Σφοδρές αντιδράσεις έχουν προκαλέσει οι κατηγορίες αξιωματούχων της Μελιτόπολης ότι Ρώσοι εισέβαλαν στο Μουσείο και λεηλάτησαν ανεκτίμητης αξίας τεχνουργήματα του πολιτισμού των Σκυθών του 4ου π.Χ. αιώνα.
Ο δήμαρχος της Μελιτόπολης, Ιβάν Φεντόροφ, που είχαν απαγάγει οι ρωσικές δυνάμεις στα μέσα Μαρτίου και αργότερα τον άφησαν ελεύθερο, έκανε λόγο για ανυπολόγιστη απώλεια για τον ουκρανικό πολιτισμό.
Στη διάρκεια ενός τηλεμαραθώνιου δήλωσε ότι «τα ορκ μας άρπαξαν το χρυσό των Σκυθών», χρησιμοποιώντας τον όρο του Τόλκιν, με τον οποίο πολλοί Ουκρανοί αναφέρονται στους Ρώσους εισβολείς. «Δεν ξέρουμε που τον πήγαν», είπε.
Το θέμα πήρε μεγάλη διάσταση και στο διεθνή Τύπο. Οι New York Times μετέδωσαν ότι σύμφωνα με τη διευθύντρια του Μουσείου Τοπικής Ιστορίας της Μελιτόπολης, Λέιλα Ιμπραχίμοβα, εργάτες του μουσείου είχαν κρύψει τον ανεκτίμητο θησαυρό σε κούτες σε ένα υπόγειο, κι ότι μετά την απαγωγή της και την ανάκρισή της από Ρώσους στρατιώτες επί ώρες τον Μάρτιο, έφυγε για να μεταβεί σε περιοχή ελεγχόμενη από τις δυνάμεις του Κιέβου.
Την περασμένη εβδομάδα η Ιμπραχίμοβα πληροφορήθηκε από τον επιστάτη του μουσείου, ότι οι Ρώσοι είχαν ανακαλύψει με τη βοήθεια του διορισμένου από τη Μόσχα νέου διευθυντή τις κούτες με τον ηλικίας 2.300 ετών θησαυρό και ότι στρατιώτες και αξιωματικοί των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών επέβλεψαν τη μεταφορά του από Ρώσο με ειδική, λευκή στολή εργαστηρίου σε όχημα. Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα τουλάχιστον 198 χρυσά τεχνουργήματα, σπάνια όπλα, αργυρά νομίσματα και μετάλλια εκλάπησαν από το μουσείο της Μελιτόπολης.
Ουκρανοί αξιωματούχοι είχαν δηλώσει πρόσφατα ότι ρωσικές δυνάμεις λεηλάτησαν πίνακες, εικόνες και γλυπτά από μουσείο της Μαριούπολης. Στις 29 Απριλίου αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ότι πάνω από 250 πολιτιστικές εγκαταστάσεις υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου.
Τι λένε οι Ρώσοι
Ο διορισμένος από τη Μόσχα διευθυντής του μουσείου της Μελιτόπολης Γιεβγέν Χορλάτσεφ σε συνέντευξή του σε ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο υποστήριξε ότι τα τεχνουργήματα «είναι μεγάλης πολιτισμικής αξίας για ολόκληρη την πρώην ΕΣΣΔ» και κατηγόρησε το προσωπικό του μουσείου ότι δαπάνησε «πολλή ενέργεια και κόπους» για να κρύψει τον θησαυρό. Δεν αποκάλυψε, ωστόσο, που μεταφέρθηκαν τα κλοπιμαία.
Η Ρωσία και η Ουκρανία βρίσκονται σε έντονη διαμάχη για την κυριότητα άλλων τεχνουργημάτων του πολιτισμού των Σκυθών, που φιλοξενούνται στην Ολλανδία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
Τα τεχνουργήματα αυτά από διάφορα μουσεία της Κριμαίας παρουσιάζονταν σε έκθεση στο Άμστερνταμ, όταν η Ρωσία κατέλαβε τη χερσόνησο στη Μαύρη Θάλασσα και τόσο η Μόσχα όσο και το Κίεβο διεκδικούν την κυριότητά τους. Τον Οκτώβριο του 2021 ολλανδικό δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ της Ουκρανίας, αλλά τα ανεκτίμητης αξίας αντικείμενα παραμένουν στην Ολλανδία.
Η διευθύντρια του μουσείου της Μελιτόπολης, Ιμπραχίμοβα, δήλωσε ότι ο επιστάτης απήχθη υπό την απειλή όπλου από το σπίτι του στις 29 Απριλίου κι έκτοτε δεν έχει πληροφορηθεί νεότερα για την τύχη του.
Οι Σκύθες ήταν νομαδικός λαός που μετανάστευση από το Ιράν στη νότια Ρωσία και Ουκρανία περί το 800 π.Χ. και δημιούργησαν μια αυτοκρατορία επικεντρωμένη γύρω από τη σημερινή Κριμαία.
Η Unesco επιβεβαίωσε την περασμένη εβδομάδα ότι αφότου ξεκίνησε ο πόλεμος, λόγω της ρωσικής τακτικής της καμμένης γης καταστράφηκαν τουλάχιστον 110 χώροι ιδιαίτερης πολιτισμικής αξίας, ανάμεσά τους 49 χώροι λατρείας, δέκα μουσεία, 22 ιστορικά κτίρια, 11 κτίρια αφιερωμένα σε πολιτιστικές δραστηριότητες, 13 μνημεία και έξι βιβλιοθήκες. Μεταξύ των μουσείων που υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν περιλαμβάνονται το Ivankiv Museum στην περιοχή του Κιέβου, το Regional Art Museum στο Τσερνιχίβ και η Κρατική Όπερα στο Χάρκοβο.
Λόγω της ανησυχίας για την τύχη πολιτισμικών τεχνουργημάτων στην Ουκρανία διεθνείς θεσμοί, όπως ο Civic Museums της Βενετίας έστειλαν σε μουσεία της Ουκρανίας υλικό για την προστασία τους. Σύμφωνα με το Art Newspaper η Εθνική Πινακοθήκη του Λβιβ, ένα δίκτυο 18 μουσείων, προσπάθησε να κρύψει τη συλλογή των 67.000 έργων της από τους Ρώσους εισβολείς.
