Η Ανί Ερνό ήταν το πρόσωπο της εβδομάδας, καθώς κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2022 και το «The Standard» σας προτείνει το -κατά τη γνώμη μας- κορυφαίο της βιβλίο, ο λόγος για το «Ο Τόπος».
Η βραβευμένη με Νόμπελ Ανί Ερνό με αφορμή την προσωπική της εμπειρία γράφει για όλα όσα συνδέουν αλλά και απομακρύνουν τους πατεράδες από τις κόρες αναλύοντας τι σημαίνει να χάνεις έναν γονιό, τα παιχνίδια που παίζει η μνήμη, τη σταδιακή αποξένωση ανάμεσα σε άτομα διαφορετικών γενιών και κοινωνικών τάξεων.
Καθώς περιγράφει τη ζωή του πατέρα της, συμφιλιώνεται με τον πρόσφατο θάνατό του και με ό,τι εκείνος της κληροδότησε το οποίο, όπως η ίδια λέει χαρακτηριστικά, «αναγκάστηκα να αποχωριστώ όταν μπήκα στον κόσμο των μορφωμένων αστών».
Πρόκειται για ένα βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» στην Ελλάδα και ξεκινά με τη φράση του Ζαν Ζενέ: «Το γράψιμο είναι το τελευταίο καταφύγιο για κείνους που έχουν προδοθεί».
Ένα βιβλίο πάνω στο ορυκτό βίωμα. Πώς οι σπουδές αλλάζουν τον άνθρωπο. Πώς ανοίγει κάτω απ’ τα πόδια σου γκρεμός, που σε ξεκόβει από την παλιά ζωή. Πώς ο γονιός πεθαίνει, γίνεται ανάμνηση. Δεν λες τα λόγια που πρέπει την ώρα που πρέπει, γιατί δεν ξέρεις πώς να τα πεις. Και εκ των υστέρων, τα γράφεις. Ο πόνος αγκαλιά με τη χαρά. Η βαθιά περηφάνια του πατέρα. Η κόρη του ανήκει πια «στον κόσμο που τον είχε καταφρονήσει».
Το βιβλίο αυτό μιλάει για τους ανθρώπους που μας γέννησαν. Για τη μέγγενη του περιβάλλοντος, το τι σημαίνει να είσαι πατέρας, αλλά και να είσαι η κόρη αυτού του πατέρα. Ένα έξοχο δείγμα autofiction, ένα εμβληματικό αυτοβιογραφικό αφήγημα, από μια από τις σημαντικότερες σύγχρονες Γαλλίδες συγγραφείς.
Να θυμίσουμε ότι το «Τhe Standard» την προηγούμενη εβδομάδα σας είχε προτείνει το «Λύκος της Στέπας» του Έρμαν Έσσε.
«Ο Τόπος»: Μια ιστορία που μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους
Η ιστορία της Ανί Ερνό μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους, καθώς δεν είναι λίγα τα παιδιά που εν μέσω πολέμων κοινωνικών και οικονομικών ανακατατάξεων, ανέβηκαν στο άρμα της εκπαίδευσης και άλλαξαν κυριολεκτικά ζωή. Το πώς δηλαδή οι σπουδές αλλάζουν τον άνθρωπο.
Είναι κάτι που είδαμε έντονα στη Γαλλία τις δεκαετίες του 40′ και του 50′, ενώ το είδαμε και στην Ελλάδα λίγα χρόνια αργότερα.
Όμως το άλλο νόημα του βιβλίου είναι και πιο βαθύ, αυτό που διατρέχει τις λέξεις της Ερνό, όταν ενθυμείται τον πατέρα της, νεκρό πια από χρόνια, μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το βιβλίο ξεκινά με τη σκηνή του θανάτου του.
Είναι όταν επισκέπτεται το σπίτι της για να θάψει τον πατέρα της, εκεί που η ηρωίδα που έχει ήδη αλλάξει τη ζωή της γίνεται ξανά κόρη του πατέρα της.
Παράλληλα στο βιβλίο της Ερνό παρατηρείται και μια «σύγκρουση» με τα στερεότυπα που θέλουν το φύλο να παίζει ρόλο στο τι θέλει ένας γονέας από το παιδί του. Στην περίπτωση αυτού του βιβλίου ο άνδρας ευνοεί τη φαλλικότητα του κοριτσιού για να μπορέσει να «διεισδύσει» στον κόσμο, όχι μόνον με την εμφάνιση, αλλά και με τη διανοητικότητα.
Τη θεωρεί ικανή να αλλάξει τη ζωή της με το μυαλό της, αποδεικνύοντας ότι είναι καλύτερη και από εκείνον. Η ικανότητα να αγαπάει ένας πατέρας μια κόρη για το μυαλό της ευνοεί τη διφυλία της, δεν την εγκλωβίζει στον ρόλο της θηλυκότητας και της επιτρέπει να χτίσει μια ζωή με επιτεύγματα «αρρενωπά», όπως είναι η κατάκτηση ενός πτυχίου και η ισότιμη διείσδυση στον κόσμο των ανδρών.
