Τον κώδωνα του κινδύνου για την Αγία Σοφία έκρουσε διακεκριμένος ιστορικός και ακαδημαϊκός από τη γειτονική χώρα, αναφέροντας πως λόγω του αριθμού των επισκέπτων της και άλλων παραγόντων θα μπορούσε να καταρρεύσει.
Ο λόγος για τον Ιλμπέρ Ορταϊλί, ο οποίος μιλώντας για την Αγία Σοφία στην τηλεόραση, επισήμανε πως τόσο οι εκτεταμένες φθορές εντός του κτιρίου όσο και ο αναντίστοιχος αριθμός των επισκεπτών σε σχέση με το κτίριο, θα μπορούσε να προκαλέσει αρκετά προβλήματα.
«Μπορεί να επιτραπεί η είσοδος τόσων ανθρώπων σε ένα κτίριο 1.500 ετών; Τι θα συμβεί αν δεν κλείσει;» είπε ο καθηγητής, ενώ πρόσθεσε: «Φυσικά και δεν μπορεί να επιτραπεί η είσοδος. Γι’ αυτό πρέπει να κλείσει και να αποκατασταθεί. Αέναη αποκατάσταση. Αν είναι έξυπνοι, θα την κλείσουν. Αν δεν κλείσει θα καταρρεύσει».
Τι είχε γράψει σε άρθρό του ο ιστορικός για την Αγία Σοφία
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, που επικαλείται τουρκικά μέσα ενημέρωσης, οι τηλεοπτικές του αναφορές στην Αγία Σοφία έρχονται μετά από άρθρο, που είχε γράψει στην εφημερίδα Hurriyet, στις 17 Σεπτεμβρίου, όπου είχε εκφράσει την ανησυχία του για τις φθορές που έχουν προκληθεί στο μνημείο, από την μετατροπή του σε τέμενος και εντεύθεν.
Είχε επισημάνει χαρακτηριστικά πως το κτίριο πρέπει να κλείσει για ορισμένο χρονικό διάστημα ώστε να γίνουν εργασίες αποκατάστασης, αφετέρου δε τονίζει ότι θεωρεί καταστροφική την ετήσια είσοδο σε αυτήν τριών εκατομμυρίων προσκυνητών, πέραν του αριθμού των τουριστών.
Ο αριθμός των επισκεπτών
Κάνοντας λόγο για επείγουσα παρέμβαση στον αριθμό των επισκεπτών αναφέρει: «Η Αγία Σοφία δεν είναι ένας δρόμος από τον οποίο όλοι μπορούν να περάσουν ελαφρά τη καρδία, καθώς τα υπόγεια κτίσματα, και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της ροής των υδάτων, των αποβλήτων, η υγρασία αλλά και το σύστημα εξαερισμού δεν είναι τόσο ανθεκτικά στην παρουσία τόσο πολυάριθμων επισκεπτών και πρέπει να επισκευαστούν, να καθαριστούν και να αποκατασταθούν επειγόντως».
«Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία που αφορά το ίδιο το κτίριο» τόνισε χαρακτηριστικά. Κατά τον καθηγητή ακόμα και ο αριθμός των 20-30 χιλιάδων ανθρώπων ετησίως, από επιστήμονες, ιστορικούς, αρχαιολόγους, εκπρόσωπους της μουσουλμανικής θρησκείας, πολιτικούς και δημόσιους λειτουργούς θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικός για την αντοχή του μνημείου.
Ο καθηγητής είναι επικριτικός και για παρεμβάσεις που αφορούν στην λειτουργία του μνημείου ως τεμένους σημειώνοντας: «Δεν μπορούν να εγκατασταθούν τουαλέτες και κρήνες που άπτονται των καθημερινών αναγκών ενός τεμένους, στην Αγία Σοφία.
Χώροι που διανέμουν νερό όπως μεγάλα σιντριβάνια δεν μπορούν να υφίστανται. Το νερό που καταναλώνεται και διαρρέει από την κλασική οθωμανική κρήνη και τις σημερινές τουαλέτες δεν είναι το ίδιο. Η Αγία Σοφία υφίσταται εδώ και 1500 χρόνια. Δεν είναι λογικό να χρησιμοποιούνται οι τουαλέτες της Αγίας Σοφίας για αφόδευση. Εάν κάθε επισκέπτης χρησιμοποιεί τα σιντριβάνια και τις τουαλέτες, πώς θα αντέξει το αποχετευτικό σύστημα κάτω από αυτό το κτίριο;»
