Η έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου της Τόνγκα στον Νότιο Ειρηνικό το 2022 ήταν μια από τις ισχυρότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Μάλιστα, σύμφωνα με τη NASA, η έκρηξη ήταν 500 φορές πιο ισχυρή από την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα. Το ηφαίστειο εκτόξευσε μάγμα που ατμοποίησε αμέσως το θαλασσινό νερό, στέλνοντας στον ουρανό ένα νέφος από στάχτη, αέρια και περισσότερους από 50 εκατομμύρια τόνους υδρατμών.
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Geophysical Research Letters», οι συνθήκες αυτές δημιούργησαν μια τεράστια ηλεκτρική καταιγίδα, καθώς η τέφρα, το κρύο νερό και χαλάζι στο νέφος συγκρούονταν. Αυτό προκάλεσε «μια υπερ-καταιγίδα, που όμοιά της δεν έχουμε ξαναδεί», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Αλέξα Βαν Ίτον, ηφαιστειολόγος στο Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ (USGS).
Η ηφαιστειακή έκρηξη παρήγαγε περισσότερες από 192.000 αστραπές μέσα σε 11 ώρες. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Γεωλογικού Ινστιτούτου, οι αστραπές έφτασαν ακόμη και τις 2.615 το λεπτό. Επιπλέον, η έκρηξη παρήγαγε τις υψηλότερες αστραπές που έχουν καταγραφεί ποτέ και οι οποίες έφτασαν έως και 30 χιλιόμετρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
«Με αυτή την έκρηξη, ανακαλύψαμε ότι τα ηφαιστειακά νέφη μπορούν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για αστραπές πολύ πέρα από το πεδίο των μετεωρολογικών καταιγίδων που έχουμε παρατηρήσει στο παρελθόν», δήλωσε η Βαν Ίτον. «Αποδεικνύεται ότι οι ηφαιστειακές εκρήξεις μπορούν να δημιουργήσουν πιο ακραίες αστραπές από οποιοδήποτε άλλο είδος καταιγίδας στη Γη», πρόσθεσε.
Για την ανάλυσή τους, οι επιστήμονες συγκέντρωσαν δεδομένα από τέσσερις πηγές, συμπεριλαμβανομένου του δορυφορικού Geostationary Lightning Mapper, ενός εργαλείου της NASA που παρακολουθεί τους κεραυνούς από το διάστημα. Όταν το ηφαιστειακό νέφος διογκώθηκε αφού έφτασε στο μέγιστο ύψος του, προκάλεσε ένα ασυνήθιστο μοτίβο ατμοσφαιρικών κυμάτων βαρύτητας. Κάποιοι από τους κεραυνούς ακολούθησαν το παράδειγμά του, κυματίζοντας γύρω από το ηφαίστειο σε ομόκεντρους δακτυλίους που επεκτείνονταν και συρρικνώνονταν, σύμφωνα με τη μελέτη.
«Η κλίμακα αυτών των δακτυλίων αστραπών μας εξέπληξε. Δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο- δεν υπάρχει τίποτα συγκρίσιμο στις μετεωρολογικές καταιγίδες. Έχουν παρατηρηθεί μονοί δακτύλιοι αστραπών, αλλά όχι πολλαπλοί, και είναι μικροσκοπικοί σε σχέση με αυτούς της Τόνγκα», εξήγησε η επιστήμονας.
Αυτή η μέθοδος παρακολούθησης της έντασης των αστραπών παράλληλα με την εκρηκτική δραστηριότητα θα επιτρέψει στους επιστήμονες να παρακολουθούν καλύτερα τη διάρκεια των ηφαιστειακών εκρήξεων και να προειδοποιούν τους ανθρώπους για τους κινδύνους που σχετίζονται με την έκρηξη.
