Τρικλοποδιά στα σχέδια του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής βάζει το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, καθώς αφαίρεσε από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος τη δυνατότητα να ρυθμίζει τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Ειδικότερα, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ μία εβδομάδα μετά την απόφασή του για τις αμβλώσεις, επέβαλε περιορισμούς στις δυνατότητες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να εφαρμόζει σαρωτικές ρυθμίσεις για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, μια απόφαση που ενδέχεται να υπονομεύσει τα σχέδια του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Με 6 ψήφους υπέρ και 3 κατά περιόρισε την εξουσία της EPA
Το δικαστήριο, με ψήφους 6 υπέρ έναντι 3 κατά, περιόρισε την εξουσία της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) να ρυθμίζει τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου από τους υπάρχοντες σταθμούς παραγωγής ενέργειας, που λειτουργούν με άνθρακα ή με φυσικό αέριο. Η ΕΡΑ είχε αυτή τη δυνατότητα με βάση τον Νόμο Καθαρού Αέρα για την καταπολέμηση της ρύπανσης. Η κυβέρνηση του Μπάιντεν αυτήν την περίοδο επεξεργάζεται νέους κανονισμούς.
Ένας εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου είπε ότι η νομική ομάδα του προέδρου θα μελετήσει την απόφαση και θα βρει τρόπους για να προχωρήσει προς τα εμπρός. «Ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τις αρχές που διαθέτει για να προστατεύσει τη δημόσια υγεία και να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση», πρόσθεσε.
ΟΗΕ: «Οπισθοδρόμηση στον αγώνα μας κατά της κλιματικής αλλαγής»
Εξάλλου, ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών Στεφάν Ντουζαρίτς χαρακτήρισε την απόφαση «οπισθοδρόμηση στον αγώνα μας κατά της κλιματικής αλλαγής».
«Όμως πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι μια παγκόσμια έκτακτη ανάγκη, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, απαιτεί παγκόσμιες απαντήσεις και ότι οι ενέργειες ενός και μόνο κράτους δεν μπορούν και δεν πρέπει να επηρεάσουν τους κλιματικούς στόχους μας», πρόσθεσε.
Οι συντηρητικοί δικαστές ανέτρεψαν απόφαση του 2021
Οι έξι συντηρητικοί δικαστές (οι τρεις προοδευτικοί μειοψήφισαν) ανέτρεψαν μια προηγούμενη απόφαση, του 2021, που έλαβε το Εφετείο της Περιφέρειας της Κολούμπια. Το Εφετείο είχε καταρρίψει τότε τον κανονισμό περί «Προσιτής Καθαρής Ενέργειας» που είχε περάσει ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, με ένα άρθρο του οποίου, το αποκαλούμενο «Εδάφιο 111», έμπαιναν όρια στην εξουσία της EPA να ρυθμίζει τις εκπομπές καυσαερίων από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Πολιτείες που ελέγχονται από τους Ρεπουμπλικάνους, όπως η Δυτική Βιρτζίνια που είναι σημαντικός παραγωγός άνθρακα, είχαν ζητήσει από το Ανώτατο Δικαστήριο να περιορίσει τις εξουσίες της EPA. Κατά της απόφασης του Εφετείου είχαν προσφύγει επίσης εταιρείες παραγωγής άνθρακα και βιομηχανίες που χρησιμοποιούν άνθρακα στα εργοστάσιά τους.
«Η θέσπιση ορίων στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, σε επίπεδο που θα απαιτούσε την κατάργηση του άνθρακα, σε εθνικό επίπεδο, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θα μπορούσε να ήταν μια κατάλληλη λύση για τη σημερινή κρίση. Όμως δεν είναι εύλογο ότι το Κογκρέσο έδωσε στην EPA την εξουσία να υιοθετεί τέτοια μέτρα» ανέφερε στο σκεπτικό της απόφασης ο δικαστής Τζον Ρόμπερτς.
«Σήμερα, το Δικαστήριο αφαίρεσε από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος τη δυνατότητα που της έδωσε το Κογκρέσο να αντιμετωπίσει το πιεστικότερο πρόβλημα της εποχής μας» ανταπάντησε η δικαστής Έλενα Κάγκαν, που μειοψήφισε, υπενθυμίζοντας ότι οι έξι πιο θερμές χρονιές του πλανήτη καταγράφηκαν την τελευταία δεκαετία.
Πολλοί Ρεπουμπλικάνοι χαιρέτησαν την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου
Ενώ πολλοί Ρεπουμπλικάνοι κυβερνήτες χαιρέτισαν την απόφαση, η Δημοκρατική βουλευτής Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές, την χαρακτήρισε «καταστροφική».
