Η οικονομία είναι οικογενειακή υπόθεση, όπως αποδεικνύει νέα έρευνα που καταγράφει τις 500 μεγαλύτερες οικογενειακές επιχειρήσεις στον κόσμο, αλλά και τη δυναμική που αυτές παρουσιάζουν στην παγκόσμια αγορά.
Συλλογικά, οι 500 μεγαλύτερες οικογενειακές επιχειρήσεις αποφέρουν έσοδα 8,02 τρισ. δολ. και απασχολούν 24,5 εκατ. ανθρώπους, σε 47 χώρες – αριθμοί που, ως προς τα έσοδα, τις κατατάσσουν σχηματικά ως την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία, μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Τα παραπάνω συμπεράσματα προκύπτουν από τελευταία έκδοση του Δείκτη της EY και του Πανεπιστημίου του St. Gallen στην Ελβετία (2023 EY and University of St. Gallen Family Business Index), που περιλαμβάνει μια κατάταξη των 500 μεγαλύτερων οικογενειακών επιχειρήσεων στον κόσμο βάσει εσόδων και εκδίδεται κάθε δύο χρόνια.
Πώς προκύπτουν οι 500 μεγαλύτερες οικογενειακές επιχειρήσεις
Ο Δείκτης Οικογενειακών Επιχειρήσεων βασίζεται σε μια παγκόσμια κατάταξη 500 οικογενειακών επιχειρήσεων σύμφωνα με τα έσοδά τους. Τα κριτήρια για την είσοδο στον Δείκτη είναι τα εξής:
- Η επιχείρηση θα πρέπει να βρίσκεται στη δεύτερη γενιά ή περισσότερο. Εάν η επιχείρηση βρίσκεται ακόμη στην πρώτη γενιά, τουλάχιστον δύο μέλη της οικογένειας θα πρέπει να συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο, στο εποπτικό συμβούλιο ή στην εκτελεστική ηγετική ομάδα.
- Η οικογένεια θα πρέπει να έχει ουσιαστική ιδιοκτησία και, συνεπώς, εξουσία λήψης αποφάσεων στην επιχείρηση. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις είναι οικογενειακές επιχειρήσεις στην περίπτωση που η οικογένεια ελέγχει* τουλάχιστον το 50% των δικαιωμάτων ψήφου. Οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες είναι οικογενειακές επιχειρήσεις στην περίπτωση που η οικογένεια κατέχει* τουλάχιστον το 32% των δικαιωμάτων ψήφου.
- Για να καταστεί δυνατή η ευρύτερη αντιπροσώπευση των οικογενειών, ο Δείκτης περιλαμβάνει μία επιχείρηση ανά οικογένεια. Εάν δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις που ελέγχονται από την ίδια οικογένεια πληρούν τις προϋποθέσεις για τον Δείκτη, ο Δείκτης θα περιλαμβάνει είτε τη μητρική/κατόχους εταιρεία είτε την επιχείρηση με τα υψηλότερα έσοδα.
- Τα έσοδα των επιχειρήσεων που παρουσιάζονται θα πρέπει να προέρχονται από δημοσιευμένους λογαριασμούς που δεν είναι παλαιότεροι των 24 μηνών.
- Οι πηγές δεδομένων που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία του Δείκτη περιλαμβάνουν δημόσιες, κατατεθειμένες και δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις ή ετήσιες εκθέσεις και εμπορικά προσβάσιμες βάσεις δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των Bloomberg, S&P CapIQ, Orbis, BoardEx και D&B Hoovers.
Ανθεκτικές στον ανταγωνισμό οι οικογενειακές επιχειρήσεις
Η μακροζωία και η σταθερότητα συνεχίζουν να αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά των εταιρειών που περιλαμβάνονται στον Δείκτη του 2023, καθώς περισσότερες από τις τρεις στις τέσσερις (76%) υπάρχουν εδώ και περισσότερο από 50 χρόνια, ενώ σχεδόν το ένα τρίτο (31%) ξεπερνούν τον έναν αιώνα λειτουργίας.
Η εικόνα αυτή ενισχύεται περαιτέρω από τη δομή των διοικητικών τους συμβουλίων, με σχεδόν το ένα τέταρτο όλων των θέσεων ΔΣ (23%) να κατέχονται από μέλη της ιδρυτικής οικογένειας, ενώ σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις (45%) έχουν μέλη της οικογένειας ως διευθύνοντες συμβούλους.
Οι περισσότερες οικογενειακές επιχειρήσεις της κατάταξης έχουν την έδρα τους στην Ευρώπη (46%), ανάμεσά τους και μία ελληνική. Για την ακρίβεια, πρόκειται για την Motor Oil, συμφερόντων της οικογένειας Βαρδινογιάννη.
Συνολικά, ακριβώς οι μισές επιχειρήσεις βρίσκονται στην περιοχή της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής, Ινδίας και Αφρικής (EMEIA), ενώ η αμερικανική ήπειρος φιλοξενεί το 34% και η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού το 16%. Στην κορυφή του Δείκτη της EY και του Πανεπιστημίου του St. Gallen βρίσκονται οι οικογενειακές επιχειρήσεις που απευθύνονται στο καταναλωτικό κοινό (37%), ενώ ακολουθούν οι εταιρείες του κλάδου προηγμένης βιομηχανίας και κινητικότητας (29%).
Πατριαρχία και στις οικογενειακές επιχειρήσεις
Παρά το γεγονός ότι οι επιτυχημένες οικογενειακές επιχειρήσεις αναγνωρίζονται ως ευέλικτες, καινοτόμες και με διακριτά καθορισμένο εταιρικό σκοπό, έχουν ακόμη σημαντικό δρόμο να διανύσουν σε ό,τι αφορά την ίση αντιπροσώπευση των φύλων στον εργασιακό χώρο.
Παγκοσμίως, περίπου το 6% έχει γυναίκα Διευθύνουσα Σύμβουλο, ενώ οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 23% όλων των θέσεων στα διοικητικά συμβούλιά τους. Η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη ξεχωρίζουν όσον αφορά τις γυναίκες που κατέχουν θέση Διευθύνοντος Συμβούλου, αλλά και πάλι δεν ξεπερνούν το 7%.
Ως προς την κατανομή των εδρών στα διοικητικά συμβούλια μεταξύ των μελών της οικογένειας, η Ευρώπη πρωτοπορεί, με τις γυναίκες να καταλαμβάνουν το 25% των εδρών που αναλογούν στην ιδρυτική οικογένεια, ξεπερνώντας τον παγκόσμιο μέσο όρο του 20%.
Κασελάκη: «Το βάρος πέφτει σήμερα στην επόμενη γενιά των οικογενειών»
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης, η Ευτυχία Κασελάκη, Εταίρος στο Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών και Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού, και Επικεφαλής Ιδιωτικού Τομέα της EY Ελλάδος, δήλωσε: «Ο Δείκτης της EY και του Πανεπιστημίου του St.Gallen αποτελεί μία ενδιαφέρουσα ακτινογραφία των μεγαλύτερων οικογενειακών επιχειρήσεων του κόσμου».
«Επιβεβαιώνει, κυρίως, τον δυναμισμό και τις προοπτικές των επιχειρήσεων αυτών, καθώς βλέπουμε ότι αναπτύσσονται ταχύτερα από την παγκόσμια οικονομία, αλλά μάς δίνει και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ανθεκτικότητά τους στον χρόνο και την προσαρμοστικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τις μεγάλες κοινωνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και τεχνολογικές αλλαγές της εποχής μας» συνεχίζει.
«Το βάρος πέφτει σήμερα στην επόμενη γενιά των οικογενειών πίσω από αυτές τις επιχειρήσεις, που καλούνται να τις μετασχηματίσουν βιώσιμα, απαντώντας στις προκλήσεις του σήμερα, ώστε να συνεχίσουν να παράγουν προστιθέμενη αξία για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη τους, στο ευμετάβλητο τεχνοοικονομικό περιβάλλον του αύριο» καταλήγει.
