Με τα πιο μελανά χρώματα σκιαγραφείται το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης, η οποία παρότι κράτησε άτεγκτη θέση έναντι της Ρωσίας, επιβάλλοντας κυρώσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία, μοιάζει να μην είχε προνοήσει ώστε να θωρακίσει την ενεργειακή της ανεξαρτησία.
Ο Μπεν Βαν Μπέουρντεν της Shell προειδοποίησε σήμερα ότι η Ευρώπη μπορεί να χρειαστεί να περιορίσει την πρόσβαση στην ενέργεια αυτόν τον χειμώνα, καθώς προέβλεψε «σημαντικά» υψηλότερες τιμές, εάν η Ρωσία συνεχίσει να περιορίζει ή κόψει τελείως την παροχή φυσικού αερίου στην ΕΕ, σύμφωνα με την Financial Times. Θυμίζουμε πως εδώ και μερικές ημέρες, ο Nord Stream έχει διακόψει την παροχή φυσικού αερίου, με πρόσχημα εργασίες συντήρησης.
Ωστόσο, τα μηνύματα από τη Μόσχα, δια στόματος Ζαχάροβα, δείχνουν πως είναι πολύ πιθανό το Κρεμλίνο να στραγγαλίσει ενεργειακά την Ευρώπη, η οποία εξακολουθεί να εξαρτάται σημαντικά από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου, της Shell, δήλωσε ότι ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει αποδείξει ότι είναι «ικανός και πρόθυμος να θέσει ως όπλο τον ενεργειακό εφοδιασμό» και ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η πλήρης αναστολή των ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
«Θα αντιμετωπίσουμε έναν πραγματικά σκληρό χειμώνα στην Ευρώπη», δήλωσε ο Βαν Μπέουρντεν σε ενεργειακό συνέδριο στην Οξφόρδη την Πέμπτη.
«Ίσως κάποιες χώρες να τα πάνε καλύτερα από άλλες, αλλά νομίζω ότι όλοι θα αντιμετωπίσουμε πολύ σημαντικά κλιμακούμενες τιμές, οπότε θα υπάρξει μεγάλη πίεση στη βιομηχανία και επομένως θα υπάρξει μεγάλη πίεση στην οικονομία», είπε.
«Στη χειρότερη περίπτωση θα βρεθούμε σε μια κατάσταση όπου θα πρέπει να κάνουμε βάλουμε περιορισμούς στην κατανάλωση ενέργειας» συμπλήρωσε.
Μπροστά σε έναν ενεργειακό εφιάλτη η Ευρώπη
Ενώ η Ευρώπη κατέθεσε τον Μάιο σχέδια για τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων και την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της, η πλήρης ενεργειακή ανεξαρτησία από τη Μόσχα δεν προβλεπόταν μέχρι το 2027, στην καλύτερη περίπτωση.
Τώρα η ΕΕ πρέπει να προετοιμαστεί για τον «σημαντικό κίνδυνο» πλήρους διακοπής των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου φέτος, προειδοποιεί η Επιτροπή. Σύμφωνα με ένα πρώτο κείμενο των δράσεων που αναμένεται να ανακοινώσει η Κομισιόν στις 20 Ιουλίου, το οποίο και δημοσιεύει σήμερα το Euroactiv, τα μέτρα στα οποία προσανατολίζεται η ΕΕ είναι σκληρά και σε κάποιες περιπτώσεις προμηνύουν έναν πολύ δύσκολο χειμώνα για την Ευρώπη.
Ο κανονισμός της ΕΕ για την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο που εγκρίθηκε το 2017 ορίζει τρία εθνικά επίπεδα κρίσης: «Έγκαιρη προειδοποίηση», «συναγερμός» και «έκτακτη ανάγκη».
Η ΕΕ βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο έγκαιρης προειδοποίησης, αλλά στις 20 Ιουλίου θα μεταβεί στο στάδιο συναγερμού, αναφέρει το εν λόγω έγγραφο. Αυτό σημαίνει ότι «υπάρχουν συγκεκριμένες, σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες ότι μπορεί να συμβεί ένα γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντική επιδείνωση της κατάστασης εφοδιασμού με φυσικό αέριο και είναι πιθανό να οδηγήσει στην ενεργοποίηση του επιπέδου έκτακτης ανάγκης σε πολλά κράτη μέλη».
Η κατάσταση αυτή απαιτεί μέσα που μειώνουν τη ζήτηση φυσικού αερίου, αυξημένη καθημερινή παρακολούθηση και ενημέρωση, μέτρα για τη βιομηχανία για τη μείωση της ζήτησης, τη μετάβαση από το φυσικό αέριο σε άλλα καύσιμα και την υποχρέωση των δημόσιων κτιρίων να περιορίζουν τη θέρμανση στους 19°C και την ψύξη στους 25°C, εκτός εάν δεν είναι τεχνικά εφικτό.
Αδειάζουν τα αποθέματα αρκετών χωρών στην Ευρώπη
Aρκετές χώρες της ΕΕ θα κινδύνευαν να «εξαντλήσουν τα αποθέματά τους μέχρι το τέλος του χειμώνα», γεγονός που θα καθιστούσε δύσκολη την αναπλήρωση των αποθεμάτων για το επόμενο έτος.
Για να το προβλέψει αυτό, το προτεινόμενο από την Επιτροπή «σχέδιο μείωσης της ζήτησης» εξετάζει τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου από προστατευόμενες ομάδες, όπως οι καταναλωτές και οι βασικές υπηρεσίες, καθώς και από μη προστατευόμενες ομάδες, όπως η βιομηχανία. Εξετάζει επίσης πιο ακραία μέτρα περικοπής της ενέργειας, εάν η κατάσταση γίνει κρίσιμη.
«Η συντονισμένη δράση τώρα θα είναι πιο αποδοτική από άποψη κόστους και θα διαταράξει λιγότερο την καθημερινή μας ζωή και την οικονομία από την αυτοσχέδια δράση αργότερα, όταν οι προμήθειες φυσικού αερίου θα μπορούσαν να εξαντληθούν”, αναφέρεται στο σχέδιο που διέρρευσε.
Οπισθοδρόμηση στην ενεργειακή πολιτική
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί επίσης τις χώρες της ΕΕ να εξετάσουν την αλλαγή των καυσίμων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το φυσικό αέριο, συμπεριλαμβανομένου του άνθρακα και της πυρηνικής ενέργειας. Έτσι, η Ευρώπη κάνει βήματα πίσω στις δεσμεύσεις της για πιο «πράσινη» ενέργεια, προωθώντας την επιστροφή στον λιγνίτη και το πετρέλαιο για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Επίσης, με διατύπωση που φαινομενικά απευθύνονται στη Γερμανία, καλεί τις χώρες της ΕΕ να αναβάλουν τα σχέδια σταδιακής κατάργησης της πυρηνικής ενέργειας, όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό, λέγοντας ότι οι εθνικές αυτές αποφάσεις «πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις στην ασφάλεια του εφοδιασμού άλλων κρατών μελών».
Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ παραδέχεται ότι η προσωρινή μετάβαση από το φυσικό αέριο στον άνθρακα «μπορεί να αυξήσει τις εκπομπές» και ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παραμένουν η πρώτη προτεραιότητα. Υπογραμμίζει επίσης την προσωρινή χαλάρωση των κανόνων για τις βιομηχανικές εκπομπές ώστε να δοθεί μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στη βιομηχανία.
Η απόφαση αυτή, σε συνδυασμό με την πρόσφατη αμφιλεγόμενη ένταξη της πυρηνικής ενέργειας στην «πράσινη» ενέργεια δείχνουν τον βαθμό κατά τον οποίο καταπατούνται όποιες δεσμεύσεις είχε λάβει η Ένωση για την κλιματική αλλαγή.
Σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό για την ενέργεια
Στα καθ’ ημάς, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ενημερώθηκε, σήμερα Πέμπτη (12/07), από την Επιτροπή Διαχείρισης Ενεργειακών Κρίσεων του ΥΠΕΝ, για τα εναλλακτικά σενάρια που έχει επεξεργαστεί η Επιτροπή σε περίπτωση μειωμένης διάθεσης ή και πλήρους διακοπής ρωσικού φυσικού αερίου το φθινόπωρο και τον χειμώνα προς την Ευρώπη προκειμένου να διασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια της χώρας.
Παρουσιάστηκαν όλα τα δεδομένα παραγωγής, εισαγωγών, εξαγωγών και αποθήκευσης και όπως σημειώνεται από το Μαξίμου, διαπιστώθηκε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε πιο ευνοϊκή θέση συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ.
Φαίνεται πως η κυβέρνηση στρέφεται προς την παραγωγή ενέργειας από τον λιγνίτη, προκειμένου να διαφύγει του ρωσικού ενεργειακού στραγγαλισμού. Επιπλέον, από το Μαξίμου δίνουν ιδιαίτερο βάρος στο υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG, που μπορεί να καλύψει μέρος των αναγκών και στο οποίο η χώρα εμφανίζει πλεονέκτημα χάρη στη Ρεβυθούσα.
Σε ό,τι αφορά το κλείσιμο του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου δήλωσε νωρίτερα ότι ελπίζει να είναι προσωρινή όπως έχει ανακοινωθεί, γιατί διαφορετικά το πλήγμα που θα υποστεί η Γερμανία θα είναι τέτοιο που το ντόμινο το οποίο θα προκαλέσει θα επηρεάσει όλο τον κόσμο.
Ο Μακρόν βλέπει δύσκολο και σκληρό φθινόπωρο
Για «δύσκολο» και «σκληρό» φθινόπωρο, τόσο στο μέτωπο της στρατιωτικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, όσο και στο μέτωπο της γαλλικής και ευρωπαϊκής οικονομίας έκανε λόγο από την πλευρά του και ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης που παραχώρησε, με την ευκαιρία της σημερινής εθνικής εορτής της Γαλλίας.
Αναφερόμενος στο ουκρανικό τόνισε ότι οι στρατιωτικές συγκρούσεις το φθινόπωρο θα είναι σκληρότερες, επισημαίνοντας πως η Γαλλία θέλει να σταματήσει ο πόλεμος χωρίς η ίδια να εμπλακεί, δηλαδή χωρίς να γίνει παγκόσμιος πόλεμος.
Αναφερόμενος στη Ρωσία τόνισε ότι χρησιμοποιεί την παροχή του φυσικού αερίου ως πολεμικό όπλο και εκτίμησε ότι κατά πάσα πιθανότητα θα διακόψει πλήρως την παροχή του προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Σημείωσε επίσης ότι η Γαλλία είναι λιγότερο εκτεθειμένη από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, την οποία όπως ανέφερε η χώρα του θα βοηθήσει.
Σε χαμηλό πενταμήνου η τιμή του πετρελαίου
Την ίδια ώρα σε χαμηλό πενταμήνου κινείται η τιμή του πετρελαίου στις αγορές, που πλέον βρίσκεται κάτω από εκείνη στην οποία πωλούνταν πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Και οι δύο βασικοί δείκτες αναφοράς αργού πετρελαίου υποχώρησαν περισσότερο από 5 δολάρια το βαρέλι την Πέμπτη, φέρνοντας τις τιμές του σε επίπεδα που δεν είχαν σημειωθεί από την εποχή πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς οι φόβοι ύφεσης έπληξαν τις προβλέψεις για τη ζήτηση.
Το Brent, ο διεθνής δείκτης αναφοράς, υποχώρησε έως και τα 94,45 δολάρια το βαρέλι στις συναλλαγές της Πέμπτης. Έκλεισε στα 96,84 δολάρια στις 23 Φεβρουαρίου, την ημέρα πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το West Texas Intermediate, ο αμερικανικός δείκτης, υποχώρησε στα 90,56 δολάρια, κάτω από το κλείσιμο στα 92,10 δολάρια πριν από την εισβολή.
Οι διολισθήσεις των τιμών έρχονται να προστεθούν σε μια ευρεία πτώση των τελευταίων έξι εβδομάδων, η οποία έχει πλέον εξαλείψει πλήρως την άνοδο των τιμών που προκάλεσε ο πόλεμος. Ωστόσο, η μείωση αυτή στη ζήτηση και κατ’ επέκταση στην τιμή του πετρελαίου δεν γίνεται καθόλου αισθητή στην πραγματική οικονομία και την τσέπη μας.
Αναλυτής της Goldman Sachs, ο Ντάμιεν Κουρβαλίν δήλωσε ότι η κίνηση αυτή «αντανακλά τις αυξανόμενες ανησυχίες για τα θεμελιώδη στοιχεία του πετρελαίου, τόσο για την υψηλότερη προσφορά όσο, και για την ασθενέστερη ζήτηση».
Η απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία προκάλεσε την εκτίναξη των τιμών νωρίτερα φέτος, με το Brent και το WTI να διαπραγματεύονται για λίγο πάνω από τα 130 δολάρια, καθώς οι δυτικές χώρες αντέδρασαν επιβάλλοντας κυρώσεις στη Ρωσία, έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου στον κόσμο.
Όμως οι ανησυχίες για την ύφεση και η προοπτική ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα «πνίξει» την ανάπτυξη με μια ταχεία σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής ανέκοψαν έκτοτε την άνοδο.
Χαμηλό 25ετίας στη ζήτηση βενζίνης
Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη από την Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ έδειξαν ότι η ζήτηση βενζίνης υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο για την τρέχουσα περίοδο του έτους από το 1996.
«Η αδυναμία των δεικτών ζήτησης πετρελαίου στις ΗΠΑ φαίνεται να έχει οδηγήσει στη μείωση των τιμών», δήλωσε ο Paul Horsnell, αναλυτής της Standard Chartered, σημειώνοντας ότι τα στοιχεία είχαν «επιδεινωθεί σημαντικά».
