Κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες ή αντίστοιχα τον Οκτώβρη, όταν και πλησιάζει η κυριακάτικη αλλαγή ώρας από την χειμερινή στη θερινή και αντίστροφα προκύπτει το ίδιο ερώτημα. Η ΕΕ έχει αποφασίσει να αφήσει πίσω της το αναχρονιστικό αυτό σύστημα από τις αρχές του 20ου αιώνα, όμως κανείς δεν το παίρνει απόφαση να εφαρμόσει την απόφαση αυτή.
Σε κάθε περίπτωση, τα ξημερώματα της Κυριακής 26 Μαρτίου λήγει το χειμερινό ωράριο και θα πρέπει να μετακινήσουμε τους δείκτες των ρολογιών μία ώρα μπροστά. Δηλαδή το ξημέρωμα της Κυριακής στις 03:00 τα ρολόγια μας θα πρέπει να δείχνουν 04:00.
Τι συμβαίνει με την αλλαγή ώρα στην Ευρώπη
Διαβάζουμε σε δημοσίευμα του Eurovnews, πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για την κατάργηση στην αλλαγή ώρας τον Σεπτέμβριο του 2018 μετά από δημόσια διαβούλευση στην οποία η συντριπτική πλειοψηφία των 4,6 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών που συμμετείχαν ζήτησε να τερματιστεί η πρακτική αυτή. Στη συνέχεια, η πρόταση εγκρίθηκε από τους ευρωβουλευτές το πρώτο εξάμηνο του 2019.
Η θερινή ώρα (DST), κατά την οποία τα ρολόγια τίθενται μία ώρα μπροστά στις αρχές της άνοιξης και μία ώρα πίσω το φθινόπωρο, εισήχθη για πρώτη φορά στην Ευρώπη το 1916, όταν η Γερμανία, που τότε βρισκόταν ακόμη σε πόλεμο, προσπαθούσε να μειώσει την κατανάλωση άνθρακα, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τα εργοστάσια όπλων της. Οι περισσότερες γειτονικές χώρες, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, ακολούθησαν το παράδειγμα.
Η πρακτική αυτή εγκαταλείφθηκε ως επί το πλείστον στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά εφαρμόστηκε και πάλι τη δεκαετία του 1970 λόγω του πετρελαϊκού σοκ, σε μια νέα προσπάθεια να μειωθεί η ανάγκη για τεχνητό φως και συνεπώς η κατανάλωση ενέργειας.
Στην Ελλάδα η αλλαγή ώρας εφαρμόστηκε πρώτη φορά το 1975
Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, όπου τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά, μια ιδέα που όμως εγκαταλείφθηκε γρήγορα.
Το 1973, ωστόσο, λόγω της ενεργειακής κρίσης που έπληξε την Ευρώπη, αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών, συμπεριλαμβανομένης τότε και της Ελλάδας. Το νέο μέτρο πρωτοεφαρμόστηκε στη χώρα μας το 1975.
Εκκρεμεί η οριστική απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ για αλλαγή ώρας
Η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου είχε αποφασίσει την κατάργηση της αλλαγής ώρας το 2021, ωστόσο η απόφαση «πάγωσε» λόγω των έκτακτων συνθηκών λόγω του κορονοϊού.
Η ψηφοφορία είχε γίνει τον Μάρτιο του 2019 και η κατάργησή της επρόκειτο να γίνει την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου 2021, ωστόσο, το θέμα δεν προχώρησε και οι χώρες δεν επέλεξαν ποτέ αν θα κρατούσαν τη θερινή ή τη χειμερινή ώρα.
Η τελική απόφαση βρίσκεται στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο δεν έχει ακόμα οριστικοποιήσει τη θέση του.
