Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας πραγματοποιεί εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στο κέντρο της Αθήνας.
H φετινή χρονιά σηματοδοτείται από τη μείωση που παρατηρείται στις νέες διαγνώσεις του HIV κατά τους πρώτους δέκα μήνες του 2021.
Ο ΕΟΔΥ ωστόσο εφιστά την προσοχή, καθώς η εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων θα είναι εφικτή, αφού ολοκληρωθεί η αποστολή των δηλώσεων από τους υγειονομικούς φορείς της χώρας μέχρι το τέλος του έτους.
Συγκεκριμένα σήμερα (15:00-21:00), στην κινητή μονάδα του ΕΟΔΥ, που θα βρίσκεται στο Γκάζι – Σταθμός Μετρό Κεραμεικός, εξειδικευμένο προσωπικό θα παρέχει υπηρεσίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον HIV, με στόχο την προαγωγή της ασφαλέστερης σεξουαλικής επαφής, τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ατόμων που ζουν με τον HIV καθώς και την αντιμετώπιση του κοινωνικού στίγματος.
Επίσης ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέπτεται σήμερα στις 10.00 το πρωί, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS τον σύλλογο Θετική Φωνή.
Σύμφωνα με το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης του ΕΟΔΥ (ΚΕΕΛΠΝΟ), μέχρι και την 31/10/22 έχουν καταγραφεί 19.731 περιστατικά HIV λοίμωξης εκ των οποίων τα 4.587 έχουν εμφανίσει AIDS και 11.908 ευρίσκονται υπό αντιρετροϊκή αγωγή, ενώ είχαμε και 3.309 θανάτους.
Την περίοδο 1/1/22 έως 31/10/22 διαγνώστηκαν και δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ 430 νέα περιστατικά HIV λοίμωξης (4 ανά 100.000 πληθυσμού), ποσοστό χαμηλότερο από αυτό που δηλώθηκε το αντίστοιχο χρονικό διάστημα τα τελευταία 11 χρόνια, ενώ διαχρονικά οι περισσότερες μεταδόσεις του ιού αποδίδονται σε απροφύλακτη σεξουαλική επαφή.
Πότε καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS
Η 1η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS το 1988, με απόφαση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και στη συνέχεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Σήμερα, 41 χρόνια μετά την πρώτη περιγραφή κρούσματος AIDS (1981), υπολογίζεται ότι 38,4 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τον ιό, ενώ περισσότερα 36 εκατομμύρια έχουν πεθάνει από το νόσημα.
Ο κλονισμός των συστημάτων υγείας-λόγω της πανδημίας τού COVID – 19- μείωσε τις διαγνωστικές εξετάσεις και την προσφορά θεραπείας και συρρίκνωσε τα προγράμματα και τις υπηρεσίες πρόληψης του HIV και του AIDS παγκοσμίως. Οι κοινωνίες μας οφείλουν να δείξουν μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και αλληλεγγύη και να μοιραστούν τις ευθύνες που τους αναλογούν αγκαλιάζοντας τα προγράμματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης μαθητών και γονέων, τα οποία λειτουργούν ως πυρήνας αλλαγών σε δύο επίπεδα· τής πρόληψης της μετάδοσης του ιού αλλά και της εξάλειψης του στίγματος και των διακρίσεων.
Τα χρόνια αυτά όμως η πραγματικότητα σχετικά με το νόσημα έχει αλλάξει θεαματικά, αφού με τη βοήθεια της σύγχρονης αντιρετροϊκής θεραπείας οι ασθενείς δεν νοσούν πλέον και το προσδόκιμο επιβίωσης προσεγγίζει εκείνο του γενικού πληθυσμού. Τα νεότερα αντιρετροϊκά φάρμακα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά, με παρενέργειες σχετικά σπάνιες και συνήθως ήπιες. Πολλοί από τους συνδυασμούς υπάρχουν πλέον σε σκευάσματα του ενός δισκίου (Singl Tabl Regimens), ώστε η θεραπεία να είναι πλέον απλή και εύκολη – ένα χάπι, μια φορά την ημέρα.
