Τα 80 χρόνια καλλιτεχνικής δημιουργίας και εκπαιδευτικής προσφοράς συμπληρώνει φέτος το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και παρουσιάζει ένα πλούσιο ρεπερτόριο τη σεζόν 2022-2023, το οποίο περιλαμβάνει 17 παραστάσεις και πολλές δράσεις, επενδύοντας σε μεγάλες συμπράξεις, σε νέες φιλόδοξες παραγωγές, σε επαναλήψεις επιτυχημένων παραστάσεων, αλλά και στη δημιουργική «ανακύκλωση» παλαιότερων παραγωγών.
«Η επέτειος αυτή, μας δίνει την ευκαιρία να αναρωτηθούμε πώς συνεχίζουμε στο κατώφλι μιας νέας, άγνωστης εποχής, αλλά και πώς η θεατρική διαδικασία μπορεί να είναι πλέον μια βιώσιμη διαδικασία ακριβώς γιατί “μοναδική αμοιβή είναι το μέλλον”», σημειώνει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, Μαριάννα Κάλμπαρη, και προσθέτει:
«Η δημιουργική ανακύκλωση, για την οποία τόσος λόγος γίνεται σήμερα, δεν είναι παρά η βάση της ίδιας της θεατρικής τέχνης. Όλες οι “ιστορίες” έχουν κατά κάποιο τρόπο ήδη ειπωθεί. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς τις ξαναγράφουμε ή πώς τις ξαναλέμε μέσα από το πρίσμα της εποχής μας, αλλά και τι νέες ιστορίες, τι νέα ζητήματα γεννιούνται σε έναν κόσμο που αλλάζει: Οι συνέπειες της κλιματικής-ενεργειακής-γεωπολιτικής κρίσης, ο τρόπος με τον οποίο καθορίζει πλέον τη ζωή μας η τεχνολογία, η εξέλιξη των ηθών, η ανατροπή των έμφυλων στερεοτύπων, η διαφορετικότητα, η συμπερίληψη και τόσα άλλα ζητήματα που επιθυμούμε να προσεγγίσουμε μέσω νέων προγραμμάτων θεατρικής γραφής (“Δραματουργία Τώρα”) αλλά και παρουσίασης νέων θεατρικών κειμένων (“Δεύτερο κουδούνι”)».
Το Θέατρο Τέχνης επιχειρεί να αντισταθεί στην «υπερπαραγωγικότητα»
Όσον αφορά στον προγραμματισμό, το Θέατρο Τέχνης φέτος επιχειρεί να αντισταθεί στην «υπερπαραγωγικότητα» επενδύοντας σε μεγάλες συμπράξεις (Εθνικό Θέατρο, ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης), σε νέες παραγωγές που θα παιχτούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από όσο συνήθως, σε επαναλήψεις επιτυχημένων παραστάσεων όπως το «Μοτέλ», αλλά και στη δημιουργική «ανακύκλωση» παραστάσεων που «ξαναδουλεύονται» από τους δημιουργούς τους όπως «Αντιγόνη», «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια», «Το Γεφύρι της Άρτας και οι λυγερές του Κάτω Κόσμου», «Artaud Trilogy».
Στο ρεπερτόριο κυριαρχούν μεγάλοι ξένοι (Σαίξπηρ, Ανούιγ, Καμύ, Φασμπίντερ) και Έλληνες συγγραφείς (Αριστοφάνης, Καμπανέλλης) αλλά και ενδιαφέροντα σύγχρονα (κυρίως) ελληνικά και ξένα έργα. Οι δύο βασικοί θεματικοί άξονες του ρεπερτορίου είναι: Γυναίκες που συγκρούονται με τα εμπόδια που τους θέτει η εποχή τους (Αντιγόνη, Στέλλα, Ελευθερία στη Βρέμη, Photograph 51, Γεφύρι της Άρτας) αλλά και το αποτύπωμα της εποχής μας στα ήθη (Παρεξήγηση, Αναζητώντας τον πατέρα, Υπερβολές, Τι να κάνουμε), ενώ η εαρινή περίοδος χαρακτηρίζεται εν γένει από πειραματικό χαρακτήρα.
Ακόμα, σημαντικοί σκηνοθέτες-σκηνοθέτιδες (όπως οι Θοδωρής Αμπαζής, Ιόλη Ανδρεάδη, Γιάννης Καλαβριανός, Ακύλλας Καραζήσης, Νίκος Μαστοράκης, Βασίλης Μαυρογεωργίου, Έλλη Παπακωνσταντίνου, Γιάννος Περλέγκας, Μαρία Πρωτόπαππα, Γιάννης Χουβαρδάς, Τάκης Τζαμαργιάς) συνεργάζονται αλλά κυρίως ξανα-συνεργάζονται με το Θέατρο Τέχνης που ισχυροποιεί τους δεσμούς του με έναν όλο και πιο σταθερό πυρήνα συνεργατών.
Σε σχέση με τη βιωσιμότητα, πέρα από την -αναπόφευκτη- εδώ και χρόνια δημιουργική ανακύκλωση σκηνικών και κοστουμιών, το Θέατρο Τέχνης καταργεί από φέτος την εκτύπωση έντυπου υλικού, επιθυμώντας να επενδύσει περισσότερο στα ψηφιακά μέσα. Παράλληλα, αναζητά και προγραμματίζει τρόπους που θα του επιτρέψουν να αναβαθμίσει ενεργειακά τις σκηνές του.
Αυτός είναι ο στόχος του Θεάτρου Τέχνης
Στόχος του θεάτρου, σύμφωνα με την κ. Κάλμπαρη, είναι μία ουσιαστική επικοινωνία με τους φίλους του Θεάτρου Τέχνης, καθιστώντας το θέατρο χώρο όπου το κοινό μπορεί να έχει μία πιο «βιωματική» θεατρική εμπειρία μέσα από συμμετοχή σε ανοιχτές πρόβες, εργαστήρια, συναντήσεις, συζητήσεις με τους δημιουργούς κ.λπ. Μάλιστα, σε αυτό το πλαίσιο προχωρά στην επανίδρυση του «Σωματείου Φίλων Θεάτρου Τέχνης».
Τέλος, το «ψηφιακό ρεπερτόριο» του Θεάτρου Τέχνης, που θεσπίστηκε με αφορμή την πανδημία και παρουσίασε τα τελευταία δύο χρόνια μία σειρά από web και audio παραγωγές που δημιουργήθηκαν ειδικά για το διαδίκτυο, συνεχίζεται και φέτος με την υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ. Συγκεκριμένα, ψηφιακή πρεμιέρα θα κάνουν το web και το audio έργο που ξεχώρισαν στον διαγωνισμό ψηφιακών έργων που προκήρυξε το 2021 το Θέατρο Τέχνης με θέμα «Και τα στόματα εφωνάξαν όσα αισθάνετο η καρδιά».
Ο «Φρέντυ» του Έντι Διαμαντόπουλου είναι το web έργο που ξεχώρισε και θα κάνει ψηφιακή πρεμιέρα στις 30 Οκτωβρίου. Το έργο κινηματογραφήθηκε στη σκηνή της Φρυνίχου με ταυτόχρονη λήψη από δέκα κάμερες σε σκηνοθεσία-κινηματογράφηση Διαμαντή Καραναστάση. Στον διαγωνισμό διακρίθηκε και το audio έργο «Κρουαζιέρα» της Χριστίνας Χριστοφή που θα κάνει πρεμιέρα ως podcast στις 15 Νοεμβρίου σε μία παράσταση σχεδιασμένη ως ηχητική εμπειρία.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του Θεάτρου Τέχνης ΕΔΩ.
Θέατρο Τέχνης: Η ιστορία του
Το Θέατρο Τέχνης ιδρύθηκε το 1942 και έχει θέσει ως στόχους του την ανάδειξη και καθιέρωση νέων Ελλήνων συγγραφέων, τη δημιουργία «Σχολής» με δικό της «ύφος» για την κατάκτηση της θεατρικής τέχνης, τη γνωριμία και συνεπώς την επικοινωνία του ελληνικού κοινού με τους μεγάλους ξένους κλασικούς και σύγχρονους συγγραφείς, την ερμηνεία του Αρχαίου Δράματος και, από τότε μέχρι σήμερα, υπηρετεί και πραγματώνει αδιάλειπτα τους αρχικούς στόχους του. Έχουμε να κάνουμε όχι απλά με ένα γεγονός αλλά με ένα ιστορικό γεγονός.
Τίτλος και πεμπτουσία του: ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ
Ιδρυτής του: ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ
Στίγμα του: Θέατρο συνόλου, κοινής θεατρικής παιδείας, κοινών καλλιτεχνικών επιδιώξεων.
Το έτος της ίδρυσης του (1942), μέσα στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, υπαγόρευε στο θεατρικό φυτώριο το μέτρο της αυταπάρνησης, της αγωνιστικότητας, της ομοψυχίας και του φανατισμού που του χρειαζόταν για να επιζήσει και να επιτύχει.
Μέσα στο Θέατρο Τέχνης γεννήθηκαν ένα πλήθος νέοι Έλληνες συγγραφείς. Από το 1942 μέχρι σήμερα στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης πρωτοπαρουσιάστηκαν πολλοί νέοι έλληνες συγγραφείς: Γ. Σεβαστίκογλου, Α. Σολωμός, Δημ. Κεχαίδης, Ιακ. Καμπανέλλης, Λ. Αναγνωστάκη, Γ. Σκούρτης, Μ. Ευθυμιάδης, Γ. Αρμένης, Ε. Χαβιαρά, Δ. Λιτινάκη, Μ. Λαϊνά, Γ. Χρυσούλης, Θ. Βαλτινός, Π. Μεντής κ.α.
Στο Θέατρο Τέχνης γεννήθηκε για το ελληνικό κοινό ο Ουίλλιαμς, ο Μίλλερ, ο Λόρκα, ο Μπρεχτ, ο Αρραμπάλ, ο Μπέκετ, ο Γκομπρόβιτς, ο Ζενέ, ο Φο, ο Ρουζάντε, ο Έρντμαν , ο Ρουζέβιτς, ο Μποντ, ο Στράους, ο Ροντρίγκες, ο Μπέρνχαρντ, ο Κολτές και τόσοι άλλοι.
Μέσα στο Θέατρο Τέχνης διασταυρώνονται και ζυμώνονται τα κλασικά και τα τρέχοντα αισθητικά ρεύματα του παγκοσμίου θεάτρου, με τα ρεύματα και τις τάσεις του τόπου, πλάθοντας έτσι μια γηγενή πνευματική και καλλιτεχνική μορφολογία. Από το 1957, το Θέατρο Τέχνης μπαίνει σιωπηλά και ανιχνευτικά, μα και με σεμνή τόλμη και μαχητικότητα, στο χώρο του αρχαίου δράματος, που έμελλε να του χαρίσει παγκόσμια φήμη, σεβασμό και αναγνώριση. «Πλούτος», «Όρνιθες», «Πέρσες», «Βάτραχοι», «Λυσιστράτη», «Οιδίπους Τύραννος», «Αχαρνής», «Επτά επί Θήβας», «Βάκχες», «Ειρήνη», «Τρωαδίτισσες», «Ιππείς», «Ορέστεια», «Σφήκες», «Προμηθέας Δεσμώτης» , «Ηλέκτρα», «Θεσμοφοριάζουσες», «Αγαμέμνων», «Φιλοκτήτης» , «Νεφέλες», «Μήδεια», «Άλκηστις», «Ορέστης».
Τα πιο έγκυρα Φεστιβάλ του κόσμου γιόρτασαν και βράβευσαν το έργο του Θεάτρου Τέχνης: Τέσσερις αλησμόνητες συμμετοχές στο «Θέατρο των Εθνών» με «Όρνιθες» το 1962 (Α” Βραβείο), με «Πέρσες» το 1965, με «Ειρήνη» και «Οιδίποδα Τύραννο» το 1979, με «Αχαρνής» το 1982,
Συμμετοχή στα μεγάλα διεθνή Φεστιβάλ της Ζυρίχης, του Ισραήλ, της Βενετίας, της Βιέννης, του Βελιγραδίου, της Φλάνδρας, της Βαρσοβίας, της Φλωρεντίας, του Αμβούργου, του Βερολίνου, της Βόννης, του Άμστερνταμ, της Στουτγάρδης, της Στοκχόλμης, του Όσλο, του Ελσίνκι, των Βρυξελλών (Ευρωπάλια 1982), της Κωνσταντινούπολης (1988), της Μέριδα (1984 και 1990)
Μεγάλα οδοιπορικά, γεμάτα συγκινήσεις και θριάμβους στη Μόσχα, στο Λένινγκραντ, στην Κύπρο-Λευκωσία, Σαλαμίνα, Κούρειο, στο Μόναχο, στην Κολωνία, στο Ντόρτμουντ, στο Ντύσσελντορφ, στις Κάτω Χώρες και τέλος, τόσες και τόσες προσκλήσεις, που δεν μπόρεσε να αποδεχτεί κυρίως λόγω ελλείψεως οικονομικών μέσων.
Παράλληλα με την ίδρυση του θεάτρου ο Κάρολος Κουν προχώρησε και στην ίδρυση της Δραματικής Σχολής του, η οποία λειτουργεί από το 1942, χωρίς διακοπή μέχρι σήμερα, προσφέροντας άξια στελέχη που υπηρετούν τη θεατρική παιδεία του τόπου μας.
- Από το 1942 ως το 1949 το Θέατρο Τέχνης περιπλανήθηκε σε διάφορες φιλικές στέγες. Το 1954 στεγάστηκε μόνιμα πια στο κυκλικό θεατράκι του Ορφέα-230 θέσεων. Το 1956 δημιουργεί το θερινό θέατρο Κήπου Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάζει και εκεί όλο το χειμερινό του ρεπερτορίου και από όπου περιοδεύει στις πόλεις της Βορείου Ελλάδος για μια δεκαετία.
- Η ανάγκη μιας δεύτερης σκηνής στην Αθήνα, για την αξιοποίηση των στελεχών και τη διεύρυνση του κοινού του, οδηγεί το Θέατρο Τέχνης στη δημιουργία της Λαϊκής σκηνής στο θέατρο ΒΕΑΚΗ, όπου λειτουργεί για μια δεκαετία από το 1975 ως το1985.
- Το Θέατρο Τέχνης λειτουργεί από το 1968 νομότυπα ως αστική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ» ελεγχόμενη από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο.
- Το 1985 η Πολιτεία, θέλοντας να τιμήσει τον Κάρολο Κουν, βοήθησε στη δημιουργία μιας δεύτερης μόνιμης σκηνής-250 θέσεων-υπό την επωνυμία ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ-ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ στην οδό Φρυνίχου 14, στην Πλάκα.
- Μετά το θάνατο του Καρόλου Κουν (1987) το Θέατρο Τέχνης λειτούργησε και στις δύο σκηνές, με Διευθύνοντα Σύμβουλο τον Γιώργο Λαζάνη και αναπληρωτή Διευθύνοντα Σύμβουλο τον Μίμη Κουγιουμτζή.
- Από το 2007 έως το 2009, διευθύνων σύμβουλος ήταν ο Κωστής Καπελώνης.
- Από το 2005 έως το 2014, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ήταν ο Διαγόρας Χρονόπουλος.
- Από τον Σεπτέμβριο του 2014 Καλλιτεχνική Διευθύντρια είναι η Μαριάννα Κάλμπαρη.
- Το Θέατρο Τέχνης, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, έμεινε πιστό στο στίγμα του, στους στόχους του και στην αισθητική του πορεία, πιστεύοντας πως αυτή είναι και η έννοια του πολιτιστικού έργου και της ιδεολογίας του.
