Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αρνήθηκε να βάλει φρένο την Τετάρτη (06/07) στα σχέδια της Κομισόν να κατατάξει ως φιλικές προς το περιβάλλον τις επενδύσεις στο φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια. Με τον τρόπο αυτό η ΕΕ «ξεπλένει» ως πράσινες τις ιδιαίτερα ρυπογόνες πηγές ενέργειας, ενώ δίνει, σύμφωνα με αναλυτές και Ουκρανούς εκπροσώπους ένα μοναδικό δώρο στη Ρωσία.
Η διαμάχη ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου έτους με τη διαρροή των πολυαναμενόμενων λεπτομερειών σχετικά με τον οδηγό της ΕΕ για τις πράσινες επενδύσεις, ο οποίος προορίζεται να βοηθήσει τους επενδυτές να διοχετεύσουν δισεκατομμύρια στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε ότι ορισμένα έργα φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στην ταξινομία της ΕΕ για τις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες, υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Σύμφωνα με τα σχέδια, το φυσικό αέριο μπορεί να χαρακτηριστεί ως βιώσιμη επένδυση εάν «η ίδια ενεργειακή επάρκεια δεν μπορεί να παραχθεί με ανανεώσιμες πηγές» και υπάρχουν σχέδια για τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο μέλλον ή σε «αέρια χαμηλών εκπομπών άνθρακα». Η πυρηνική ενέργεια μπορεί να χαρακτηριστεί πράσινη εάν ένα έργο υπόσχεται να αντιμετωπίσει τα ραδιενεργά απόβλητα.
Το σχέδιο θα μπορούσε να σταματήσει μόνο από την πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ ή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κάτι το οποίο δεν έγινε σήμερα.
Υπέρ του σχεδίου οι περισσότερες κυβερνήσεις της ΕΕ
Με τις περισσότερες κυβερνήσεις της ΕΕ να τάσσονται υπέρ, η προσοχή στράφηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά την Τετάρτη οι ευρωβουλευτές δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν πλειοψηφία αποκλεισμού. Μόνο 282 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ μιας τροπολογίας κατά της συμπερίληψης του φυσικού αερίου και των πυρηνικών, υπολειπόμενοι των 353 ψήφων που απαιτούνται για την ανατροπή της απόφασης.
Ο Μπας Εικούτ, αντιπρόεδρος της επιτροπής περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δήλωσε ότι πρόκειται για «μαύρη μέρα για τη μετάβαση στο κλίμα και την ενέργεια». Ο βετεράνος Ολλανδός ευρωβουλευτής, ο οποίος ηγήθηκε του κοινοβουλίου στις ενδοκοινοτικές διαπραγματεύσεις για τον κανονισμό φορολογίας, δήλωσε ότι η ΕΕ «στέλνει ένα καταστροφικό μήνυμα στους επενδυτές και στον υπόλοιπο κόσμο» ότι αναγνωρίζει το ορυκτό αέριο και την πυρηνική ενέργεια ως βιώσιμες επενδύσεις.
«Ανοίγοντας το δρόμο γι’ αυτή την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η ΕΕ θα έχει αναξιόπιστες και πρασινοποιημένες συνθήκες για τις πράσινες επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα» δήλωσε, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian.
Η Σβιτλάνα Κρακόβσκα, Ουκρανή επιστήμονας για την κλιματική αλλαγή και μέλος της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), δήλωσε: «Είμαι σοκαρισμένη. Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας είναι ένας πόλεμος που πληρώνεται από τα ορυκτά καύσιμα που θερμαίνουν το κλίμα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόλις ψήφισε την ενίσχυση της χρηματοδότησης δισεκατομμυρίων για το ορυκτό αέριο από τη Ρωσία».
«Πώς στον κόσμο αυτό συνάδει με τη στάση της Ευρώπης να προστατεύσει τον πλανήτη μας και να σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας;» συνέχισε.
Η συμβολή Μακρόν στην ψήφιση του νομοσχεδίου
Στο εκτενές ρεπορτάζ του Guardian, σημειώνεται πως η συμφωνία ήρθε αφού η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, υποσχέθηκε στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν ότι η Γαλλία θα μπορούσε να έχει την πράσινη σφραγίδα έγκρισης για πυρηνικά έργα, γεγονός που ώθησε τις χώρες που καταναλώνουν φυσικό αέριο να ζητήσουν παρόμοια παραχώρηση.
Άλλωστε σήμερα η νέα κυβέρνηση στη Γαλλία εξέφρασε την πρόθεσή της να κρατικοποιήσει την εταιρεία ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα, η οποία παράγει ηλεκτρισμό και μέσω πυρηνικών εργοστασίων ανά την γαλλική επικράτεια.
Φυσικά οι ακτιβιστικές οργανώσεις για το κλίμα υπόσχονται να αντιδράσουν έντονα στο σχέδιο αυτό. Το WWF δήλωσε ότι μαζί με την ΜΚΟ Client Earth θα «διερευνήσει όλες τις πιθανές οδούς για περαιτέρω δράση ώστε να σταματήσει αυτό το πράσινο ξέπλυμα και να προστατεύσει την αξιοπιστία ολόκληρης της φορολογίας της ΕΕ».
Αυστρία και Λουξεμβούργο αντιτάσσονται στο νέο σχέδιο
Δύο κράτη που αντιτάσσονται στην πυρηνική ενέργεια, η Αυστρία και το Λουξεμβούργο, έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα προσφύγουν κατά της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Συγκεκριμένα, η Αυστρία θα προσφύγει νομικά κατά της απόφασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κατατάξει ως «πράσινες» και βιώσιμες μεταβατικές ενεργειακές πηγές το αέριο και την πυρηνική ενέργεια, ανακοίνωσε η αυστριακή υπουργός Κλιματικής Προστασίας.
«Ιδιαίτερα με τον πόλεμο που γίνεται στην Ουκρανία, δεν μπορούμε να έχουμε ένα πρόγραμμα πράσινου ξεπλύματος των επενδύσεων στην πυρηνική ενέργεια και το ορυκτό αέριο», αναφέρει σε δήλωσή της η υπουργός Λεονόρε Γκεβέσλερ. «Η πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο δεν συμβάλλουν στην κλιματική προστασία» συνέχισε.
«Μόλις τεθεί σε ισχύ αυτό το πρόγραμμα πράσινου ξεπλύματος, η Αυστρία θα καταθέσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο την ήδη έτοιμη προσφυγή της εναντίον του», δήλωσε η υπουργός προσθέτοντας ότι η Αυστρία θα επιδιώξει να περιλάβει και άλλα κράτη μέλη ως συμμάχους στην προσφυγή της.
Οι ένθερμοι υποστηρικτές της απόφασης
Όμως οι προτάσεις έχουν ισχυρούς υποστηρικτές. Ο πρόεδρος της Ρουμανίας, Κλάους Γιοχάνις, έγραψε στο Twitter ότι χαιρετίζει τα «θετικά αποτελέσματα». «Χαίρομαι που οι συνεχείς προσπάθειες της Ρουμανίας για την εξέταση του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας ως μέρος της προοδευτικής απαλλαγής από τον άνθρακα αντανακλώνται στην τελική απόφαση του ΕΚ» σημείωσε.
https://twitter.com/KlausIohannis/status/1544634794402877442
Η ταξινόμηση της ΕΕ έγινε νόμος τον Ιούλιο του 2020, αλλά οι νομοθέτες άφησαν σημαντικές λεπτομέρειες να επιλυθούν μέσω των λεγόμενων κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων – δευτερογενούς νομοθεσίας που προορίζεται για τεχνικά ζητήματα.
Οι επικριτές του νόμου αναρωτιούνται τώρα πώς τέτοια εξαιρετικά αμφιλεγόμενα σχέδια θα μπορούσαν να περάσουν μέσω μιας μορφής νομοθέτησης με λίγα εμπόδια και λιγότερο έλεγχο από τα κράτη μέλη.
Οι φόβοι των ακτιβιστών ενισχύθηκαν όταν ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας, Νικολάι Σουλγκίνοφ, δήλωσε ότι η πράσινη φορολογική νομοθεσία της ΕΕ προσφέρει «μια σειρά από ευκαιρίες». Μιλώντας στον ιστότοπο Energy Intelligence πριν από την εισβολή της χώρας του στην Ουκρανία, δήλωσε ότι η συμπερίληψη του φυσικού αερίου στην πράσινη ταξινόμηση αποτελεί απόδειξη ότι η ΕΕ έχει συνειδητοποιήσει ότι είχε κάνει «ένα μικρό λάθος» όσον αφορά την πράσινη μετάβαση.
Μετά την εισβολή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ έχει καταρτίσει σχέδια για τη σταδιακή κατάργηση του ρωσικού φυσικού αερίου, αλλά τα κράτη μέλη δεν έχουν ορίσει προθεσμία για τη διακοπή των εισαγωγών φυσικού αερίου, σε αντίθεση με το ρωσικό πετρέλαιο και τον άνθρακα.
Ο Πούτιν τρίβει τα χέρια του από χαρά σήμερα
Η Ουκρανή βουλευτής Inna Sovsun έγραψε στο Twitter: «Ο Πούτιν τρίβει τα χέρια του από χαρά σήμερα», προσθέτοντας ότι οι ευρωβουλευτές που ψήφισαν υπέρ ή απείχαν από την ψηφοφορία για την ένταξη του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας στην πράσινη ταξινόμηση παρέδωσαν στον Ρώσο πρόεδρο «τεράστια δώρα».
