Μια γυναίκα αναδεικνύεται για τρίτη φορά στο τιμόνι του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο ζει μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αναταραχής από την ημέρα που ο Τζέιμς Κάμερον επέλεξε να «παίξει στα ζάρια» το μέλλον της χώρας στην ΕΕ πριν από 6 χρόνια. Ποια είναι όμως η Λιζ Τρας που θα αναλάβει τα ηνία μετά τον Μπόρις Τζόνσον;
Καθώς αποτελεί μόλις την τρίτη γυναίκα στην ιστορία της χώρας που αναλαμβάνει καθήκοντα πρωθυπουργού και με την Τερέζα Μέι να έχει στο ενεργητικό της μάλλον ιδιαίτερα πενιχρά πολιτικά αποτελέσματα, ΜΜΕ και πολιτικοί της αντίπαλοι την παρομοιάζουν μάλλον κοροϊδευτικά με την Μάργκαρετ Θάτσερ.
Είναι ενδεικτικό πως τα γαλλικά ΜΜΕ, δανείστηκαν το προσωνύμιο της πάλαι ποτέ κραταιού πρωθυπουργού, «Σιδηρά Κυριά» για να το προσαρμόσουν στην περίπτωση της Λιζ Τρας σε «Σιδερένιο ανεμοδούρα», στηλιτεύοντας έτσι τις πλείστες όσες φορές η πολιτικός έχει αλλάξει άποψη σε μεγάλα ζητήματα. Αποτελεί ουσιαστικά ένα «καρφί» στην αλλαγή των απόψεών της σχετικά με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (το περίφημο Brexit).
Η Λιζ Τρας ξεκίνησε ως σφοδρή πολέμιο του Brexit πριν από το δημοψήφισμα του 2016, για να καταλήξεις υποστηρικτής του μετά, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «ορισμένα από τα σημάδια της καταστροφής δεν συνέβησαν». Πιστεύεται ότι ο όρος επινοήθηκε για πρώτη φορά από την γαλλική Les Echos τον περασμένο Ιούλιο – αλλά έκτοτε έχει επικρατήσει μεταξύ ορισμένων σχολιαστών.
Οι παλινωδίες της Λιζ Τρας στην πολιτική
Όπως σημειώνει το Sky News, μετά από μια πολιτική διαδρομή που την οδήγησε από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες στους Τόρις και από το στρατόπεδο όσων υποστήριζαν την παραμονή στην ΕΕ, σε λάτρη του Brexit, η Λιζ Τρας έφτιαξε μόνη της, την τύχη της σε αυτή την εσωτερική κούρσα διαδοχής.
Όπως και η Les Echos, η ιταλική Corriere della Sera συνέκρινε την Τρας με τη Θάτσερ, αλλά περιέγραψε τις ομιλίες της νέας ηγέτιδας ως πιο «ρομποτικές».
Η τότε υπουργός Εξωτερικών έγινε πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο για μια συνέντευξη Τύπου που απέδειξε το χάσμα ανάμεσα στη Δύση και το Κρεμλίνο. Έτσι, το Φεβρουάριο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ συνέκρινε τη συνάντησή της με «μια συζήτηση μεταξύ κάποιου κουφού και κάποιου μουγκού».
Σύμφωνα με το BBC, η Κίνα επίσης δεν έχει ακόμη σχολιάσει επίσημα την είδηση – αλλά εξέχοντες Κινέζοι δημοσιογράφοι προσέφεραν μια παρόμοια απαισιόδοξη άποψη για το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου υπό την Τρας.
«Η Τρας θα είναι πιθανότατα ένας από τους πιο μέτριους πρωθυπουργούς της Βρετανίας», έγραψε στο Twitter ο Hu Xijin, σχολιαστής της εφημερίδας Global Times που πρόσκειται στο Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα.
«Η Τρας έχει τη θέληση να γίνει η “νέα σιδηρά κυρία” της Βρετανίας, αλλά μπορεί να μην έχει τη μοίρα της Θάτσερ» συνέχισε. .
Συγχαρητήρια από τον απερχόμενο Βρετανό πρωθυπουργό στην Λιζ Τρας
Η νεοεκλεγείσα πρωθυπουργός της Βρετανίας Λιζ Τρας έχει το «σωστό σχέδιο» για να αντιμετωπίσει την περιφερειακή ανισότητα, το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης και να συσπειρώσει το κυβερνών Συντηρητικό κόμμα, δήλωσε ο απερχόμενος ηγέτης Μπόρις Τζόνσον στο Twitter.
«Συγχαρητήρια στη @trussliz (Λιζ Τρας) για την αποφασιστική της νίκη», ανέφερε ο Τζόνσον.
«Τώρα είναι η ώρα όλοι οι Συντηρητικοί να την στηρίξουν 100%», πρόσθεσε ο ίδιος.
Congratulations to @trussliz on her decisive win. I know she has the right plan to tackle the cost of living crisis, unite our party and continue the great work of uniting and levelling up our country. Now is the time for all Conservatives to get behind her 100 per cent.
— Boris Johnson (@BorisJohnson) September 5, 2022
Ο Ρίσι Σουνάκ, που έχασε τη μάχη για την πρωθυπουργία της Βρετανίας, δήλωσε ότι το κόμμα πρέπει τώρα να συσπειρωθεί γύρω από την νικήτρια της διαδικασίας Λιζ Τρας.
«Τώρα είναι σωστό να συσπειρωθούμε γύρω από την νέα πρωθυπουργό Λιζ Τρας, καθώς εκείνη οδηγεί τη χώρα μέσα σε δύσκολες στιγμές», ανέφερε ο Σουνάκ στο Twitter.
Η ζωή της Λιζ Τρας πριν την πολιτική
Η Μέρι Ελίζαμπεθ Τρας γεννήθηκε από αριστερούς γονείς στην Οξφόρδη το 1975, η μεγαλύτερη από τέσσερα αδέλφια. Όταν ήταν τεσσάρων ετών, η οικογένεια μετακόμισε στο Πέισλι, κοντά στη Γλασκώβη, όπου εργαζόταν ο πατέρας της, ως καθηγητής μαθηματικών.
Η μητέρα της Πρισίλα, νοσοκόμα, ήταν μέλος της Εκστρατείας για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό και πήγαινε τη νεαρή Λιζ σε πορείες «απαγόρευσης της ατομικής βόμβας», όπου η ίδια έχει μιλήσει φωνάζοντας συνθήματα κατά της Μάργκαρετ Θάτσερ.
Η νέα Βρετανή πρωθυπουργός έχει περιγράψει τους γονείς της ως «αριστερούς στις τάξεις των Εργατικών» και λέει ότι αν και η μητέρα της υποστηρίζει τώρα την εκστρατεία της, δεν είναι σίγουρη ότι ο πατέρας της θα την ψήφιζε.
Η οικογένεια εγκαταστάθηκε αργότερα στην εύπορη περιοχή Ράοουντχεϊ του Λιντς, όπου φοίτησε στο σχολείο Roundhay, ένα κρατικό σχολείο που, όπως ισχυρίστηκε αργότερα, απογοήτευσε τους μαθητές λόγω «χαμηλών προσδοκιών». Θεωρεί ότι η εμπειρία αυτή την ενέπνευσε να ασχοληθεί με την πολιτική.
Πάντως πολλοί από τους συνομηλίκους της Λιζ Τρας στο Ράοουντχεϊ αμφισβήτησαν την περιγραφή της για το σχολείο, συμπεριλαμβανομένου του δημοσιογράφου του Guardian Μάρτιν Πένγκελι, ο οποίος έγραψε: «Ίσως χρησιμοποιεί επιλεκτικά την ανατροφή της και διασύρει το σχολείο και τους δασκάλους που την ανέθρεψαν, για απλό πολιτικό όφελος».
Ένας συμμαθητής από το σχολείο Roundhay, ο οποίος δεν θέλησε να κατονομαστεί, δήλωσε στο BBC: «Ήταν ένα πολύ καλό σχολείο, με πολύ υποστηρικτικούς δασκάλους. Πολλοί από εμάς πήγαν σε καλά πανεπιστήμια και έκαναν καλή καριέρα».
Οι πρώην συμμαθητές και συμφοιτητές της πάντως, δεν τη θυμούνται ως ισχυρή προσωπικότητα υποστηρίζει το δημοσίευμα του Sky. Κάποιος που φοίτησε στην ίδια τάξη είπε ότι ήταν «εξαιρετικά έξυπνη και γενικά θεωρούνταν “εξυπνάκιας” με την ορολογία των δεκαετιών του 1980 και 1990». Ένας πρώην δάσκαλος του σχολείου είπε ότι ήταν «έξυπνη, αλλά δεν θα την είχατε χαρακτηρίσει».
Το σχολείο έστελνε έναν μικρό αριθμό μαθητών στο Oxbridge κάθε χρόνο εκείνη την εποχή και κέρδισε μια θέση για να σπουδάσει πολιτική, φιλοσοφία και οικονομικά στο Merton College της Οξφόρδης.
Πάντως, σύμφωνα με τον Μαουρίτσιο Τζιουλιάνο, συμφοιτητή της που τη γνώρισε όταν ακόμη ανήκε στους Φιλελεύθερους έχει εντελώς διαφορετική άποψη. «Θυμάμαι πως ήταν καλοντυμένη, σε σύγκριση με άλλους 18-19χρονους» λέει. «Ήταν ισχυρή προσωπικότητα και εξαιρετικά ισχυρογνώμων και είχε πολύ έντονες πεποιθήσεις» προσθέτει.
