποψη ότι η απόφαση αυτή της κυβέρνησης υπαγορεύτηκε από φόβο και κόμπλεξ προς την αριστερά και αποτελεί μια υποχώρηση στην ιδεολογία της γαλάζιας παράταξης.
Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο επιχείρημα, αυτό περί γαλάζιας ιδεολογίας. Ουδέποτε η ΝΔ ήταν ταυτισμένη με τους βασιλόφρονες. Μπορεί να περιλάμβανε στους ψηφοφόρους της φιλοβασιλικούς, αλλά δεν υπαγόρευαν την κεντρική γραμμή.
Άλλωστε ο ιδρυτής της ΝΔ Κωνσταντίνος Καραμανλής, πρωθυπουργός το 1974 κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος, είχε αναφέρει χαρακτηριστικά μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ότι «ένα καρκίνωμα αποκόπηκε σήμερα από το σώμα του έθνους».
Όσον αφορά την επίκληση ορισμένων στην ιστορική μνήμη και το επιχείρημα ότι ο Κωνσταντίνος υπήρξε βασιλιάς και αυτό δεν διαγράφεται, το ίδιο το παρελθόν δίνει την απάντηση. Είναι αυτή η ιστορική μνήμη που αποδίδει ευθύνες στον τέως βασιλιά, αλλά και εν γένει στο θεσμό της βασιλείας στην Ελλάδα, που η βούλησή της ήταν να έχει τον πρωτεύοντα ρόλο στις αποφάσεις της χώρας αγνοώντας τις δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις.
Από τον Εθνικό Διχασμό κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο με τη σύγκρουση του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α με τον Ελευθέριο Βενιζέλο μέχρι τα Ιουλιανά, όπου ο 25χρονος τότε Βασιλιάς Κωνσταντίνος ανάγκασε τον Ιούλιο του 1965, σε παραίτηση τον εκλεγμένο πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου. Το 1967 μάλιστα ήταν ο ίδιος ο τέως που όρκιζε τους δικτάτορες.
Οι τιμές για τον τέως βασιλιά
Σχετικά με το ότι ο τέως βασιλιάς διετέλεσε αρχηγός κράτους και αυτοδίκαια έπρεπε να ταφεί με τιμές αρχηγού κράτους, θα πρέπει να υπενθυμιστεί, πως δεν ήταν αιρετός αλλά κληρονομικώ δικαίω. Σύμφωνα μάλιστα με το σχετικό νόμο οι τιμές αυτές δεν αποδίδονται αυτόματα σε όλους όσοι διετέλεσαν ανώτατοι πολιτειακοί παράγοντες αλλά σε όσους προσέφεραν «εξαιρετικάς υπηρεσίας προς το κράτος».
Μια από τις τελευταίες υπηρεσίες του εκλιπόντος ήταν ότι εμπλέκοντας τη χώρα σε μια μακρά δικαστική μάχη για την αποζημίωση της «βασιλικής περιουσίας», το 2002 πήρε από το ελληνικό Δημόσιο το ποσό των 13,7 εκατομμυρίων ευρώ.
Από την άλλη πλευρά το ίδιο ασταθή και αβάσιμα είναι τα φληναφήματα ότι επειδή θα ταφεί στο Τατόι βλάπτεται η Δημοκρατία μας. Ακόμη και αν η κηδεία του γινόταν με τιμές αρχηγού κράτους οι δημοκρατικοί θεσμοί της χώρας είναι τόσο δυνατοί, που είναι αστείο να υποστηρίζεται ότι έτσι θα υπονομευόταν η δημοκρατία μας. Άλλωστε από τις τελευταίες δημόσιες εμφανίσεις και του ίδιου αντιλαμβανόταν κανείς ότι και για αυτόν είχε λήξει το ζήτημα της μοναρχίας.
Η κηδεία του λοιπόν είναι μια καθαρά ιδιωτική υπόθεση και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται από όλες τις πλευρές. Και από την ανθρώπινη πλευρά. Και αν κάποιος ήθελε να ταφεί πλάι στους γονείς του θα πρέπει να γίνει σεβαστό. Θα πρέπει να αφήσουμε την οικογένεια του να θάψει το νεκρό της με τον τρόπο που αυτή θεωρεί ότι της αρμόζει.
Και από την άλλη δεν πρέπει να ξεχνάμε ή να αγνοούμε την ιστορία μας παρασυρμένοι από ένα είδος ξενόφερτης γκλαμουριάς που αποπνέουν οι γαλαζοαίματοι στο διεθνές στάτους των σελέμπριτις.
*Οι απόψεις του αρθρογράφου είναι προσωπικές και δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις του The Standard
