Μια σειρά από δημοσιεύματα στον διεθνή οικονομικό Τύπο, σκιαγραφούν τον δύσκολο κάβο που καλείται να προσπεράσει η Ευρώπη εν όψει του χειμώνα και μένοντας ακόμη δέσμια σε μεγάλο βαθμό του ενεργειακού στραγγαλισμού της Ρωσίας.
Τόσο το Politico, όσο όμως και το Foreign Affairs και το Bloomberg περιγράφουν τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη, με δεδομένο πως η Μόσχα έχει ήδη μειώσει δραστικά τη ροή φυσικού αερίου προς δυσμάς, ενώ και οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας δεν έχουν τεθεί ακόμη πλήρως σε εφαρμογή.
Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε το παράδειγμα του Nord Stream 1, μέσω του οποίου το Κρεμλίνο πιέζει τις Βρυξέλλες να κάνουν πίσω από τα πακέτα κυρώσεων σε βάρος της για την εισβολή στην Ουκρανία.
Εντύπωση προκαλεί επίσης η ανάλυση του Bloomberg που διαβλέπει το τέλος της πρωτοκαθεδρίας της Γερμανίας στην Ευρώπη, καθώς το Βερολίνο βρίσκεται αντιμέτωπο με πλήρη ενεργειακή απομόνωση που δημιουργεί συνθήκες ασφυξίας τόσο για την οικονομία, όσο όμως και κοινωνικά για τα γερμανικά νοικοκυριά.
Politico: «Πόλεμος αερίου: Πώς ο Πούτιν εκτόξευσε τις τιμές ενέργειας στην ΕΕ»
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ώθησε το μεγαλύτερο μέρος της ΕΕ να συνειδητοποιήσει τον κίνδυνο να εξαρτάται από το Κρεμλίνο για το φυσικό της αέριο, γράφει στο κεντρικό του θέμα τη Δευτέρα το Politico.
Όπως σημειώνει το δημοσίευμα με τίτλο, «πώς ο Πούτιν εκτόξευσε τις τιμές ενέργειας στην ΕΕ», η απομάκρυνση από το ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο πέρυσι αντιπροσώπευε το 40% της ζήτησης της ΕΕ, είναι μια επώδυνη διαδικασία – και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν κάνει καμία υποχώρηση.
Ακόμη και πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, το κρατικά υποστηριζόμενο εξαγωγικό μονοπώλιο της Gazprom άρχισε σιγά-σιγά να πουλάει λιγότερο φυσικό αέριο στους Ευρωπαίους αγοραστές, αδειάζοντας τις αποθήκες και επιβραδύνοντας τις ροές των αγωγών σε μια στάλα.
Αυτές οι αλλαγές στην προσφορά – σε συνδυασμό με τις πομπώδεις δηλώσεις, τις ψεύτικες υποσχέσεις και τα περιοδικά αστεία του Πούτιν εις βάρος των Βρυξελλών – προκάλεσαν την εκτίναξη, την πτώση, την ανάκαμψη και την εκ νέου πτώση των τιμών της ενέργειας, καθώς οι ανήσυχοι έμποροι προσπαθούσαν να προβλέψουν πόσο φυσικό αέριο θα μπορούσαν να υπολογίζουν τον ερχόμενο χειμώνα.
Foreign Affairs: Η Ευρώπη έχει ανάγκη από ένα “μεγάλο ντιλ” στην Ενέργεια
Αυτή η ενεργειακή κρίση αντιπροσωπεύει τον μεγαλύτερο συστημικό κίνδυνο της Ευρώπης αυτή τη στιγμή, τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο – περισσότερο ακόμη και από μια πιθανή ύφεση, η οποία επίσης οφείλεται κυρίως στη διαταραχή των ενεργειακών αγορών, σημειώνει από την πλευρά του σε σημερινό δημοσίευμα το Foreign Affairs.
Μια ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση θα οδηγούσε όχι μόνο σε ένα σπιράλ οικονομικών αναταραχών και κοινωνικών εντάσεων, αλλά και σε νέες εκκλήσεις για προστατευτισμό. Οι χώρες θα μπορούσαν να σταματήσουν να μοιράζονται τα σπάνια ενεργειακά τους αποθέματα, θέτοντας σε κίνδυνο τη λειτουργία της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας και δημιουργώντας μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τις χώρες που έχουν λίγες επιλογές για την εξεύρεση νέων πηγών ενέργειας.
Η προκύπτουσα έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών θα αποδυνάμωνε τελικά την ενότητά τους, συμπεριλαμβανομένης της σθεναρής τους στάσης απέναντι στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Από την άνοιξη του 2022, η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου και πετρελαίου ως γεωπολιτικό όπλο για να διχάσει την Ευρώπη. Αυτό το έχει κάνει κυρίως με την αθέτηση μακροπρόθεσμων συμβάσεων προμήθειας που οι ευρωπαϊκές χώρες θεωρούσαν ιερές. Αφού απέκοψε τη Βουλγαρία και την Πολωνία τον Απρίλιο, ο ρωσικός κρατικός γίγαντας φυσικού αερίου Gazprom σταμάτησε να προμηθεύει δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες τον Μάιο.
Τον Ιούνιο, μείωσε τελικά τις ροές προς τις κύριες αγορές της, τη Γερμανία και την Ιταλία. Στις αρχές Ιουλίου, η Ρωσία έστελνε μόνο το ένα τρίτο του όγκου φυσικού αερίου που είχε συμφωνήσει να προμηθεύει τις ευρωπαϊκές χώρες.
Ως αποτέλεσμα, οι τιμές του φυσικού αερίου στην ΕΕ έχουν αυξηθεί περισσότερο από δεκαπλάσια και οι κυβερνήσεις προσπαθούν νευρικά να προστατεύσουν τους καταναλωτές μοιράζοντας επιδοτήσεις δισεκατομμυρίων ευρώ. Μόνο στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το φυσικό αέριο εκτοξεύτηκε κατά 178,9% σε ετήσια βάση ως τον περασμένο Ιούλιο. Αντίστοιχα, 65% ήταν η άνοδος στο πετρέλαιο θέρμανσης, 55,5% στο ηλεκτρικό ρεύμα και 33% στα καύσιμα.
Η Ευρώπη αντισταθμίζει τις μειωμένες ρωσικές προμήθειες εισάγοντας ρεκόρ υγροποιημένου φυσικού αερίου, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν επίσης υπογράψει αρκετές νέες συμφωνίες φυσικού αερίου με εναλλακτικούς προμηθευτές, ενώ πρόσθετες προμήθειες αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία τα επόμενα χρόνια.
Μια μεγάλη συμφωνία είναι απαραίτητη, έτσι ώστε όλες οι ευρωπαϊκές χώρες να επωφεληθούν από την αλληλοϋποστήριξη σε αυτή την κρίση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να δημιουργήσει ένα ταμείο που θα μπορούσε να συμβάλει στην αποζημίωση των χωρών που κάνουν ενεργειακές ανταλλαγές για να βοηθήσουν τους γείτονές τους, σημειώνει το δημοσίευμα.
Η ενεργειακή κρίση τελειώνει την πρωτοκαθεδρία της Γερμανίας στην Ευρώπη
Ένα αποτέλεσμα είναι βέβαιο, καθώς όλη η Ευρώπη αγωνίζεται να αντιμετωπίσει τον περιορισμό των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς τη Γερμανία, αναφέρει η αναλυτής Μαρία Τεντέο στο Bloomberg. «Η εποχή της Ευρώπης του “η Γερμανία ξέρει καλύτερα” τελειώνει».
Η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής «διέθετε επί μακρόν ηθικό και οικονομικό κύρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθοδηγώντας την πολιτική και παίζοντας τον κακό μπάτσο στις ασθενέστερες οικονομίες του Νότου. Η ενεργειακή κρίση έχει ανατρέψει αυτή την ισορροπία».
Η κρίση «αποκάλυψε τα ελαττώματα του οικονομικού της μοντέλου – βιομηχανία υψηλής έντασης που λειτουργεί με φθηνό φυσικό αέριο» από τη Ρωσία. Οι πολιτικοί ηγέτες του Βερολίνου μοιάζουν τώρα με ανόητους που εξαρτώνται τυφλά από το Κρεμλίνο για τα καύσιμα που κάνουν τα εργοστάσιά τους να λειτουργούν.
Κι όλα αυτά την ώρα που η γερμανική κυβέρνηση αποκλείει το ενδεχόμενο λειτουργίας του γερμανορωσικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, απαντώντας σε σχετικά σχόλια του Κρεμλίνου και του πρώην καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ.
«Ενώ το Βερολίνο ακόμη έρχεται αντιμέτωπο με το σοκ, ο ευρωπαϊκός νότος γίνεται όλο και πιο δυναμικός», απελευθερώνοντας τη συσσωρευμένη δυσαρέσκεια για τη «λιτότητα υπό γερμανική ηγεσία» κατά τη διάρκεια των πρόσφατων κρίσεων χρέους τους. Αυτό δεν αποτελεί καλό οιωνό για τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη, «αλλά μια αναπροσαρμογή των δυνάμεων που μπορεί τελικά να οδηγήσει σε μια πιο υγιή ΕΕ».
Χαρακτηριστικό είναι πρόσφατο δημοσίευμα της SZ, που σημείωσε πως «οι Έλληνες πρέπει να αποταμιεύσουν για να μπορέσουν οι Γερμανοί να περάσουν τον χειμώνα εξαιτίας της εξάρτησής τους από το ρωσικό αέριο, για την οποία ευθύνονται οι ίδιοι».
«Η κυβέρνηση στην Αθήνα μάλλον θέλει να αποφύγει αυτή την εντύπωση, εξαιτίας της ανάμνησης της κρίσης του ευρώ, όταν οι Γερμανοί επέβαλλαν σκληρά μέτρα λιτότητας στους Έλληνες» συνέχιζε το γερμανικό δημοσίευμα.