Η ριζική μεταβολή στην βιολογική πραγματικότητα της HIV νόσου δεν συνοδεύτηκε, δυστυχώς, από αντίστοιχη βελτίωση στις αντιλήψεις και προκαταλήψεις μεγάλης αναλογίας του πληθυσμού. Έτσι, κυριαρχούν ακόμη η μεταφυσική φοβία, ο πανικός, η απόρριψη των πασχόντων και ο ρατσισμός.
Η αποτελεσματικότητα της σύγχρονης θεραπείας έχει οδηγήσει σε εφαρμογή της και για τον σκοπό της πρόληψης. Έτσι, έχει ήδη καθιερωθεί η χορήγηση αντιρετροϊκών φαρμάκων πριν από πιθανή έκθεση σε HIV (Pre-Exposure Prophylaxis, PrEP) σε άτομα με πολύ επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά που αδυνατούν να την μεταβάλλουν. Η PrEP χορηγείται ήδη σε 46 χώρες στον κόσμο και αναμένεται να εγκριθεί και στη χώρα μας
Εν τούτοις, η πρόληψη οφείλει να στηρίζεται σε συντονισμένες προσπάθειες, σε επίπεδο πληθυσμού και όχι μόνον ατόμων, με κύριο στόχο τις νεαρές ηλικίες, να αρχίζει από τις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης και να περιλαμβάνει το σύνολο των Σεξουαλικώς Μεταδιδομένων Νοσημάτων.
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας του αγώνα κατά του AIDS – 1η Δεκεμβρίου, θα πρέπει να γίνει κατανοητή και από την Πολιτεία η αναγκαιότητα δράσης όχι μόνο με την χορήγηση φαρμάκων, αλλά και με ευρύτερες και συστηματικές παρεμβάσεις στην κοινότητα.
Το AIDS είναι μία από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία. Η σεξουαλική επαφή αποτελεί τον κύριο τρόπο μετάδοσης του HIV.
Παρά την παγκόσμια προσπάθεια ελέγχου, η επιδημία HIV/AIDS συνεχίζει να παραμένει ανεξέλεγκτη στις περισσότερες χώρες του κόσμου, ιδιαίτερα της Υποσαχάρειας Αφρικής.
Επιδημιολογικά δεδομένα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα έχουν δηλωθεί από το 1981 έως τώρα στον ΕΟΔΥ (ΚΕΕΛΠΝΟ) περίπου 19.731 άτομα. Την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2022 έως τις 31 Οκτωβρίου 2022 διαγνώστηκαν και δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ 430 νέα περιστατικά HIV λοίμωξης (4,0 ανά 100.000 πληθυσμού), εκ των οποίων τα 343 (79,80%) αφορούν σε άνδρες και τα 87(20,20%) σε γυναίκες.
Τους πρώτους δέκα μήνες του 2022 τα περισσότερα περιστατικά που διαγνώσθηκαν και δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ αφορούσαν σε άτομα που μολύνθηκαν μέσω της απροφύλακτης σεξουαλικής επαφής, κυρίως μεταξύ ανδρών. Ειδικότερα, οι 202 (46,98%) νέες HIV διαγνώσεις αφορούν σε άνδρες που είχαν απροφύλακτες σεξουαλικές επαφές με άνδρες (ΑΣΑ), ενώ οι 94 (21,80%) αφορούν σε άτομα που μολύνθηκαν μέσω της απροφύλακτης ετεροφυλοφιλικής σεξουαλικής επαφής. Η ενέσιμη κοινή χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (ΧΕΝ) δηλώθηκε ως πιθανός τρόπος μόλυνσης για 52 (12.09%) νέα περιστατικά.
Επίσης, κατά τους πρώτους 10 μήνες του 2022 δηλώθηκε 5 περιστατικά κάθετης μετάδοσης του ιού.
Παγκοσμίως έχουν καταγραφεί:
- 38,4 εκατομμύρια άτομα που με HIV λοίμωξη, 36,7 εκ. ενήλικες και 1,7 εκ. παιδιά
- 1,5 εκατομμύρια νέες λοιμώξεις HIV λοίμωξη
- 650.000 θάνατοι από HIV λοίμωξη,
- 75% λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή
