Τα πρώτα σημάδια αντίδρασης προς τη σωστή κατεύθυνση στην ΕΕ, έδωσαν οι αγορές την Πέμπτη, αφού έγινε γνωστό πως ο ρωσικός κολοσσός, Gazprom, κλείνει τελείως τη διανομή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του Nord Stream.
Η Ρωσία έκλεισε τον υποθαλάσσιο αγωγό Nord Stream προς τη Γερμανία για τρεις ημέρες από την Τετάρτη και οι τιμές του φυσικού αερίου τελικά μειώθηκαν, σημειώνει σε ανάλυσή του το Politico.
Η τιμή του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο αναφοράς TTF διαπραγματευόταν την Τετάρτη στα 239,10 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από 265,33 ευρώ την Τρίτη και πολύ χαμηλότερα από το μέγιστο ρεκόρ της Παρασκευής που ήταν 346,52 ευρώ.
Σημάδι πως τα μέτρα της ΕΕ αποδίδουν
Είναι ένα σημάδι, σημειώνει το δημοσίευμα, ότι η προσπάθεια της ΕΕ να διαφοροποιήσει τις προμήθειες, να μειώσει τη χρήση και να γεμίσει γρήγορα τις αποθήκες φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα έχει αντίκτυπο στην αγορά. Οι αποθήκες φυσικού αερίου του μπλοκ βρίσκονται πάνω από το 80%, ένα επίπεδο που η ΕΕ είχε δώσει εντολή για την 1η Νοεμβρίου.
«Ας συνεχίσουμε να γεμίζουμε εκεί όπου το επίπεδο είναι ακόμη χαμηλότερο & να εφαρμόσουμε το σχέδιο μείωσης της ζήτησης ΕΕ. Αυτό θα μας βοηθήσει να περάσουμε τον χειμώνα με ασφάλεια», έγραψε στο Twitter η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον.
The EU’s #gas #storage is now more than 80% full, well ahead the 1 November target date. Member States & companies have done a great job. Let’s continue filling where the level is still lower & implement the #EU demand reduction plan. This will help us get through winter safely. pic.twitter.com/RzSn9STqHq
— Kadri Simson (@KadriSimson) August 31, 2022
Επιπλέον μέτρα στην ενέργεια λαμβάνει η ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι εξετάζει επιλογές για επιβολή πλαφόν στην τιμή και μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο των επικείμενων προτάσεών της για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης του ενεργειακού κόστους.
Η Μέχθιλντ Βορσντόρφερ, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του τμήματος ενέργειας της Κομισιόν, δήλωσε σε συνεδρίαση της επιτροπής ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: «Υπάρχουν δουλειές που πρέπει να γίνουν αναφορικά με έκτακτα μέτρα σχετικά με τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Μπορεί επίσης να υπάρξει κάτι σχετικά με τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας».
Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, θα περιγράψει τις προτάσεις της Κομισιόν σχετικά με τον περιορισμό των τιμών της ενέργειας σε ομιλία της στις 14 Σεπτεμβρίου. Πάντως αναλυτές και πολιτικοί συμφωνούν πως η μείωσε κατά 15% στη ζήτηση του φυσικού αερίου είναι μόνο η αρχή και απαιτούνται ακόμη περισσότερα μέτρα.
Σύμφωνα με εκτενές δημοσίευμα του Guardian, οι ευρωπαϊκές χώρες έσπευσαν να γεμίσουν τις αποθήκες φυσικού αερίου μετά τη διακοπή των προμηθειών της Ρωσίας προς την Ευρώπη.
Το αισιόδοξο σενάριο στην ενέργεια μετά τον δύσκολο χειμώνα
Οι ερευνητές της διεθνούς εταιρείας ερευνών Wood Mackenzie προέβλεψαν ότι οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου θα μειώσουν την ευρωπαϊκή ζήτηση κατά 7% κάτω από το μέσο όρο της πενταετίας τους προσεχείς μήνες, μέχρι και το Μάρτιο, αφήνοντας στο «καλύτερο σενάριο» πληρότητα 31% στο φυσικό αέριο στο τέλος του χειμώνα.
Ο Μάσιμο Ντι Οντοάρντο, αντιπρόεδρος της Wood Mackenzie για την έρευνα σε θέματα φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), δήλωσε: «Οι ισχυρές εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου και μη ρωσικών αγωγών συνέβαλαν στο να φτάσουν τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη στο 80% στα τέλη Αυγούστου, ξεπερνώντας τις προσδοκίες».
η Ευρώπη θα μπορούσε να είναι σε θέση να περάσει αυτόν και τον επόμενο χειμώνα χωρίς περικοπές στη ζήτηση
«Αναμένουμε ότι το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 86% μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου. Εάν οι ρωσικές ροές από τον Nord Stream επανέλθουν στα σημερινά επίπεδα μετά την τριήμερη συντήρηση του Σεπτεμβρίου, η Ευρώπη θα μπορούσε να είναι σε θέση να περάσει αυτόν και τον επόμενο χειμώνα χωρίς περικοπές στη ζήτηση» υποστήριξε.
