Ο άνθρωπος στη Σελήνη! Μια φράση που πριν από 60 χρόνια φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας και ένα επίτευγμα που παρότι επετεύχθη εδώ και δεκαετίες, μάλλον δεν αποτελεί ακόμη στον 21ο αιώνα, αυτό που λέμε κατάκτηση για την ανθρωπότητα.
Ένα ερώτημα όμως γεννάται, μετά από δυο αποτυχημένες εκκινήσεις εκτόξευσης του Artemis 1 από τη NASA. Γιατί οι Αμερικάνοι θέλουν να γυρίσουν πίσω στο φεγγάρι;
Η αποστολή Apollo ήρθε σε μια περίοδο όπου δύο μεγάλες υπερδυνάμεις, εκτός της πυρηνικής συλλογής, διαγκωνίζονταν για το ποια θα φτάσει μακρύτερα στο διάστημα.
Ο Γιούρι Γκαγκάριν, ο πρώτος άνθρωπος έξω από την ατμόσφαιρα της Γης έδωσε την εντύπωση πως οι Σοβιετικοί προπορεύονταν στον ιδιότυπο αυτό Πόλεμο των Άστρων. Κι ύστερα ήρθε η απάντηση από την Αμερική.
«Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο»
Ήταν Ιούλιος του 1969, όταν όλη η ανθρωπότητα παρακολουθούσε δύο ανθρώπους να βγαίνουν στην αφιλόξενη Σελήνη και να πραγματοποιούν ένα τεράστιο επίτευγμα για την ανθρωπότητα.
Οι δύο Αμερικανοί Νιλ Άρμστρονγκ (αρχηγός αποστολής) και ο πιλότος Μπαζ Όλντριν, προσεδάφισαν τη σεληνάκατο Eagle στις 20 Ιουλίου του 1969, στις 20:18.
Έξι ώρες μετά την προσελήνωση, στις 21 Ιουλίου και ώρα 02:56:15, ο Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στην επιφάνεια της Σελήνης. Έκτοτε, 12 αστροναύτες είχαν το προνόμιο να αντιμετωπίσουν την αφιλόξενη επιφάνεια του δορυφόρου της Γης.
Η εκτόξευση του Apollo 11 έγινε με έναν πύραυλο Saturn V από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στο νησί Μέριτ της Φλόριντα, στις 16 Ιουλίου, και ήταν η πέμπτη επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος Απόλλων της NASA.
«Οne small step for [a] man, one giant leap for mankind», δηλαδή, «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα. Αυτή η φράση του Νιλ Άρμστρονγκ γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην ιστορία, καθώς με αυτό τον τρόπο θέλησε να περιγράψει το συγκεκριμένο γεγονός.
Το Apollo 11 τερμάτισε ουσιαστικά την κούρσα των δύο υπερδυνάμεων για την κατάκτηση του Διαστήματος και εκπλήρωσε έναν εθνικό στόχο του Τζον Κένεντι οκτώ χρόνια πριν στην ατέρμονο «πόλεμο των άστρων» ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης.
Η κληρονομιά του προγράμματος Απόλλων
Η Σοβιετική Ένωση μπορεί να μην υπάρχει πια και ως εκ τούτου δεν είναι τόσο έντονη η ανάγκη για διαγκωνισμούς με φόντο τα αστέρια, όμως οι Αμερικανοί υποστηρίζουν πως η κληρονομιά του προγράμματος Απόλλων εξακολουθεί να είναι μεγάλη.
Κι εδώ είναι και το μυστικό πίσω από το όνομα της νέας αυτής, φιλόδοξης αποστολής. Ξεκινά με το ίδιο το όνομα: Στην ελληνική μυθολογία, η Άρτεμις είναι η δίδυμη αδελφή του Απόλλωνα. Και οι αξιωματούχοι της NASA, υποστηρίζουν ότι η Άρτεμις πρέπει να προχωρήσει πέρα από «σημαίες και αποτυπώματα» παπουτσιών στο έδαφος – με άλλα λόγια, ότι πρέπει να βασιστεί στα επιτεύγματα του Απόλλωνα.
«Η παρουσία του είναι αισθητή σήμερα. Όταν εξετάζετε το σκεπτικό πίσω από την Άρτεμη, όταν μιλάμε για την Άρτεμη, αποτελεί ουσιαστικό μέρος αυτής της συζήτησης», λέει η Τίζελ Μουίρ Χάρμονι, ιστορικός του διαστήματος και επιμελητής στο Εθνικό Μουσείου Αεροναυπηγικής και Διαστήματος της Ουάσιγκτον.
«Νομίζω ότι συμβάλλει στην οικοδόμηση ενθουσιασμού. Υπάρχει μια ανανέωση αυτής της αίσθησης του σκοπού. Υπάρχει κάποια νοσταλγία γι’ αυτό, κάποια αναγνώριση ότι ο Απόλλων ένωσε πολλούς ανθρώπους και τους εστίασε σε έναν πραγματικά δύσκολο στόχο, και με αυτόν τον τρόπο δοκίμασε τις καλύτερες δυνατότητές μας» προσθέτει.
Οι συμβολισμοί πίσω από την Artemis
Τα πρώτα δείγματα, όσο κι αν η NASA θέλει να δείξει πως είναι ξανά ο κυρίαρχος του διαστήματος δεν είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα. Δυο φορές, οι Αμερικανοί χρειάστηκε να αναβάλουν την εκτόξευση του θηριώδους αυτού πυραύλου προς απογοήτευση των θαυμαστών του διαστήματος.
Το πρόβλημα στο σύστημα που τροφοδοτεί τον γιγάντιο πύραυλο SLS με 3,7 εκατ. λίτρα καυσίμου είχε πρωτοεμφανιστεί το καλοκαίρι στις δοκιμές πλήρωσης των δεξαμενών. Παρά τις εργασίες επιδιόρθωσης, διαρροές είχαν επανεμφανιστεί και στην πρώτη απόπειρα εκτόξευσης που ματαιώθηκε την Δευτέρα.
Σε κάθε περίπτωση, όποτε κι αν πραγματοποιηθεί, η Artemis 1 θα σηματοδοτήσει την εναρκτήρια εκτόξευση ενός πυραύλου 32 ορόφων που ονομάζεται Space Launch System, στην κορυφή του οποίου θα βρίσκεται η διαστημική κάψουλα Orion. Η κάψουλα θα πετάξει σε απόσταση 62 μιλίων από τη σεληνιακή επιφάνεια, ενώ θα αναπτύσσει μικρά διαστημόπλοια για έρευνα στη Σελήνη -και πέραν αυτής.
Αν και αυτή η πρώτη πτήση θα είναι χωρίς πλήρωμα, θα ακολουθήσουν άλλες με αστροναύτες τα επόμενα χρόνια, ενώ το Orion είναι ικανό να μεταφέρει ανθρώπους μακρύτερα από οποιοδήποτε διαστημόπλοιο έχει πετάξει ποτέ στο παρελθόν.
Ενώ η σημαντική αποστολή Artemis 1 περιλαμβάνει ορισμένους ερευνητικούς στόχους για τον ίδιο τον πλανήτη, χρησιμεύει κυρίως ως μέσο επίδειξης τεχνολογίας (κάτι που δεν επιτυγχάνεται θα πρέπει να τονίσουμε ως τώρα) και ως σύμβολο.
«Για όλους εμάς που ατενίζαμε το φεγγάρι, ονειρευόμενοι την ημέρα που η ανθρωπότητα θα επιστρέψει στη σεληνιακή επιφάνεια, επιστρέφουμε. Αυτό το ταξίδι, το δικό μας ταξίδι, αρχίζει με το Artemis 1», δήλωσε ο επικεφαλής της NASA Μπιλ Νέλσον σε μια εικονική συνέντευξη Τύπου στις αρχές Αυγούστου.
Επιστρέφουμε στο φεγγάρι για να μάθουμε να ζούμε, να εργαζόμαστε, να επιβιώνουμε
«Επιστρέφουμε στο φεγγάρι για να μάθουμε να ζούμε, να εργαζόμαστε, να επιβιώνουμε», δήλωσε σύμφωνα με το CNN ο διοικητής της NASA κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μέσα στον Αύγουστο.
«Πώς κρατάτε τους ανθρώπους ζωντανούς σε αυτές τις εχθρικές συνθήκες; Και θα μάθουμε πώς να χρησιμοποιούμε τους πόρους στο φεγγάρι, ώστε να είμαστε σε θέση να κατασκευάζουμε πράγματα στο μέλλον καθώς θα πηγαίνουμε – όχι ένα τέταρτο του εκατομμυρίου μιλίων μακριά, όχι ένα τριήμερο ταξίδι – αλλά εκατομμύρια και εκατομμύρια μίλια μακριά σε ένα ταξίδι μηνών και μηνών, αν όχι ετών» συμπλήρωσε.
Από τη Σελήνη στον Άρη
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πως στην πραγματικότητα η Σελήνη δεν είναι παρά ο προθάλαμος για το απόλυτο βήμα εκεί έξω, την επανδρωμένη αποστολή στον Κόκκινο πλανήτη. Πράγματι, όπως αναφέρει το αμερικανικό Wired, το Artemis εντάσσεται στο μακροπρόθεσμο πρόγραμμα της NASA «Από τη Σελήνη στον Άρη».
Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία προβλέπει την αποστολή αστροναυτών στον Κόκκινο Πλανήτη μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.
«Ό,τι κάνουμε στη σεληνιακή επιφάνεια, το κάνουμε για να εξερευνήσουμε την επιστήμη, και δεν πάμε μόνο για “σημαίες και αποτυπώματα”, όπως αναφέρουν κάποιοι στο [αναφέρεται στην περίοδο του Απόλλων], αλλά και για να δοκιμάσουμε όλα τα συστήματα που θα χρειαστούμε τελικά για να μειώσουμε τους κινδύνους για μια ανθρώπινη αποστολή στον Άρη», λέει η Κάθι Κέρνερ, αναπληρώτρια αναπληρώτρια διοικητής της NASA, με έδρα το Διαστημικό Κέντρο Johnson στο Χιούστον.
Οι ειδικοί της NASA εξηγούν πως, όπως όταν κάποιος εξερευνά την άγρια Αναρκτική δεν βασίζεται σε καινούργιο εξοπλισμό που δεν γνωρίζει, ή παπούτσια που δεν «έχουν σπάσει», έτσι και ο Άρης δεν θα είναι το πιο φιλόξενο μέρος για να δοκιμάσει για πρώτη φορά μια τεχνολογία.
«Θα πάμε πρώτα σε κάποια μέρη λίγο πιο κοντά» αναφέρουν. Οι αστροναύτες ζουν και εργάζονται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο οποίος περιστρέφεται περίπου 254 μίλια πάνω από τον πλανήτη Γη, για περισσότερα από 20 χρόνια.
Οι εμπειρίες τους, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν από έξι μήνες έως σχεδόν έναν χρόνο, έχουν αποκαλύψει πώς το περιβάλλον μικροβαρύτητας επηρεάζει το ανθρώπινο σώμα.
«Κάθε μέρα που πέρασα προσωπικά στον διαστημικό σταθμό, την έβλεπα σαν να περπατούσα στον Άρη», δήλωσε ο αστροναύτης της NASA Ριντ Γουάιζμαν, επικεφαλής του Γραφείου Αστροναυτών στο Διαστημικό Κέντρο Johnson στο Χιούστον.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε εκεί πάνω. Προσπαθούμε να κάνουμε τη ζωή στη Γη καλύτερη και προσπαθούμε να επεκτείνουμε την ανθρωπότητα στο ηλιακό μας σύστημα» συμπλήρωσε.
Αν υποθέσουμε ότι οι πρώτες αποστολές του Artemis είναι επιτυχείς, στα επόμενα ταξίδια θα αποσταλούν περισσότερα εξαρτήματα στο σεληνιακό σταθμό και οι αστροναύτες θα αναπτυχθούν για εκτεταμένες περιπλανήσεις στο σεληνιακό έδαφος, ενδεχομένως για εβδομάδες κάθε φορά.
«Καθώς κάνουμε αυτές τις αποστολές, γίνονται όλο και πιο πολύπλοκες. Και έτσι η υποδομή για την υποστήριξή τους γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη», εξηγεί η Κένερ.
Με πιο απλά λόγια, η ρομαντική Σελήνη δεν θα είναι παρά ένα τεράστιο πεδίο βολής, ένας προθάλαμος, μια αίθουσα δοκιμών για τον επόμενο μεγάλο στόχο του ανθρώπου. Την κατάκτηση του πλανήτη Άρη.
