Οδηγίες και χρήσιμες συμβουλές στους καταναλωτές για τη σωστή επιλογή και τον ορθό χειρισμό παραδοσιακών τροφίμων για το εορταστικό τραπέζι, ενόψει του Πάσχα δίνει ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ).
Συγκεκριμένα, ο ΕΦΕΤ επισημαίνει ότι οι καταναλωτές πρέπει να προμηθεύονται τρόφιμα μόνο από επίσημα και κατά συνέπεια, ελεγχόμενα σημεία της αγοράς. Επίσης, αναγκαίο είναι να δίνουν προσοχή στις συνθήκες υγιεινής του προσωπικού και στην καθαριότητα του εξοπλισμού και του χώρου του καταστήματος που επιλέγουν για την αγορά τροφίμων.
Οδηγίες του ΕΦΕΤ για το κρέας
Όταν αγοράζουν κρέας, πρώτα να διαπιστώνουν με τις αισθήσεις τους ότι είναι τοποθετημένο μέσα σε ψυγεία ή σε ψυχόμενες προθήκες που λειτουργούν «κρατώντας» την ψύξη. Επίσης, να προμηθεύονται πρώτα τα λιγότερο ευάλωτα σε αλλοίωση (π.χ. ξηρά τρόφιμα όπως ζυμαρικά, ψωμί, ξηρούς καρπούς, φρούτα και λαχανικά) και στο τέλος τα πιο ευάλωτα σε αλλοίωση (δηλαδή τα πιο «ευαλλοίωτα» όπως κρέας, πουλερικά, ψάρια). Τα τρόφιμα να τοποθετούνται στο ψυγείο το συντομότερο δυνατό. Το οικιακό ψυγείο θα πρέπει να λειτουργεί σωστά, δηλαδή η θερμοκρασία συντήρησης να κυμαίνεται από +1°C έως +4°C, ενώ η θερμοκρασία κατάψυξης να είναι μικρότερη ή το πολύ ίση με -18°C.
Αναφορικά με τα αμνοερίφια, κάθε σφάγιο να διαθέτει οπωσδήποτε σφραγίδες και στα δύο ημιμόριά του.
Συγκεκριμένα, σε σχέση με την υποχρεωτική σφραγίδα σε κάθε ημιμόριο σφαγίου ισχύει ότι:
- Στα σφάγια αμνοεριφίων εγχώριας παραγωγής (δηλαδή από ζώα που έχουν εκτραφεί στην Ελλάδα ή σε Κράτος Μέλος της Ε.Ε. και έχουν σφαγεί στην Ελλάδα), η σφραγίδα καταλληλότητας που αναζητούμε, είναι χρώματος «λαμπρού κυανού» (χρωστική Ε 133), δηλ. «τυρκουάζ» και ωοειδούς σχήματος (με σχήμα αυγού), στο κέντρο της οποίας αναγράφεται ο κωδικός αριθμός κτηνιατρικής έγκρισης του σφαγείου που έχουν σφαγεί και περιφερειακά τα αρχικά GR και τα διακριτικά της Ε.Ε.
- Τα σφάγια αμνοεριφίων που έχουν σφαγεί σε άλλα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. και διακινούνται προς την Ελλάδα, πρέπει να φέρουν την παραπάνω ωοειδή σφραγίδα χρώματος επιλογής του κάθε Κράτους Μέλους της Ε.Ε. και τα χαρακτηριστικά στοιχεία (κωδικός αριθμός έγκρισης σφαγείου, χώρας και διακριτικών της Ε.Ε.) τα οποία εφαρμόζονται στη χώρα σφαγής τους.
- -Τα σφάγια αμνοεριφίων που έχουν σφαγεί σε τρίτες χώρες και εισάγονται στην Ελλάδα, πρέπει να φέρουν σφραγίδα καταλληλότητας χρώματος καστανού με τα χαρακτηριστικά στοιχεία της χώρας προέλευσης.
Όταν οι καταναλωτές αγοράζουν σπλάχνα πρέπει να παρατηρούν να μην υπάρχουν οζίδια ή/και κύστες, ούτε να φαίνονται μεταβολές στο χρώμα και φυσικά να μην είναι εκτεθειμένα στο περιβάλλον.
Τι πρέπει να κάνουν οι καταναλωτές που επιλέγουν κατεψυγμένα κρέατα
Όταν επιλέγουν κατεψυγμένα κρέατα, πρέπει να εξετάζουν την ημερομηνία κατάψυξης και την ημερομηνία λήξης του προϊόντος.
Αυγά
Όταν αγοράζουν αυγά, υποχρεωτικά εξετάζουν τις προβλεπόμενες ενδείξεις στη συσκευασία, όπως την κατηγορία ποιότητας, βάρους και την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας. Για την καλή συντήρηση διατηρούνται τα αυγά σε δροσερό χώρο ενώ για τη βαφή των αυγών, ακολουθούνται οι οδηγίες που αναγράφονται στις συσκευασίες βαφής αυγών και βάφουμε μόνο τα αυγά που δεν έχουν σπάσει κατά το βρασμό.
Σοκολατένια αυγά
Ειδικότερα για τα σοκολατένια αυγά οι καταναλωτές πρέπει να επιλέγουν σημεία πώλησης τροφίμων, όπου ισχύουν οι γενικοί κανόνες υγιεινής κατά τη συντήρηση, την έκθεση και τη διάθεση από σταθερά και επώνυμα σημεία πώλησης τροφίμων. Επειδή στα σοκολατένια αυγά περιέχονται παιχνίδια μικρών διαστάσεων, να μην δίνονται σε παιδιά μικρής ηλικίας που μπορεί να πνιγούν. Απαραίτητο είναι να γίνεται έλεγχος για την υποχρεωτική αναγραφή της σύνθεσης (π.χ. «σοκολάτα γάλακτος», «σοκολάτα υγείας») και την ημερομηνία ανάλωσης.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με ορθές πρακτικές κατά το χειρισμό τροφίμων στο σπίτι οι καταναλωτές μπορούν να βρουν στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.efet.gr/files/egxeiridio.pdf
Αν διαπιστώσουν στην αγορά υποβαθμισμένα, ακατάλληλα, αλλοιωμένα τρόφιμα ή αντιμετωπίσου φαινόμενα εξαπάτησης ή παραπλάνησής, για καταγγελίες υπάρχει ο πενταψήφιος τηλεφωνικός αριθμός 11717.
Οδηγίες για την ασφαλή κατανάλωση τροφίμων το Πάσχα από τον ΕΟΔΥ
Οδηγίες για την ασφαλή κατανάλωση τροφίμων κατά τη διάρκεια του Πάσχα εξέδωσε ο ΕΟΔΥ.
«Καθώς πλησιάζει το Πάσχα και προετοιμαζόμαστε για το πασχαλινό τραπέζι, θα πρέπει να θυμόμαστε να ακολουθούμε τους παρακάτω κανόνες κατά το χειρισμό των τροφίμων και ειδικά του αιγοπρόβειου κρέατος και των αυγών, που εκείνες τις μέρες καταναλώνονται περισσότερο», σημειώνει ο ΕΟΔΥ.
Συγκεκριμένα:
- Τα αυγά δεν πρέπει να παραμένουν σε θερμοκρασία δωματίου περισσότερο από 2 ώρες. Διατηρήστε τα αυγά που έχουν βράσει επαρκώς (σφιχτά) στο ψυγείο μέχρι να σερβιριστούν.
- Αποφύγετε την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν ωμά ή ατελώς μαγειρεμένα αυγά (π.χ. χειροποίητη μαγιονέζα) καθώς επίσης την κατανάλωση ωμής ζύμης που περιέχει αλεύρι ή αυγά.
- Αν επιθυμείτε να καταναλώσετε τα αυγά που βάψατε/διακοσμήσατε, βεβαιωθείτε ότι έχετε χρησιμοποιήσει βαφή κατάλληλη για τρόφιμα.
- Διατηρήστε τα αυγά στη συσκευασία τους στο ψυγείο (όχι στην πόρτα του ψυγείου). Τα βαμμένα αυγά θα πρέπει να διατηρούνται, επίσης, στο ψυγείο.
- Βεβαιωθείτε ότι αποψύχετε το κρέας ακολουθώντας τα σωστά βήματα: η απόψυξη στη συντήρηση του ψυγείου μπορεί να διαρκέσει περίπου 24 ώρες, όταν πρόκειται για ένα μικρό κομμάτι. Ποσότητα κρέατος περίπου 4,5 κιλών χρειάζεται αρκετές μέρες ώστε να αποψυχθεί πλήρως.
- Αποψύξτε το αιγοπρόβειο κρέας τοποθετώντας το στη συντήρηση του ψυγείου, στο φούρνο μικροκυμάτων ή σε κρύο νερό και όχι σε θερμοκρασία δωματίου. Όταν αποψυχθεί, μπορεί να συντηρηθεί στο ψυγείο 3 έως 5 ημέρες -όταν είναι μπριζόλες, παϊδάκια- και 1 έως 2 ημέρες όταν είναι κιμάς. Όταν αποψυχθεί στο φούρνο μικροκυμάτων ή σε κρύο νερό, θα πρέπει να μαγειρευτεί αμέσως.
- Διατηρήστε το ωμό κρέας στο ψυγείο, χωριστά από άλλα ωμά (π.χ. φρούτα ή λαχανικά) ή μαγειρεμένα τρόφιμα, ώστε να αποφευχθεί η επιμόλυνσή τους. Διατηρήστε το αιγοπρόβειο κρέας στο ψυγείο σε θερμοκρασία 4°C.
- Τοποθετήστε το μαριναρισμένο κρέας στο ψυγείο μέχρι να το μαγειρέψετε. Απορρίψτε κάθε ποσότητα μαρινάδας που δε χρησιμοποιήσατε στο μαγείρεμα.
- Ψήστε το κρέας σε θερμοκρασία τουλάχιστον 160°C. Το κρέας είναι έτοιμο για κατανάλωση όταν η εσωτερική του θερμοκρασία φτάσει τους 63°C και το αφήσουμε να «ξεκουραστεί» σε αυτή τη θερμοκρασία για 3 λεπτά. Αν δεν υπάρχει θερμόμετρο, μαγειρεύουμε επαρκώς το κρέας, ώστε ο ζωμός του να είναι διαυγής.
- Το μαγειρεμένο αιγοπρόβειο κρέας μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο έως 3- 4 ημέρες.
- Αν επιθυμείτε να καταναλώσετε αιγοπρόβειο κρέας σε πακέτο (take away ή delivery), βεβαιωθείτε ότι είναι ζεστό κατά την παραλαβή. Καταναλώστε το μαγειρεμένο κρέας εντός 2 ωρών ( ή 1 ώρας αν η θερμοκρασία είναι 32°C). Αν δεν πρόκειται να καταναλωθεί αμέσως, τοποθετήστε το στο ψυγείο σε θερμοκρασία ≤4°C, σε καλυμμένα δοχεία και καταναλώστε το εντός 3-4 ημερών, κρύο ή αφού προηγουμένως το ζεστάνετε στους 74°C.
- Θυμηθείτε ότι είναι απαραίτητο να πλένουμε τα χέρια μας με σαπούνι και νερό πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το χειρισμό των τροφίμων.
- Χρησιμοποιήστε ξεχωριστές επιφάνειες εργασίες και εργαλεία (π.χ. μαχαίρια) για ωμά και μαγειρεμένα τρόφιμα. Ακολουθήστε την ίδια διαδικασία για τα κρέατα και τα υπόλοιπα τρόφιμα.
Ακριβότερο κατά 35% το πασχαλινό τραπέζι φέτος – Πόσο θα μας κοστίσει
Το πασχαλινό τραπέζι θα είναι φέτος ακριβότερο κατά 35% , σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας.
Όπως φαίνεται από τα σχετικά στοιχεία, το αρνί φέτος θα κοστίζει 13 ευρώ το κιλό, και επομένως για ένα μέτριο αρνί γύρω στα 10 κιλά μία μέση οικογένεια θα δώσει 130 ευρώ.
