Οι σεισμοί που έπληξαν την Τουρκία και τη Συρία δεν έχουν μόνο τραγικές επιπτώσεις στις ζωές εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων στις πληγείσες περιοχές, αλλά φαίνεται πως θα αλλάξει και πάλι ριζικά το παιχνίδι στη γεωπολιτική σκακιέρα με επίκεντρο το μεταναστευτικό.
Η Τουρκία φιλοξενεί περίπου 4 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες, αφού άνοιξε τα σύνορά της σε ανθρώπους που εκτοπίστηκαν λόγω του εμφυλίου πολέμου στη χώρα. Πολλοί είναι συγκεντρωμένοι στις νότιες περιοχές, κοντά στα σύνορα με τη Συρία.
Στην πόλη Γκαζιαντέπ, που χτυπήθηκε σκληρά από τον σεισμό, ζουν περίπου μισό εκατομμύριο Σύροι, είναι δηλαδή σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της.
Η δυσαρέσκεια απέναντι στους Σύρους δεν είναι κάτι το καινούριο, όμως ο σεισμός αύξησε τις εντάσεις.
Η Τουρκία έχει δαπανήσει περισσότερα από 40 δισεκ. δολάρια από το 2011 για τη φιλοξενία των προσφύγων, σε μια περίοδο έντονων οικονομικών δυσκολιών για τη χώρα. Ορισμένοι Τούρκοι βλέπουν τους Σύρους σαν φθηνό εργατικό δυναμικό που τους παίρνει τις δουλειές και χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες του κράτους. Το θέμα των Σύρων προσφύγων αναμενόταν να βρεθεί στο επίκεντρο των φετινών προεδρικών και βουλευτικών εκλογών.
Πολλοί Σύροι αρχικά θεωρούσαν την Τουρκία ως ένα σκαλοπάτι πριν από τη νέα τους ζωή στην Ευρώπη αλλά μετά βρέθηκαν εγκλωβισμένοι εκεί, όταν η Τουρκία συμφώνησε με την Ευρωπαϊκή Ένωση να ανακόψει τις προσφυγικές ροές. Ορισμένοι Σύροι που δεν έχουν χαρτιά, και τώρα εκτοπίστηκαν από τον σεισμό, λένε ότι φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια από τις αρχές γιατί μπορεί να κινδυνεύσουν με απέλαση.
Οι γεωπολιτικές επιπτώσεις των σεισμών στην Τουρκία και τη Συρία
Για σοβαρές γεωπολιτικές επιπτώσεις που ενδεχομένως θα έχουν οι σεισμοί σε Τουρκία και Συρία κάνει λόγο ο Γάλλος καθηγητής Πανεπιστημίου και διευθυντής της έδρας Μέσης Ανατολής και Μεσογείου στην École Normale Supérieure, Ζιλ Κεπέλ, υπενθυμίζοντας, ότι τα σύνορα Συρίας-Τουρκίας είναι μια από τις κύριες πηγές έντασης στη Μέση Ανατολή.
Όπως σημειώνει σε ανάλυσή του, που δημοσιεύεται σήμερα στη γαλλική εφημερίδα Le Figaro, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά τους σεισμούς αναγκάζει προσωρινά τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν να μετριάσει την ξενοφοβική του ρητορική, τις επιθέσεις κατά της Σουηδίας και της Ελλάδας, αλλά και τη σύγκρουσή του με τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, δηλαδή κάποιους από τους βασικούς άξονες της προεκλογικής εκστρατείας του ενόψει των προγραμματισμένων για τις 14 Μαΐου προεδρικών εκλογών.
Εκτιμά δε ότι o Ερντογάν, αν και μπορεί να χρησιμοποιήσει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να φιμώσει περαιτέρω τους αντιπάλους του, έχει ήδη φθαρεί από τα προβλήματα και τις ελλείψεις που ανέδειξαν οι καταστροφικοί σεισμοί στη χώρα του.
Ο Κεπέλ επισημαίνει ότι τα σύνορα Συρίας-Τουρκίας είναι μια εστία γεωπολιτικής έντασης που ανησυχεί την ΕΕ, κάνοντας αναφορά σε δημοσιεύματα στον Τύπο περί αποδράσεων κρατουμένων τζιχαντιστών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (Daesh), λόγω των σεισμών.
Πυρά ρουκετών από τη Συρία έπληξαν τον περασμένο Νοέμβριο τη μεθοριακή πόλη Καρκαμίς στη νοτιοανατολική Τουρκία στην επαρχία Γκιαζιαντέπ, όπου χτύπησε ο σεισμός με αποτέλεσμα το θάνατο τριών ανθρώπων, μεταξύ των οποίων ένα παιδί, και τον τραυματισμό έξι πολιτών.
Η Τουρκία πραγματοποίησε εκείνη την περίοδο αεροπορικές επιδρομές στο βόρειο Ιράκ και τη Συρία, που στοίχισαν τη ζωή σε περίπου 30 ανθρώπους σε περιφέρειες που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των δυνάμεων των Κούρδων της Συρίας και του PKK.
Τονίζει επίσης, ότι οι διασυνοριακές συγκρούσεις μεταξύ Τούρκων και Κούρδων ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση της ροής των προσφύγων προς την Ευρώπη και να ασκήσουν νέα πίεση στα ανατολικά σύνορα της Ένωσης.
Αντισυριακά αισθήματα στην Τουρκία μετά τους σεισμούς
Ο καταστροφικός σεισμός που έπληξε την Τουρκία και τη Συρία πυροδότησε τη δυσαρέσκεια ορισμένων Τούρκων για τα εκατομμύρια των Σύρων προσφύγων στη χώρα τους, οι οποίοι κατηγορούνται από κάποιους –που επικαλούνται φήμες– ότι προχωρούν σε λεηλασίες, εν μέσω της καταστροφής και του χάους.
Πολλοί Τούρκοι στις πληγείσες πόλεις κατηγορούν Σύρους για λεηλασίες σε κατεστραμμένα σπίτια και καταστήματα. Αντισυριακά συνθήματα, όπως «Δεν θέλουμε Σύρους», «Να απελαθούν οι μετανάστες» και «Δεν είστε πλέον καλοδεχούμενοι» έκαναν την εμφάνισή τους στο Twitter.
Σύροι που έμειναν άστεγοι από τον σεισμό λένε ότι τους έδιωξαν από καταυλισμούς για τους πληγέντες. Ένας Σύρος έφτιαξε ένα καταφύγιο στη Μερσίνη αποκλειστικά για συμπατριώτες του, αφού αντιμετώπισαν ρατσιστικές προσβολές.
«Οι Σύροι τριγυρίζουν με άδεια σακίδια και τα γεμίζουν από τα καταστήματα. Εδώ έγιναν πολλές λεηλασίες», είπε ο Άχμετ, ένας οδοντίατρος που καθόταν απέναντι από έναν σωρό ερειπίων, εκεί που κάποτε βρισκόταν το ιατρείο του.
Κάποιες προσφορές βοήθειας σε ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης ήταν ξεκάθαρα αντισυριακές. «Οι επιζώντες του σεισμού είναι ευπρόσδεκτοι να μείνουν στο σπίτι μου στην Άγκυρα για έναν χρόνο, υπό τον όρο ότι δεν είναι Σύροι», έγραφε μια ανάρτηση στο Twitter, κάτω από τη φωτογραφία μιας ξύλινης βίλας. Την ίδια προϋπόθεση έθεταν και άλλοι, στην προσφορά τους για βοήθεια ή προσωρινή στέγαση των πληγέντων.
Κλείνει τα σύνορα στους Σύρους η Τουρκία
Η Τουρκία δεν θα επιτρέψει μια νέα εισροή προσφύγων από τη Συρία μετά τον καταστροφικό σεισμό της περασμένης εβδομάδας, δήλωσε παράλληλα, σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
«Ισχυρισμοί ότι υπάρχει μια νέα εισροή προσφύγων από τη Συρία προς την Τουρκία (μετά τον σεισμό) δεν είναι αληθινοί. Δεν θα το επιτρέψουμε, αυτό αποκλείεται», δήλωσε ο Τσαβούσογλου σε συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ σχολίαζε ισχυρισμούς ότι Σύροι εισρέουν μαζικά στην Τουρκία μετά τον σεισμό των 7,8 βαθμών της περασμένης Δευτέρας που σκότωσε περισσότερους από 37.000 στις δύο χώρες, σύμφωνα με τους τελευταίους προσωρινούς απολογισμούς.
Η ανθρωπιστική βοήθεια στις περιοχές της Συρίας που ελέγχονται από αντάρτες παραδίδεται μέσω του συνοριακού περάσματος Μπαμπ αλ Χάουα και η Τουρκία είναι έτοιμη να ανοίξει δύο νέα συνοριακά περάσματα από την επαρχία Κιλίς μετά τον σεισμό, είπε ο Τσαβούσογλου.
«Όλες αυτές οι συνοριακές διελεύσεις προορίζονται για ανθρωπιστική βοήθεια. Αυτό δεν σημαίνει ότι Σύροι έρχονται στην Τουρκία μέσω αυτών των σημείων διέλευσης», τόνισε.