«Η αλλαγή της ώρας πρέπει να καταργηθεί» είχε δηλώσει το 2018 ο τότε επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μετά από ένα διαδικτυακό δημοψήφισμα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην δημοσκόπηση πήρε μέρος λιγότερο από το 1% των Ευρωπαίων πολιτών, με το 84% των 4,6 εκατομμυρίων συμμετεχόντων είχε ταχθεί υπέρ του να παραμείνει μόνιμα η θερινή ώρα.
Μελέτες δείχνουν πως η αλλαγή ώρας είναι βλαπτική για την υγεία
Ορισμένες μελέτες έχουν έκτοτε δείξει ότι ο αντίκτυπος στην κατανάλωση ενέργειας είναι πλέον αμελητέος, εν μέρει χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας. Ωστόσο, πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η θερινή ώρα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.
Υπάρχουν, για παράδειγμα, περισσότερες καρδιακές προσβολές και ασθένειες που σχετίζονται με το πεπτικό και το ανοσοποιητικό σύστημα την εβδομάδα που ακολουθεί τη μετάβαση στη θερινή ώρα. Τείνει επίσης να καταγράφεται μια μικρή αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων.
Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία περιλαμβάνουν κατάθλιψη, επιβράδυνση του μεταβολισμού, αύξηση του σωματικού βάρους και αθροιστικούς πονοκεφάλους.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το “κοινωνικό μας ρολόι”, δηλαδή το πρόγραμμα βάσει του οποίου λειτουργούν οι κοινωνίες μας, και τα εσωτερικά μας ρολόγια, τα οποία είναι λίγο πολύ ευθυγραμμισμένα με τον ήλιο, είναι εκτός ισορροπίας.
Οι σημαντικότερες επιπτώσεις από την αλλαγή ώρας:
- Η αλλαγή ώρας έχει αρνητικές επιπτώσεις στους βιολογικούς ρυθμούς, ιδίως των παιδιών.
- Οι πολίτες δεν θα πρέπει πλέον να ασχολούνται με την προσαρμογή των ρολογιών τους σε κάθε αλλαγή ώρας
- Όταν πάψει να αλλάζει η ώρα, το ανθρώπινο σώμα δεν θα χρειάζεται να προσαρμόζεται κάθε φορά στην αλλαγή της ώρας.
- Η μόνιμη θερινή ώρα μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς οι άνθρωποι δεν θα χρειαστεί να ανάψουν τα φώτα τους αργά το βράδυ. Σημειώνεται ότι οι περισσότερες έρευνες αμφισβητούν αυτόν τον ισχυρισμό.
Πάντως όπως αναφέρει η Κομισιόν, οι επιπτώσεις από την αλλαγή ώρας είναι πιθανό να διαφέρουν ανάλογα με τη γεωγραφική θέση κάθε κράτους μέλους: Τα βόρεια κράτη -μέλη για παράδειγμα έχουν ήδη μεγάλη εποχιακή αλλαγή στο διαθέσιμο φως της ημέρας κατά τη διάρκεια του έτους.
Το πρωταπριλιάτικο αστείο της Κομισιόν για την Αλλαγή ώρας
Την 1η Απριλίου του 2019 η Κομισιόν «διέρρευσε» στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ένα πρωταπριλιάτικο ψέμα ότι η Ελλάδα παραβιάζει την ευρωπαϊκή νομοθεσία και επιβαρύνεται με πρόστιμο επειδή άλλαξε την ώρα.
Πολλά δημοσιεύματα, κατέκλυσαν τον ηλεκτρονικό Τύπο, με τίτλο «Πρόστιμο στην Ελλάδα από την Κομισιόν για την αλλαγή της ώρας» που είχε γίνει τα ξημερώματα της Κυριακής.
Τα δημοσιεύματα επικαλούνταν πηγές της Κομισιόν, σύμφωνα με τις οποίες για κάθε ώρα που περνά από τις 3 π.μ. της Κυριακής, 31 Μαρτίου, η Ελλάδα παραβιάζει την ευρωπαϊκή νομοθεσία και, ως εκ τούτου, επιβαρύνεται με πρόστιμο… 17.650 ευρώ την ώρα.
Με ανάρτησή της στο Twitter η Επιτροπή για τα δημοσιεύματα έγραψε: «Κανένα πρόστιμο της Κομισιόν στην Ελλάδα για την αλλαγή της ώρας… ακόμη κι αν χάσαμε τον ύπνο μας…!».
Όπως σημείωνε σε ανακοίνωσή της, η αντιπροσωπεία σε συνεργασία με εκπροσώπους του ελληνικού Τύπου, «διέρρευσε» σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης την «είδηση» ότι επιβάλλεται πρόστιμο στην Ελλάδα για παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σχετικά με την αλλαγή της ώρας, σύμφωνα με την οποία η αλλαγή της ώρας έχει καταργηθεί από φέτος.
«Βάλε ❌ στη χειραγώγηση της δημοκρατίας μας», σημείωνε στο μήνυμά της η Κομισιόν.
Η αντιπροσωπεία της Κομισιόν στην Ελλάδα οργάνωσε την 1η Απριλίου, τη δράση «Κόψε τα μούσια – δες το καθαρό πρόσωπο της αλήθειας» για να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες απέναντι στο φαινόμενο των fake news και της παραπληροφόρησης, τόσο σε Μέσα Ενημέρωσης όσο και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η αντιπροσωπεία της Κομισιόν στην Ελλάδα θέλησε με τον τρόπο αυτό να υπογραμμίσει την ανάγκη όλοι οι πολίτες να είναι προσεκτικοί (υποψιασμένοι) απέναντι στο φαινόμενο των fake news και της παραπληροφόρησης, ιδιαίτερα ενόψει του δημοσίου διαλόγου για το μέλλον της Ευρώπης στον δρόμο για τις Ευρωεκλογές και της προστασίας των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων.
Η αποκάλυψη της «Πρωταπριλιάτικης» είδησης στο κοινό έγινε στο πλαίσιο της ανοιχτής δράσης «Κόψε τα μούσια» στο σταθμό του Μετρό στο Σύνταγμα, η οποία προβλήθηκε ζωντανά στην ιστοσελίδα της Αντιπροσωπείας στο Facebook.
Το κόστος της μετάβασης στη μη αλλαγή ώρας
Να σημειωθεί ότι μια παύση στην αλλαγή ώρας θα επιφέρει επίσης και κόστος στη μετάβαση από τη μία κατάσταση στην άλλη. Ακόμη και τα συστήματα πληροφορικής θα πρέπει να επαναπρογραμματιστούν και να αναδιαμορφωθούν.
Αυτό θα είναι κρίσιμο για τον προγραμματισμό και στο λογισμικό, κάτι που έχει σύνδεση για παράδειγμα με τα συστήματα υγείας αλλά και τα συστήματα κρατήσεων ταξιδιών.
Στόχος της αλλαγής ήταν η καλύτερη χρήση του φυσικού φωτός για εξοικονόμηση ενέργειας μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973.
Βέβαια ο στόχος για την αλλαγή ώρας δεν φαίνεται να έχει υλοποιηθεί. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος ναι μεν εξοικονομείται ηλεκτρικό, αλλά τους κρύους μήνες του χειμώνα χρειάζεται να ανάψει κανείς περισσότερη ώρα θέρμανση. Άρα πού ακριβώς είναι το κέρδος;
Κάπως έτσι ξεκίνησε ευρωπαϊκή γκρίνια και παράπονα από ορισμένες χώρες ότι οι επιθυμίες τους δεν λαμβάνονται υπόψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που την οδήγησε το 2018 υπό τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ να παρουσιάσει με πολύ ριζοσπαστική πρόταση, η αλλαγή σε θερινή ώρα το 2019 να είναι η τελευταία.
Υπήρξε μάλιστα και πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία μέσω διαδικτυακού δημοψηφίσματος να σταματήσει η αλλαγή ώρας.