Το 2007 το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε, με μικρή πλειοψηφία, ότι η ΕΡΑ είναι αρμόδια να ρυθμίζει τις εκπομπές καυσαερίων που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή, δεδομένου ότι ένας νόμος της δεκαετίας του 1960 της έδινε την αρμοδιότητα να λαμβάνει μέτρα για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανέτρεψε την Παρασκευή την απόφαση «Ρόου εναντίον Γουέιντ», κρίνοντας ότι δεν υπάρχει πλέον ομοσπονδιακό συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση.
Οι ΗΠΑ πίσω στο μεσαίωνα και για τις αμβλώσεις – Τι αποφάσισε το Ανώτατο Δικαστήριο
Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανέτρεψε την απόφαση «Ρόου εναντίον Γουέιντ», κρίνοντας ότι δεν υπάρχει πλέον ομοσπονδιακό συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση.
Η γνωμοδότηση είναι η πιο σημαντική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου εδώ και δεκαετίες και θα μεταμορφώσει το τοπίο της αναπαραγωγικής υγείας των γυναικών στην Αμερική, σύμφωνα με την έκτακτη είδηση του CNN.
Στο εξής, τα δικαιώματα στις αμβλώσεις θα καθορίζονται από τις Πολιτείες, εκτός αν το Κογκρέσο ενεργήσει διαφορετικά. Ήδη, σχεδόν οι μισές πολιτείες έχουν ή θα ψηφίσουν νόμους που απαγορεύουν τις αμβλώσεις, ενώ άλλες έχουν θεσπίσει αυστηρά μέτρα που ρυθμίζουν τη διαδικασία.
Το σκεπτικό του ήταν εξαιρετικά αδύναμο και η απόφαση είχε επιζήμιες συνέπειες
«Η Ρόου ήταν εξ αρχής κατάφωρα λανθασμένη», έγραψε ο δικαστής Σάμιουελ Αλίτο στη γνώμη της πλειοψηφίας. «Το σκεπτικό του ήταν εξαιρετικά αδύναμο και η απόφαση είχε επιζήμιες συνέπειες. Και μακριά από το να επιφέρει μια εθνική διευθέτηση του ζητήματος των αμβλώσεων, η Roe και η Casey έχουν φουντώσει τη συζήτηση και έχουν βαθύνει τη διαίρεση».
Το τελευταίο οχυρό έπεσε στις ΗΠΑ
Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν σχετικοί ομοσπονδιακοί νόμοι, η απόφαση ορόσημο του Ανώτατου Δικαστηρίου, που έχει μείνει στην ιστορία ως «Ρόου εναντίον Γουέιντ», ήταν εκείνη που εγγυόταν ως σήμερα το δικαίωμα μιας γυναίκας στην άμβλωση στις ΗΠΑ.
Μια δικαστική απόφαση του 1992 επιτρέπει την πρόσβαση στην άμβλωση όσο το έμβρυο δεν είναι ακόμη βιώσιμο, δηλαδή περί την 22η ως την 24η εβδομάδα της κύησης.
Οι πολιτείες δεν επιτρέπεται να θεσπίσουν νόμους που θα «επιβάρυναν ασκόπως» μια γυναίκα που επιθυμεί να υποβληθεί σε άμβλωση.
Αυτό το νομικό πλαίσιο πιθανόν να ανατραπεί σύντομα.
Εν αναμονή της ανατροπής του νόμου, οι βουλευτές σε 13 πολιτείες υπό ρεπουμπλικανική διακυβέρνηση είχαν προετοιμάσει ήδη πολιτειακούς νόμους που θα τεθούν άμεσα σε ισχύ σε περίπτωση που, όπως και έγινε, το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεπε την απόφαση «Ρόου εναντίον Γουέιντ».
Με γονική συναίνεση
Οι συντηρητικές πολιτείες έχουν επί μακρόν δοκιμάσει τα όρια της «άσκοπης επιβάρυνσης» για να επιβάλλουν νόμους που περιορίζουν την άμβλωση υποχρεώνοντας πολλές κλινικές να κλείσουν.
Οι πολιτείες της Δυτικής Βιρτζίνια και του Μισσισιπή, για παράδειγμα, έχουν η καθεμία από μια κλινική για άμβλωση, ενώ στην Καλιφόρνια υπάρχουν περισσότερες από 150.
Κάποιες πολιτείες υποχρεώνουν τις ανήλικες να έχουν γονεϊκή συναίνεση προτού υποβληθούν σε άμβλωση ή να ακούσουν τον χτύπο της καρδιάς του εμβρύου.
Από την 1η Σεπτεμβρίου το Τέξας, έπειτα από έναν μακρύ δικαστικό αγώνα, έχει απαγορεύσει τις αμβλώσεις μετά τις έξι εβδομάδες, προτού κάποιες γυναίκες συνειδητοποιήσουν ότι είναι έγκυες.
Τα χρήματα είναι ένας άλλος παράγοντας.
Σχεδόν 12 πολιτείες απαγορεύουν την αποζημίωση μιας γυναίκας που υποβάλλεται σε άμβλωση από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Όμως άλλες 15 πολιτείες αποζημιώνουν από τα δημόσια ταμεία τις γυναίκες χαμηλού εισοδήματος που προβαίνουν σε αυτή τη διαδικασία.
Φτώχεια και μειονότητες
Το 2020 πραγματοποιήθηκαν πάνω από 930.000 αμβλώσεις στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Guttmacher, το οποίο παρατήρησε αύξηση πρόσφατα έπειτα από 30 χρόνια σταθερής μείωσης του αριθμού τους.
Αυτό αναλογεί σε 14,4 αμβλώσεις για κάθε 1.000 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, περίπου ίδιο ποσοστό με εκείνο στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες.
Σχεδόν το 50% των γυναικών που υποβάλλονται σε άμβλωση ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας με τις μαύρες και ισπανόφωνες γυναίκες να υπερτερούν αριθμητικά με 29% και 24% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τα Αμερικανικά Κέντρα για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών, το 92,2% των αμβλώσεων στις ΗΠΑ πραγματοποιείται κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης.
Διχασμένη η κοινή γνώμη στις ΗΠΑ
Ποσοστό μεγαλύτερο του 60% των Αμερικανών θεωρεί ότι η άμβλωση θα πρέπει να παραμείνει νόμιμη σε κάθε περίπτωση ή στις περισσότερες περιπτώσεις, ένα ποσοστό το οποίο έχει παραμείνει σχετικώς σταθερό τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με μια έρευνα του Ερευνητικού Κέντρου Pew.
Αλλά υπάρχουν τεράστιες διαφορές με βάση τις πολιτικές πεποιθήσεις: το 80% των Δημοκρατικών πιστεύει ότι η άμβλωση θα πρέπει να παραμείνει νόμιμη σε όλες ή στις περισσότερες περιπτώσεις, ενώ μόλις το 35% των Ρεπουμπλικανών εκτιμά το ίδιο.
Και το χάσμα διευρύνεται. Τα ποσοστά αυτά ήταν 72% και 39% αντίστοιχα το 2016.
Μεγάλο ρόλο παίζουν και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις. Το 77% των λευκών Ευαγγελιστών πιστεύει ότι η άμβλωση θα πρέπει να είναι παράνομη στις περισσότερες περιπτώσεις.
Μια συντηρητική «επέλαση»
Κατά την προεκλογική του εκστρατεία το 2016, ο ρεπουμπλικανός Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να προσελκύσει πολλούς ψηφοφόρους από την θρησκευόμενη Δεξιά με την υπόσχεσή του να διορίσει δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο που έχουν ίδιες απόψεις με εκείνους και που θα ήταν έτοιμοι να ακυρώσουν την ιστορική απόφαση.
Κατά την τετραετή παραμονή του στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ διόρισε τρεις δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο χαρίζοντας έτσι στους συντηρητικούς μια ισχυρή πλειοψηφία 6-3.
Στο Ανώτατο Δικαστήριο ορκίστηκε η πρώτη μαύρη γυναίκα δικαστής
Έξι ημέρες μετά τη φρικτή οπισθοχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών για τις αμβλώσεις, η 51χρονη Κετάντζι Μπράουν Τζάκσον είναι η πρώτη μαύρη γυναίκα δικαστής που διορίζεται στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Η 51χρονη Τζάκσον θα είναι μία από τους 3 φιλελεύθερους δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου, στο οποίο πλειοψηφούν οι συντηρητικοί. Την επέλεξε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν για να αντικαταστήσει τον επίσης φιλελεύθερο δικαστή Στίβεν Μπράιερ, ενώ η ορκωμοσία της πραγματοποιείται έξι ημέρες αφού το Δικαστήριο ανέτρεψε την ιστορική απόφαση του 1973 με την οποία είχε νομιμοποιηθεί το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.
