Ψηφιακή τεχνολογία και γενετική θα αλλάξουν το μέλλον του αγροτοδιατροφικού τομέα ενός κλάδου, ο οποίος, επί του παρόντος, μετασχηματίζεται ψηφιακά με αργούς ρυθμούς.
Ωστόσο, το γεγονός ότι η τεχνολογία ήδη μεταβάλλει δραστικά το περιβάλλον και τις δυνατότητες του αγροτικού τομέα θα έχει ως αποτέλεσμα τη ραγδαία ψηφιοποίηση της αγροτικής παραγωγής τα επόμενα χρόνια.
Οι ψηφιακές επενδύσεις του αγροτικού τομέα θα εκτιναχθούν στα 240 δισ. δολάρια το 2050
Δεν είναι τυχαίο ότι οι επενδύσεις του αγροδιατροφικού κλάδου στην τεχνολογία εκτιμάται ότι θα εκτιναχθούν στα 240 δισ. ευρώ το 2050 από μόλις 5,2 δισ. δολάρια το 2016. Προγράμματα λογισμικού, ψηφιακές εφαρμογές (apps) και drones εξελίσσονται, ήδη, σε βασικούς συντελεστές της αγροτικής παραγωγής, παράλληλα με τους σπόρους, τα λιπάσματα και τον παραδοσιακό γεωργικό εξοπλισμό.
«Οι βελτιώσεις στην παραγωγικότητα, που παρατηρήθηκαν τα τελευταία πενήντα χρόνια, αναμένεται να επιταχυνθούν χάρη στις εξελίξεις, κυρίως, στην ψηφιακή τεχνολογία και στη γενετική. Η γεωργική εκμετάλλευση του μέλλοντος θα αξιοποιεί την ψηφιακή καινοτομία, μέσα από μια μεγάλη γκάμα συνδεδεμένων συσκευών, εξελιγμένες τεχνολογίες συλλογής δεδομένων (drones, robotic field scanners) και αλγόριθμους μηχανικής μάθησης», διαπιστώνει μελέτη που εκπόνησαν η ΕΥ Ελλάδος και η Τράπεζα Πειραιώς.
Drones, robotic field scanners στην υπηρεσία του αγροδιατροφικού τομέα
Η μελέτη με τίτλο «Πώς μπορεί ο Αγροδιατροφικός τομέας να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του αύριο, σήμερα», προβλέπει ότι η γεωργική εκμετάλλευση του μέλλοντος θα αξιοποιεί την ψηφιακή καινοτομία, μέσα από μια μεγάλη γκάμα συνδεδεμένων συσκευών. Ταυτόχρονα, εξελιγμένες τεχνολογίες συλλογής δεδομένων (drones, robotic field scanners) και αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης (machine learning) θα βοηθούν τους αγρότες στην παρακολούθηση του αγροκτήματος μέσω πινάκων ελέγχου και στη λήψη σωστών αποφάσεων.
Internet of Things στον αγρό – Ψηφιακά δεδομένα
Σύμφωνα με την έρευνα, η χρήση αισθητήρων, του Internet of Things, της τεχνητής νοημοσύνης, των data analytics και του blockchain, σε όλες τις φάσεις της αγροτικής παραγωγής, παράλληλα με την εισαγωγή αυτόνομων οχημάτων και την εμφάνιση των έξυπνων εργοστασίων, θα αυξήσουν σημαντικά την παραγωγικότητα, σημειώνει η ιστοσελίδα sepe.
Την ίδια ώρα, η πληθώρα των ψηφιακών δεδομένων θα βοηθήσουν στην πρόβλεψη και διάγνωση ασθενειών, στη μείωση και τη διαχείριση των κινδύνων, αλλά και στην αυτοματοποίηση του μάρκετινγκ, των logistics και της εμπειρίας του καταναλωτή, ενώ, παράλληλα, θα συμβάλουν και στην προστασία του περιβάλλοντος.
Οι συντάκτες της μελέτης παρατηρούν ότι, καθώς η ανάπτυξη της τεχνολογίας 5G στις αγροτικές περιοχές επεκτείνεται, η συλλογή δεδομένων από συσκευές Internet of Things θα επιτρέψει στους διαχειριστές των γεωργικών εκμεταλλεύσεων να λαμβάνουν γρήγορα αποφάσεις που μπορούν να βελτιώνουν τα έσοδα, την ανάπτυξη κεφαλαίων και τη διαχείριση του κινδύνου.
Αναλύοντας τις συνθήκες στον αγρό, οι συσκευές αυτές μπορούν να ειδοποιήσουν τους διαχειριστές των γεωργικών εκμεταλλεύσεων για το ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για την εφαρμογή λίπανσης, άρδευσης ή ακόμα και για τη συγκομιδή των προϊόντων.
«Αυτές οι τεχνολογίες αναμένεται να αποτελέσουν το επόμενο κύμα, που θα επιτρέψει στους αγρότες να επικεντρωθούν σε άλλες δραστηριότητες προστιθέμενης αξίας, όπως η επιλογή νέων καλλιεργειών και η προώθησή τους στην αγορά, η ανάλυση των προηγούμενων και των αναμενόμενων επιδόσεων και η ικανοποίηση των αναδυόμενων προτιμήσεων των καταναλωτών», αναφέρει η σχετική μελέτη.
3D εκτυπώσεις φυτοφαρμάκων
Ορισμένες ιδιαίτερα υποσχόμενες ψηφιακές καινοτομίες, που επηρεάζουν την παγκόσμια διατροφή, είναι – ενδεικτικά – οι τρισδιάστατες εκτυπώσεις για «χειροποίητα χημικά», τα «φυτά – δείκτες», ο εντοπισμός προσβολών με τη χρήση κινητού τηλεφώνου και οι ασύρματοι αισθητήρες.
Οι τρισδιάστατες εκτυπώσεις για την παραγωγή αγροχημικών αναφέρονται στην ύπαρξη 3D εκτυπωτών, οι οποίοι δίνουν τη δυνατότητα παραγωγής χημικών – όπως φυτοφάρμακα και κτηνιατρικά φάρμακα – στο αγρόκτημα, όποτε και όπως αυτό είναι αναγκαίο.
Την ίδια στιγμή, τα «φυτά – δείκτες» προειδοποιούν, μέσω της αλλαγής του χρώματός τους, για την πιθανή καταπόνηση που υφίσταται κάποιο καλλιεργητικό σύστημα. Στόχος είναι τα «φυτά – δείκτες» να προειδοποιούν για την ύπαρξη ασθενειών, ανεπαρκούς θρέψης του φυτού, συνθήκες εδάφους, ώστε με την έγκαιρη ανθρώπινη παρέμβαση να μειώνεται το κόστος και να αυξάνεται η παραγωγικότητα.
Η δυνατότητα χρήσης φθηνών αισθητήρων κινητών τηλεφώνων, οι οποίοι θα μπορούν να ανιχνεύουν την υπέρυθρη και την υπεριώδη ακτινοβολία, θα αποτελούν σημαντικό εργαλείο εντοπισμού ασθενειών. Η χρήση της τεχνολογίας ασύρματων αισθητήρων επιτρέπει στους αγρότες να λαμβάνουν αποφάσεις, συνυπολογίζοντας ποικίλους σημαντικούς παράγοντες, όπως εδαφολογικά και υδρολογικά δεδομένα, ασθένειες, καιρικές συνθήκες.
Blockchain στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις
Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις του μέλλοντος, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της μελέτης, θα βασίζονται στη διαφανή καινοτομία του Blockchain, που θα επαληθεύει ότι τα τρόφιμα και οι φυτικές ίνες παράγονται με τρόπο βιώσιμο, υγιεινό και ηθικό, όπως επιζητούν, άλλωστε και οι καταναλωτές.
Η υιοθέτηση αυτού του τύπου καινοτομίας θα συμβάλει στον μετριασμό του κινδύνου κατανάλωσης τροφίμων, που περιέχουν παθογόνους μικροοργανισμούς (π.χ. E. coli), κάτι το οποίο ορισμένες επιχειρήσεις έχουν ήδη εφαρμόσει στην πράξη.
Ακόμη, καινοτόμα μοντέλα τιμολόγησης βάσει αποτελεσμάτων (outcome-based models), τροφοδοτούμενα από τη συλλογή των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και αυτοματοποιημένες διαδικασίες, υπόσχονται στους παραγωγούς υψηλότερη αποδοτικότητα, διαφοροποίηση του ρίσκου και περισσότερο προβλέψιμες αποδόσεις.
Συμπεράσματα και προτάσεις για τον αγροδιατροφικό τομέα
Η έρευνα καταλήγει στη διατύπωση μιας σειράς προτάσεων για τη θωράκιση, την ενίσχυση και τον μετασχηματισμό του αγροδιατροφικού τομέα στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα:
- Ολιστική προσέγγιση στην αγροδιατροφική αλυσίδα, μέσω της ανάπτυξης ανθεκτικών και βιώσιμων αλυσίδων αξίας
- Διαμόρφωση ενός σύγχρονου και ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης
- Οργανωτικός, λειτουργικός και ψηφιακός μετασχηματισμός όλων των επιχειρήσεων που ανήκουν στην αλυσίδα αξίας του αγροδιατροφικού τομέα, έχοντας τον άνθρωπο στο επίκεντρο
- Διευκόλυνση της ανάπτυξης συνεργειών, συνεργασιών, εμποροδιανεμητικών πλατφορμών, καθώς και συνεργατικού πνεύματος, ανάμεσα σε όλα τα μέλη του Αγροδιατροφικού τομέα
- Έμφαση στην εκπαίδευση και την ενίσχυση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και αποτελεσματική προσέλκυση νέων παραγωγών
- Ανάπτυξη της εξωστρέφειας με συντονισμένο και επαγγελματικό εξαγωγικό μάρκετινγκ
- Αποτελεσματικό και σύγχρονο branding
- Υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής, που θα διευκολύνουν όλα τα μέρη του Αγροδιατροφικού τομέα
- Προστασία του περιβάλλοντος, με την υιοθέτηση σύγχρονων παραγωγικών μεθόδων και της τεχνολογίας σε όλο το μήκος της αλυσίδας αξίας
- Αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων, με έμφαση στην ΚΑΠ και στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
- Μείωση της σπατάλης των τροφίμων
