Η μάχη του Διρού στη Μάνη, στην οποία οι Μανιάτισσες κυνήγησαν και έριξαν στη θάλασσα τους Αιγύπτιους του Ιμπραήμ κατά την Ελληνική Επανάσταση είναι ένα γεγονός «κρυμμένο» ανάμεσα στους αμέτρητους τόμους γενναιότητας των Ελλήνων του 1821.
Παρόλα αυτά, η μάχη του Διρού φαίνεται πως είχε ιδιαίτερη σημασία για την αντιμετώπιση του Ιμπραήμ κατά τη δεύτερη επέλασή του στη Μεσσηνία, στην προσπάθειά του να καθυποτάξει τη Μάνη.
Από το πρωί της 22ας Ιουνίου 1826 ο Ιμπραήμ άρχισε την επίθεση στις οχυρωματικές θέσεις των Μανιατών στη Βέργα, ανατολικά της Καλαμάτας. Ακολούθησαν επιθέσεις και στις 23 και στις 24 Ιουνίου, κατά τις οποίες περίπου 2.500 Μανιάτες ήλθαν αντιμέτωποι με περίπου 10.000 ιππείς και πεζούς Τουρκοαιγυπτίους και τους απέκρουσαν με επιτυχία.
Διαβάζουμε στο kalamata.gr, πως ο ίδιος Ιμπραήμ με μερικά πλοία για αντιπερισπασμό βομβάρδιζε τα παράλια της Μάνης, σε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να μετακινήσουν οι Μανιάτες δυνάμεις από το μέτωπο της Βέργας.
Ταυτόχρονα με την επίθεσή τους εναντίον της Βέργας οι Τουρκοαιγύπτιοι επιχείρησαν αποβατική ενέργεια στον όρμο του Διρού τη νύχτα της 21ης προς την 22α Ιουνίου. Οι λίγοι Μανιάτες που είχαν παραμείνει στα χωριά τους αντεπιτέθηκαν με θυελλώδη ορμή, σε μια αναμέτρηση που έμεινε στην ιστορία ως η μάχη του Διρού.
Οι άοπλες Μανιάτισσες κυνήγησαν τους Τουρκοαιγύπτιους ως το νερό
Η απόβαση έγινε γρήγορα αντιληπτή πρώτα από τους παπάδες που πήγαιναν πριν ακόμα ανατείλει ο ήλιος στις εκκλησιές δίπλα στα χωράφια. Ο πρωτοσύγγελος Ρηγανάκος, που λειτουργούσε στο Διρό και ο Παπα-Πουλάκος στον Άγιο Νίκωνα της Χαριάς, πρωτοβάρεσαν τις καμπάνες και το φοβερό μαντάτο μεταδόθηκε από χωριό σε χωριό σε όλη την Μάνη.
Αμέσως σήμανε συναγερμός, παράτησαν τα χωράφια κι οπλισμένοι με τα λιγοστά όπλα που είχαν απομείνει, με πέτρες, ξύλα και δρεπάνια άρχισαν να συγκεντρώνονται και να οργανώνουν επιθέσεις κατά των εισβολέων.
Ο Αμβρόσιος Φραντζής γράφει παραστατικά για τον πάνδημο συναγερμό της Μάνης:
«Οι Μανιάτες έκρουσαν τους κώδωνας των εκκλησιών των και όλοι συναχθέντες, Αρχιερείς, Ιερείς, άνδρες γυνάικες, γέροντες και παίδες έδραμον κατά το Διρό… γράφοντες προς τους εν Αλμυρώ αμυνομένους να μην ταραχθώσι ποσώς, μηδέν’ αφήσωσιν την θέσιν των»
Οι Μανιάτισσες, σχεδόν άοπλες, αποφάσισαν να υπερασπιστούν την πατρίδα τους. Στο χωριό του Διρού είχαν παραμείνει μόνο οι γυναίκες, οι οποίες με τα δρεπάνια του θερισμού, με πέτρες, με ξύλα, και με τα σώματά τους ακόμη, κυνήγησαν τους εχθρούς ως την ακρογιαλιά του Διρού.
Πολλοί Αιγύπτιοι ρίχτηκαν στη θάλασσα και κολυμπώντας προσπάθησαν να σωθούν στα πλοία. Παρά τους κανονιοβολισμούς που έριχναν τα πλοία του Ιμπραήμ προς εκφοβισμό, οι δρεπανηφόρες γυναίκες της Μάνης έγραψαν τη δική τους ιστορία.
Εύγε σας, με τα εύγε σας, γυναίκες άντρες γίνατε, σαν αντρειωμένες κρούετε, σαν Αμαζόνες μάχεστε
Η μάχη του Διρού, όταν ο όρμος του χωριού κοκκίνισε από αίμα
Ο όρμος του χωριού κοκκίνισε από το αίμα κατά τη μάχη του Διρού. «Εύγε σας, με τα εύγε σας, γυναίκες άντρες γίνατε, σαν αντρειωμένες κρούετε, σαν Αμαζόνες μάχεστε». (Από μανιάτικο μοιρολόι)
Την Παρασκευή 25 Ιούνη 1826, τα αιγυπτιακά στρατεύματα αποχωρούν νικημένα από τη Βέργα προς την Καλαμάτα. Από τον Αλμυρό καταφτάνει στο Διρό ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης με 300 πολεμιστές. Ολοι μαζί, άνδρες και γυναίκες, επιτέθηκαν με όπλα, πέτρες και δρεπάνια. Ο στρατός του Ιμπραήμ ηττήθηκε κατά κράτος τόσο στη μάχη του Διρού, όσο και σε εκείνη της Βέργας.
«Τεράστια η συμβολή των Ελληνίδων στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα»
«Δεν έχουμε αναδείξει ακόμη επαρκώς την τεράστια συμβολή των Ελληνίδων στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα» σημείωσε κατά την επίσκεψή της στη Μάνη και την περιοχή του Διρού το περασμένο Σαββατοκύριακο, η Πρόεδρος του ