Σε μια απομονωμένη κοιλάδα στη νότια Χιλή, ένα μοναχικό κυπαρίσσι της Παταγονίας (Fitzroya cupressoides) στέκεται πάνω από τον θόλο ενός αρχαίου δάσους. «Ήταν σαν ένας καταρράκτης από πράσινο», θυμάται ο κλιματολόγος Τζόναθαν Μπαριτσίβιτς, όταν αντίκρυσε για πρώτη φορά το Gran Abuelo.
Ο Μπαριτσίβιτς μεγάλωσε κοντά στο εθνικό πάρκο Alerce Costero, 800 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας Σαντιάγο. Το πάρκο φιλοξενεί εκατοντάδες κωνοφόρα δέντρα που προέρχονται από τις κρύες, υγρές κοιλάδες των νότιων Άνδεων. «Ποτέ δεν σκέφτηκα πόσο παλιό μπορεί να είναι το Gran Abuelo», είπε.
«Τα αρχεία δεν με ενδιαφέρουν πραγματικά». Ωστόσο, η πρωτοποριακή μελέτη του έδειξε ότι ο γίγαντας των 30 μέτρων θα μπορούσε να είναι το αρχαιότερο δέντρο στον κόσμο. Τον Ιανουάριο του 2020, ο επιστήμονας επισκέφθηκε το Gran Abuelo μαζί με τον μέντορα και φίλο του, τον δενδροχρονολόγο Αντόνιο Λάρα, για να πάρει ένα δείγμα από τον πυρήνα από τον κορμό του δέντρου. Κατάφεραν να φτάσουν μόνο στο 40% του δέντρου, καθώς το κέντρο του είναι πιθανότατα σάπιο. Ωστόσο, το δείγμα αυτό έδωσε ένα εύρημα περίπου 2.400 ετών.
Ο Μπαριτσίβιτς για το Gran Abruelo
Ο Μπαριτσίβιτς χρησιμοποίησε έναν συνδυασμό υπολογιστικών μοντέλων και παραδοσιακών μεθόδων για να υπολογίσει την ηλικία του δέντρου. Λαμβάνοντας υπόψη τις γνωστές ηλικίες παρόμοιων δέντρων που βρίσκονται στο ίδιο πάρκο και συνυπολογίζοντας το κλίμα και τις φυσικές μεταβολές, ο ερευνητής ατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Gran Abuelo έχει ηλικία 5.484 ετών. Είναι δηλαδή, 600 χρόνια μεγαλύτερο από τον Μαθουσάλα, το σημερινό αρχαιότερο δέντρο στον κόσμο που βρίσκεται στην Καλιφόρνια.
Ο Μπαριτσίβιτς πιστεύει ότι υπάρχει 80% πιθανότητα το δέντρο να είναι πάνω από 5.000 χρόνια – αλλά ορισμένοι συνάδελφοί του αμφισβητούν αυτά τα ευρήματα. Υποστηρίζουν ότι μόνο οι πλήρεις αυξητικοί δακτύλιοι μπορούν να προσδιορίσουν σωστά την ηλικία ενός δέντρου. Πιστεύει επίσης ότι τα αρχαία δέντρα μπορούν να βοηθήσουν τους ειδικούς να κατανοήσουν πώς τα δάση αλληλεπιδρούν με το κλίμα.
«Το Gran Abuelo δεν είναι απλώς παλιό, είναι μια χρονοκάψουλα που φέρει ένα μήνυμα για το μέλλον», είπε. «Έχουμε ένα αρχείο ζωής 5.000 ετών μόνο σε αυτό το δέντρο και μπορούμε να δούμε την αντίδραση ενός αρχαίου όντος στις αλλαγές που έχουμε επιφέρει στον πλανήτη», πρόσθεσε.