Όταν η Λιζ Τρας αποτασσόταν τη μοναρχία
Στο συνέδριο του κόμματος των Φιλελευθέρων, τους οποίους απαρνήθηκε χρόνια αργότερα για τους Συντηρητικούς, το 1994, η Λιζ Τρας μίλησε υπέρ της κατάργησης της μοναρχίας, λέγοντας στους συνέδρους στο Μπράιτον: «Εμείς οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες πιστεύουμε στις ευκαιρίες για όλους. Δεν πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι γεννιούνται για να κυβερνούν ή ότι πρέπει να τους σωπαίνουν για θέματα που τους ενδιαφέρουν» έλεγε.
«Ρωτήσαμε τη γνώμη τους για τη μοναρχία. Ξέρετε τι είπαν; Είπαν, “καθαιρέστε τους”, αυτό είπαν» έλεγε σε ένα ενθουσιώδες κοινό, η νεαρή Τρας που αναμένεται να λάβει από τη βασίλισσα Ελισάβετ το «χρίσμα» για να αναλάβει καθήκοντα πρωθυπουργού.
Σε ένα ακόμη μελανό σημείο του πολιτικού της παρελθόντος, υπό την έννοια πως σήμερα έχει τεθεί επικεφαλής των Συντηρητικών που κυβερνούν τη χώρα, η Λιζ Τρας είχε ξεκινήσει επίσης εκστρατεία υπέρ της αποποινικοποίησης της κάνναβης.
Η στροφή της προς τα δεξιά, προς το τέλος της φοίτησής της στην Οξφόρδη, λέγεται ότι σόκαρε τους αριστερούς γονείς της, αλλά για άλλους συναδέλφους της στο πανεπιστήμιο έμοιαζε με φυσική εξέλιξη.
«Ήταν μια φιλελεύθερη υπέρ της ελεύθερης αγοράς σε όλη την ενήλικη ζωή της», λένε όσοι τη γνωρίζουν από παλιά. Είχε γίνει Συντηρητική επειδή είχε συναντήσει ομοϊδεάτες της που μοιράζονταν τη δέσμευσή της για προσωπική ελευθερία, τη δυνατότητα να διαμορφώνεις τη ζωή σου και να διαμορφώνεις το πεπρωμένο σου, προσθέτουν.
Μετά την αποφοίτησή της από την Οξφόρδη εργάστηκε ως λογίστρια για τη Shell και την Cable & Wireless, ενώ το 2000 παντρεύτηκε τον επίσης λογιστή Χιου Ο’ Λίρι. Το ζευγάρι έχει δύο παιδιά.
Η κ. Τρας ήταν υποψήφια των Τόρις για το Χέμσγουορθ του Δυτικού Γιορκσάιρ στις γενικές εκλογές του 2001, αλλά έχασε την έδρα, ενώ υπέστη άλλη μια ήττα στο Κάλντερ Βάλεϊ, επίσης στο Δυτικό Γιορκσάιρ, το 2005.
Όμως, με τις πολιτικές της φιλοδοξίες να μην πτοούνται, εξελέγη δημοτική σύμβουλος στο Γκρίνουιτς, στο νοτιοανατολικό Λονδίνο, το 2006, ενώ από το 2008 εργάστηκε επίσης για το κεντροδεξιό think tank Reform.
Η ΕΕ αναμένει ότι η Βρετανία θα τηρήσει τα συμφωνηθέντα υπό την νέα πρωθυπουργό
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε σήμερα ότι αναμένει η Βρετανία να σεβαστεί όλες τις πλευρές της συμφωνίας του Brexit υπό την νέα πρωθυπουργό Λιζ Τρας.
«Μαζί αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις, από την κλιματική αλλαγή έως τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Προσβλέπω σε μια εποικοδομητική σχέση, σε πλήρη σεβασμό των συμφωνιών μας», ανέφερε η φον ντερ Λάιεν σε ανάρτηση στο Twitter.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς συνεχάρη σήμερα τη Λιζ Τρας για τη νίκη της στη μάχη της ανάδειξης του ηγέτη του Συντηρητικού κόμματος, μια θέση που την οδηγεί στην πρωθυπουργία του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Συγχαρητήρια για τον νέο σου ρόλο @trussliz (Λιζ Τρας)! Ανυπομονώ για τη συνεργασία μας σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς», ανέφερε ο Σολτς σε ανάρτησή του στο Twitter. «Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία θα συνεχίσουν να συνεργάζονται στενά –ως εταίροι και φίλοι».