Η Gazprom είχε προειδοποιήσει για την αναστολή των παραδόσεων φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream για «απαραίτητες» εργασίες σε έναν σταθμό συμπίεσης του αγωγού που συνδέει τα κοιτάσματα αερίου στη Σιβηρία με τη βόρεια Γερμανία, από όπου εξάγεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Πάντως, ακόμη και χωρίς το πλήρες κλείσιμο του Nord Stream, οι παραδόσεις της Ρωσίας στην ΕΕ είναι πολύ χαμηλότερες από το περσινό επίπεδο, όταν η Ρωσία αντιπροσώπευε το 40% της προμήθειας φυσικού αερίου του μπλοκ. Την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία έστειλε 856 εκατομμύρια κυβικά μέτρα στην ΕΕ, ποσότητα κατά 68% μικρότερη από ό,τι την ίδια περίοδο το 2021, σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης Breugel.
Η Γερμανία σε πιο δεινή θέση
Η Γερμανία συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε πιθανές ελλείψεις φυσικού αερίου και υπάρχουν φόβοι ότι -αν το Κρεμλίνο διακόψει εντελώς τις προμήθειες- η οικονομία της θα μπορούσε να πέσει σε ύφεση.
Ωστόσο, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας και Κλίματος, Ρόμπερτ Χάμπεκ, δήλωσε ότι οι απαραίτητες προετοιμασίες για τον φετινό χειμώνα έχουν ξεκινήσει. «Γι’ αυτό έχουμε απαντήσεις και πρόοδο που μας επιτρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τον χειμώνα», είπε.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του «έλαβε πολύ γρήγορα πολύ μακρόπνοες αποφάσεις», προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση.
Το Βερολίνο ανακοίνωσε σειρά μέτρων για την εξοικονόμηση ενέργειας που συνοδεύονται από έκκληση προς τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις για να τα ακολουθήσουν. Μειωμένη χρήση θέρμανσης, σβηστά φώτα σε δημόσιους χώρους και τέλος στις θερμαινόμενες πισίνες είναι μερικά από τα μέτρα που ανακοινώθηκαν. Αντίστοιχες πρωτοβουλίες έλαβαν και άλλες χώρες της Ευρώπης.
Χρειάζεται ακόμη αυτοσυγκράτηση
Η απουσία πανικόβλητης αντίδρασης της αγοράς στο γεγονός ότι η Ρωσία διέκοψε τη λειτουργία του Nord Stream για συντήρηση – ένας ισχυρισμός που οι δυτικοευρωπαίοι πολιτικοί αμφισβήτησαν – δεν σημαίνει ότι η διακοπή των παραδόσεων από το Κρεμλίνο δεν θα έχει συνέπειες, αναφέρει το Politico.
Ακόμη και στα ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα της Τετάρτης, οι τιμές του φυσικού αερίου εξακολουθούν να είναι περίπου 10 φορές υψηλότερες από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Αυτό επηρεάζει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας χάρη στο σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, όπου η τιμή του επηρεάζει και την ηλεκτρική ενέργεια.
«Οι χώρες μας σήμερα είναι θύματα ενός τύπου τιμών και βασικών παραδοχών που δεν ανταποκρίνονται πλέον στην πραγματικότητα», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος τη Δευτέρα, σύμφωνα με τη Le Figaro. Τον περασμένο Ιούνιο, ο πρόεδρος είχε αναπτύξει τις σκέψεις του γύρω από τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη.
«Έχετε τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που εκτοξεύονται στα ύψη και δεν έχουν πλέον καμία σχέση με το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ακολουθούν το φυσικό αέριο, είναι παράλογο» έλεγε.
«Αυτό σημαίνει ότι έχουμε παίκτες, για παράδειγμα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίοι πραγματοποιούν εντελώς παράλογα υπερκέρδη κατά τη διάρκεια της περιόδου», είχε καταγγείλει στο τέλος της συνόδου κορυφής της G7 στη Γερμανία.
«Η δραματική αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας δείχνει ξεκάθαρα τα όρια της υφιστάμενης λειτουργίας της αγοράς. Αυτή σχεδιάστηκε σε μια πολύ διαφορετική συγκυρία», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη διάρκεια διάσκεψης στο Μπλεντ της Σλοβενίας πριν από δυο ημέρες.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε επίσης μέσα στην εβδομάδα ότι η πλήρης μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να γίνει σωστά και, από τεχνικής άποψης, στις αρχές του επόμενου έτους.
Σε ένα πάνελ όπου συμμετείχε και ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, στο Βερολίνο, η φον ντερ Λάιεν είπε επίσης ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να μεταρρυθμιστεί και η τιμή του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος να αποσυνδεθούν μεταξύ τους.