Πόσο θα κοστίζει το πασχαλινό τραπέζι
Αναλυτικότερα το πασχαλινό τραπέζι αναμένεται να κοστίσει:
Αρνί (13 € /κιλό) = 130 € (10 κιλά)
Κοκορέτσι (1,2 κιλά): 19,5 €
Μαρούλι (2 τμχ): 1,20 €
Κρεμμύδι φρέσκο (2 τμχ): 1 €
Άνηθος: 0,60 €
Ντομάτες (1 κιλό) = 2 €
Αγγούρια (2 τμχ) = 1,30 €
Τζατζίκι (1 κιλό) = 3,45 €
Μαγειρίτσα (500 γρ. συκώτι + ζαρζαβατικά): 10 €
Τυρί φέτα (500 γρ.): 5 €
Τυρί γραβιέρα ή κεφαλογραβιέρα (500 γρ.): 7 €
Ψωμί (1 κιλό): 2,20 €
20 αυγά κόκκινα βαμμένα: 13,20 €
Κάρβουνα (20 κιλά): 22 €
Κουλούρια (1 κιλό): 10,90 €
Τσουρέκι (1 κιλό): 15 €
Κρασί (1,5 λίτρο): 4,5 €
10 Μπύρες: 16 €
6 Αναψυκτικά: 3,80 €
Φρούτα: 3 €
Γλυκά: 10 €
Διάφορα απρόβλεπτα (λάδι, ρεύμα): 15 €
ΣΥΝΟΛΟ 296,65 €
Στα 45,35 ευρώ υπολογίζεται το μέσο τυπικό καλάθι
Το πασχαλινό τραπέζι φέτος θα είναι πιο ακριβό σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, καθώς η ακρίβεια και οι ανατιμήσεις έχουν «χτυπήσει» όλα τα τρόφιμα, όπως τα κρέατα, τα λαχανικά και τα γλυκά.
Οι παραγγελίες για το πασχαλινό τραπέζι αναμένεται να ξεκινήσουν τη Μεγάλη Δευτέρα, ενώ ακόμα δεν έχει διαμορφωθεί η τελική τιμή στην οποία οι καταναλωτές θα βρουν τα τρόφιμα τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Στα 45,35 ευρώ υπολογίζεται το μέσο τυπικό καλάθι για το πασχαλινό τραπέζι του 2022
Στα 45,35 ευρώ υπολογίζεται το μέσο τυπικό καλάθι για το πασχαλινό τραπέζι του 2022, για δυο άτομα, στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, μη συμπεριλαμβανομένων αμνοεριφίων, αυξημένο κατά 9% σε σχέση με το 2021 (41,70 ευρώ). Αυτό προκύπτει από τα αποτελέσματα έρευνας τιμών των προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ) στην Ελλάδα το Πάσχα 2022 που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών.
Σημειώνεται ότι η έρευνα, βασίζεται σε πρωτογενή δεδομένα που συνέλεξαν ερευνητές του ΙΕΛΚΑ από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και αφορούν τις τιμές της μεγάλης εβδομάδας καθώς και από στοιχεία από την εφαρμογή e-katanalotis.
Τα προϊόντα που αναλύθηκαν αποτελούν αντιπροσωπευτικά προϊόντα του πασχαλινού τραπεζιού για τους Έλληνες καταναλωτές και η επιλογή τους έγινε από εξειδικευμένα στελέχη της αγοράς με πολυετή εμπειρία στον χώρο. Τα προϊόντα που εξετάστηκαν είναι: αυγά 6αδα, τσουρέκι, ξύδι, αλεύρι για όλες τις χρήσεις, μουστάρδα, φέτα, γιαούρτι, κρασί μοσχοφίλερο, μπύρες, πατάτες, ντομάτες, βούτυρο, μαρούλι, φύλλο κρούστας, αναψυκτικό τύπου Cola.
Η αύξηση του καλαθιού κατά 9% το 2022 σε σχέση με το 2021 είναι αναμενόμενη με βάση την εικόνα εικόνα των πληθωριστικών πιέσεων τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ. Παράλληλα το μέσο εύρος τιμών (διαφορά μικρότερης με μέγιστης τιμής τυπικού καλαθιού) εντός των εξεταζόμενων κατηγοριών παραμένει υψηλό με 35%, καταδεικνύοντας ότι οι καταναλωτές για άλλη μία χρονιά έχουν πρόσβαση σε μεγάλο εύρος εναλλακτικών επιλογών (διαφορετικές ποικιλίες, ποιότητες, προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αξιοποίηση προσφορών και εκπτώσεων.
Σημαντικό ρόλο για άλλη μια χρονιά αναμένεται να παίξει και η παρατηρούμενη το τελευταίο διάστημα ένταση των προσφορών και προωθητικών ενεργειών από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ και τις προμηθευτικές εταιρείες με τη μορφή παροχής επιπλέον εκπτώσεων, επιπλέον ποσοτήτων, δωροεπιταγών, εκπτωτικών κουπονιών κλπ, η οποία αφορά σχεδόν το σύνολο των εποχιακών προϊόντων και εκτιμάται ότι παρέχει επιπλέον όφελος περίπου 13% από τις προσφορές κατά μέσο όρο στους καταναλωτές που θα τις επιλέξουν.
Ανατιμήσεις σε λαχανικά, αλεύρι και βούτυρο
Εντονότερες ανατιμήσεις καταγράφονται στο μαρούλι (το οποίο είναι αυξημένο λόγω των πολύ δυσμενών καιρικών συνθηκών) και στο αλεύρι και ακολουθούν σε αρκετά χαμηλότερα ποσοστά ανατιμήσεων το βούτυρο, η μουστάρδα και το φύλλο κρούστας. Μείωση καταγράφουν το γιαούρτι, οι μπύρες και τα αναψυκτικά.
Σε σχέση με τα αμνοερίφια, δεν έχει διαμορφωθεί ακόμα η τελική εικόνα της αγοράς, αλλά με βάση τις τιμές παραγωγού θεωρείται δεδομένο ότι θα είναι αυξημένη η τιμή του αρνιού την Μεγάλη Εβδομάδα 2022. Σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς ένας συνδυασμός παραγόντων πιέζει τις τιμές αυξητικά. Η τιμή των αμνοεριφίων, θεωρείται δεδομένο ότι θα είναι χαμηλότερη στα καταστήματα των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σε σχέση με τα ανταγωνιστικά κανάλια (π.χ. κρεοπωλείο, υπαίθριο εμπόριο κλπ).
Η διαφορά τιμών των καταστημάτων μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ από την υπόλοιπη αγορά (είναι αποτέλεσμα των οικονομιών κλίμακας, της αποτελεσματικής λειτουργίας των οργανωμένων τμημάτων προμηθειών των σουπερμάρκετ και της μακροχρόνιας συνεργασίας με οργανωμένους μεγάλους προμηθευτές.
Η μειωμένη διάθεση προϊόντων από το Ηνωμένο Βασίλειο την τελευταία διετία λόγω Brexit προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, η απορρόφηση προϊόντων από την ελληνική αγορά προς το εξωτερικό για το καθολικό Πάσχα (ειδικά Ιταλία και Ισπανία), λόγω και του ότι το καθολικό Πάσχα φέτος «έπεσε» νωρίτερα από το ορθόδοξο.
Σε συνδυασμό με το ότι το ορθόδοξο Πάσχα φέτος «πέφτει» τόσο αργά σημαίνει ότι τα αμνοερίφια βάρους 10-13 κιλών τα οποία ζητούνται κυρίως από τους καταναλωτές είναι λιγότερα (γιατί τέτοια εποχή τα ζώα έχουν μεγαλώσει) και η μειωμένη προσφερόμενη ποσότητα σε αυτό το βάρος πιέζει την τιμή αυξητικά.
Σε ό,τι αφορά στην κυλιόμενη έρευνα καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ, με δείγμα 1.000 καταναλωτές, που πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα 5-10 Απριλίου 2022 και αφορούσε στις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο πασχαλινό τραπέζι προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι τα οικογενειακά τραπέζια αυτών των ημερών θα είναι μικρότερα.
Παλαιότερα, προ του 2020, το 62% ή 2 στους 3 καταναλωτές συμμετείχαν σε μεγάλα οικογενειακά τραπέζια άνω των 10 ατόμων. Το ποσοστό αυτό ήταν το 2020 εν μέσω Lockdown ήταν μόλις 3%, το 2022 έχει αυξηθεί στο 30, αλλά απέχει αρκετά από τις εποχές προ κορονοϊού.
Αντίστοιχη εικόνα υπάρχει και για τους καταναλωτές που θα επιλέξουν να ταξιδέψουν στο χωρίου ή νησί, με το ποσοστό το 2022 να είναι μόλις 25% έναντι 58% παλαιότερα, ως αποτέλεσμα της οικονομικής πίεσης και του κόστους μεταφορών.
Ακόμα και οι μαγειρικές συνήθειες καταγράφονται να έχουν σημαντική επίδραση από το οικονομικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των καταναλωτών που θα σουβλίσει αρνί και κατσίκι μειώνεται από το 61% στο 25% ενώ το κοινό που θα ψήσει κομμάτι στο φούρνο αυξάνεται από 39% σε 52%.
