Πριν από 24 χρόνια το μετρό της Αθήνας έγινε πραγματικότητα και πλήθος πολιτών κατέβαιναν μέχρι το Σύνταγμα και δοκίμαζαν αυτό το νέο μέσο μαζικής μεταφοράς που έμελλε να αλλάξει οριστικά τις μετακινήσεις στην πρωτεύουσα.
Ακολούθησε κοσμοπλημμύρα μία ημέρα μετά, όταν σηκώθηκαν τα προστατευτικά κιγκλιδώματα στις εισόδους και χιλιάδες άνθρωποι (σ.σ. ο συνολικός αριθμός την πρώτη ημέρα λειτουργίας εκτιμάται ότι έφθασε το 1 εκατ.) άρχισαν να κάνουν βόλτα με τους συρμούς στο Μετρό της Αθήνας.
Η μετακίνηση ήταν «δωρεάν», προκειμένου «να εξοικειωθεί το κοινό με το νέο μέσο», όπως είχε ανακοινωθεί.
Τα έργα ξεκίνησαν το 1992, ωστόσο οι καθυστερήσεις έκαναν αρκετούς κατοίκους να κρατούν «μικρό» καλάθι στο κατά πόσο τελικά η -ταλαιπωρημένη από το κυκλοφοριακό- Αθήνα θα αποκτούσε τελικά το δικό της Μετρό.
Μετρό: Όταν το σχέδιο πήρε σάρκα και οστά!
Τέσσερα χρόνια πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας τίθενται σε λειτουργία τα τμήματα:
- «Σύνταγμα – Σεπόλια» (Γραμμή 2) και
- «Εθνική Άμυνα – Σύνταγμα» (Γραμμή 3).
Τα εγκαίνια έγιναν από τον τότε πρωθυπουργό της χώρας, Κώστα Σημίτη, παρουσία του Κωστή Στεφανόπουλου, ο οποίος ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Από τις 30 Ιανουαρίου, ξεκίνησε η κανονική λειτουργία, με την καταβολή εισιτηρίου. Ο σταθμός στο «Σύνταγμα» -λόγω των αρχαίων- είχε γίνει ατραξιόν.
Πώς σχεδιάστηκε αρχικά το Μετρό της Αθήνας
Η μελέτη που αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία του σημερινού δικτύου στο Μετρό εκπονήθηκε μετά την πτώση της Δικτατορίας, έπειτα από παραγγελία της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.
Η δεύτερη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επανέφερε τα σχέδια για το Μετρό το 1985. Το σχέδιο περιελάμβανε τη γραμμή Α Πειραιάς-Αιγάλεω-Γέρακας και τη γραμμή Β Περιστέρι-Γλυφάδα.
Ο ΗΣΑΠ παρέδωσε μελέτες που συμφωνούσαν με αυτές τις γραμμές, οι οποίες μετονομάστηκαν σε 2 και 3, με την υπάρχουσα γραμμή (του ΗΣΑΠ) να μετονομάζεται σε 1. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές ήταν μία μεγάλη πρόκληση κατά την κατασκευή του μετρό. Οι σταθμοί Κεραμεικός, Σύνταγμα, Ακαδημία και Μοναστηράκι χαρακτηρίστηκαν από την αρχή ως Υψηλού Αρχαιολογικού Κινδύνου ενώ άλλοι σταθμοί είχαν λιγότερο ή και καθόλου αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Tο Βασικό Έργο του Μετρό της Αθήνας (ΕΘΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ – ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ & ΣΕΠΟΛΙΑ-ΔΑΦΝΗ) ξεκίνησε να κατασκευάζεται το Νοέμβριο του 1992 με προγραμματισμένα 20 περίπου χλμ. δικτύου με 21 σταθμούς σε 2 Γραμμές. Τα πρώτα 13 χλμ. με 14 σταθμούς στα τμήματα ΣΥΝΤΑΓΜΑ-ΕΘΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ της Γραμμής 3 και ΣΕΠΟΛΙΑ-ΣΥΝΤΑΓΜΑ της Γραμμής 2 τέθηκαν σε λειτουργία τον Ιανουάριο του 2000, ενώ 5 επιπλέον χλμ. με 5 σταθμούς στο τμήμα ΣΥΝΤΑΓΜΑ-ΔΑΦΝΗ τέθηκαν σε λειτουργία το Νοέμβριο του 2000.
Για το Βασικό Έργο, η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. χρηματοδότησε αρχαιολογικές ανασκαφές έκτασης 69.000 τετραγωνικών μέτρων, οι οποίες είναι οι μεγαλύτερες που έχουν γίνει ποτέ στην Αθήνα. Επιπλέον, προκειμένου να μειωθούν στο ελάχιστο οι πιθανότητες συνάντησης αρχαιολογικών ευρημάτων, οι σήραγγες του Μετρό διανοίχθηκαν, κατά μέσο όρο, σε βάθος μεγαλύτερο των 15 μέτρων, επίπεδο χαμηλότερο από αυτό στο οποίο συνήθως βρίσκονται τα αρχαιολογικά ευρήματα. Το Έργο κατασκευάστηκε με τη χρήση των πιο σύγχρονων τεχνολογιών και με την εντατική εργασία χιλιάδων εργαζομένων, επιστημόνων και τεχνιτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Τον Απρίλιο του 2003 δόθηκε στο επιβατικό κοινό το τμήμα ΣΥΝΤΑΓΜΑ-ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ. Για την κατασκευή του ΜΕΤΡΟ στο Μοναστηράκι πραγματοποιήθηκαν αρχαιολογικές ανασκαφές που έφεραν στο φως οικιστικά λείψανα από τον 8ο αιώνα π.Χ. (Γεωμετρική περίοδο) έως τον 19ο αιώνα μ.Χ. Από τα σημαντικότερα ευρήματα του σταθμού Μοναστηρακίου είναι η εγκιβωτισμένη κοίτη του Ηριδανού ποταμού.
Τον Ιούνιο του 2004 τέθηκε σε λειτουργία το τμήμα ΔΑΦΝΗ-ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, 1,2 χλμ., ενώ μέσα στον Ιούλιο του 2004 τα τμήματα ΕΘΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ-ΧΑΛΑΝΔΡΙ, ΧΑΛΑΝΔΡΙ-Δ.ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ, συνολικού μήκους 5,9 χλμ. και Δ.-ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ-ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ. Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου δόθηκε σε λειτουργία η επέκταση ΣΕΠΟΛΙΑ –ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ συνολικού μήκους 1,4 χλμ. Μέσα στο 2013 παραδόθηκαν στο επιβατικό κοινό άλλοι 7 σταθμοί συνολικού μήκους 8,5χλμ (ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ, ΑΛΙΜΟΣ, ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ, ΑΝΘΟΥΠΟΛΗ και ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ.
«Στις 6 Ιουλίου 2020 παραδόθηκαν προς χρήση στο επιβατικό κοινό οι 3 πρώτοι σταθμοί Αγία Βαρβάρα, Κορυδαλλός και Νίκαια. Σημειωτέον ότι οι σταθμοί που παραδόθηκαν σε λειτουργία έχουν σχεδιαστεί από την Ελληνικό Μετρό Α.Ε. με προτεραιότητα στα βιοκλιματικά χαρακτηριστικά και στη ασφαλή μετακίνηση των επιβατών στο δίκτυο Μετρό.
Το σύνολο της επέκτασης της Γραμμής 3 παραδόθηκε σε εμπορική λειτουργία στις 10 Οκτωβρίου 2022.
Ειδικότερα, παραδόθηκαν στο κοινό οι τρεις νέοι σταθμοί του Μετρό στον Πειραιά, «Μανιάτικα», «Πειραιάς» και «Δημοτικό Θέατρο». Με την επέκταση του δικτύου του μετρό κατά 3,2 χλμ. η γραμμή 3 «Δημοτικό Θέατρο – Δουκίσσης Πλακεντίας – Αεροδρόμιο» θα αριθμεί συνολικά 27 σταθμούς.
Οι τρεις νέοι σταθμοί άλλαξαν τα δεδομένα σε όλο τον άξονα της μετακίνησης της γραμμής 3 του Μετρό, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που πλέον έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν γρήγορα και εύκολα στο λιμάνι του Πειραιά και από εκεί σε νησιωτικούς προορισμούς.
Σημειώνεται δε ότι οι πολίτες και επισκέπτες της χώρας μπορούν να μετακινούνται με το Μετρό, απευθείας από το Λιμάνι του Πειραιά έως το Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» σε μόλις 55 λεπτά.
Η Γραμμή 4 σε πορεία υλοποίησης
Σε τροχιά υλοποίησης έχει μπει και η Γραμμή 4 του Μετρό που θα συνδέει το Άλσος Βεΐκου στο Γαλάτσι με το Γουδή περνώντας μέσα από τις πιο πυκνοκατοικημένες συνοικίες της Αθήνας όπως είναι η Κυψέλη, τα Εξάρχεια και το Κολωνάκι. Το 2029 αναμένεται να παραδοθούν στο επιβατικό κοινό οι 15 νέοι σταθμοί της Γραμμής 4.
Πρόκειται για τους: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδί και εννέα ενδιάμεσα ή και τερματικά φρεάτια.
