Σε περισσότερες μικρόσωμες μέλισσες και λιγότερες «μεγαλόσωμες» μέλισσες – βομβίνους θα μπορούσε η κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με έρευνα που προειδοποιεί για πιθανές αλυσιδωτές επιπτώσεις στην επικονίαση των φυτών και σε ολόκληρα οικοσυστήματα.
Επιστήμονες μελέτησαν περισσότερες από 20.000 μέλισσες
Επιστήμονες στις ΗΠΑ παγίδευσαν και μελέτησαν περισσότερες από 20.000 μέλισσες επί οκτώ χρόνια σε μια περιοχή στα Βραχώδη Όρη για να διαπιστώσουν πώς αντιδρούν τα διάφορα είδη στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες.
Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the Royal Society B, οι επιστήμονες τόνιζαν ότι, ενώ οι περιβαλλοντικές συνθήκες ποικίλλουν από έτος σε έτος, η υποαλπική περιοχή από την οποία πήραν δείγματα ήταν «ιδιαίτερα ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή», με γενικά υψηλότερες θερμοκρασίες την άνοιξη και ταχύτερο λιώσιμο του χιονιού.
Διαπίστωσαν ότι μειώθηκαν οι πληθυσμοί μελισσών με μεγαλύτερο σώμα και οι μελισσών που κατασκευάζουν κηρήθρες και φωλιάζουν σε κοιλότητες καθώς αυξάνονταν οι θερμοκρασίες, ενώ αντίθετα οι μικρότερες μέλισσες που φωλιάζουν στο έδαφος αυξήθηκαν. «Η έρευνά μας υποδηλώνει ότι οι αλλαγές που προκαλούνται από το κλίμα στη θερμοκρασία, το χιόνι και τις καλοκαιρινές βροχοπτώσεις μπορεί να αναδιαμορφώσουν δραστικά τις κοινότητες των μελισσών», δήλωσαν οι συγγραφείς.
Τι ευρήματα βρήκαν οι ερευνητές για τις μεγαλύτερες μέλισσες
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι τα ευρήματα υποδηλώνουν μείωση των μεγαλύτερων μελισσών και συγγενικών ειδών, με την αύξηση της θερμοκρασίας.
Οι μειώσεις ήταν ιδιαίτερα έκδηλες για τις μέλισσες βομβίνους, γεγονός που, σύμφωνα με τους ερευνητές, υποδηλώνει ότι «η ομάδα αυτή απειλείται περισσότερο υπό την αύξηση της θερμοκρασίας του κλίματος από ό,τι άλλες μέλισσες στο σύστημά μας». Αυτό συμφωνεί με άλλες μελέτες που δείχνουν ότι η κατηγορία των μελισσών που είναι διεθνώς γνωστές με την ονομασία bumblebees, οι κυρίαρχοι επικονιαστές σε πολλά οικοσυστήματα, έχουν μικρότερη αντοχή στη ζέστη από άλλες μέλισσες και μετακινούνται σε ψυχρότερες περιοχές σε μεγαλύτερα υψόμετρα.
Η απώλεια μεγαλύτερων μελισσών, μπορεί να σημαίνει μείωση της επικονίασης σε μεγαλύτερες αποστάσεις
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα ευρήματά τους καταδεικνύουν ότι τόσο το μέγεθος του σώματος των μελισσών όσο και η συμπεριφορά των μελισσιών θα μπορούσαν επίσης να τις καταστήσουν πιο ευάλωτες σε έναν κόσμο που θερμαίνεται.
Οι κλιματικές αλλαγές στις κοινότητες των επικονιαστών «θα μπορούσαν να έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις στην επικονίαση και τη λειτουργία των οικοσυστημάτων». Για παράδειγμα η απώλεια μεγαλύτερων μελισσών, οι οποίες τείνουν να πετούν μακρύτερα για τροφή, μπορεί να σημαίνει μείωση της επικονίασης σε μεγαλύτερες αποστάσεις.
Η μελέτη επικεντρώθηκε ειδικά σε ορεινές περιοχές, αλλά οι ερευνητές υπογράμμισαν ότι άλλες έρευνες στις ΗΠΑ έδειξαν επίσης μείωση των μεγαλύτερων μελισσών ως απάντηση στις περιβαλλοντικές αλλαγές.
Τα έντομα είναι οι κορυφαίοι επικονιαστές στον κόσμο: Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, το 75% των 115 σημαντικότερων, παγκοσμίως, καλλιεργειών τροφίμων εξαρτάται από αυτού του είδους την επικονίαση – όπως το κακάο, ο καφές, τα αμύγδαλα και τα κεράσια.
Σε μια έκθεση-ορόσημο του 2019, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σχεδόν τα μισά από όλα τα είδη εντόμων παγκοσμίως βρίσκονται σε παρακμή και το ένα τρίτο θα μπορούσε να εξαφανιστεί εντελώς μέχρι το τέλος του αιώνα. Ένα στα έξι είδη μελισσών έχει εξαφανιστεί από κάποια περιοχή του κόσμου.
Οι κύριοι παράγοντες που οδηγούν στην εξαφάνιση πιστεύεται ότι είναι η απώλεια ενδιαιτημάτων και η χρήση φυτοφαρμάκων.
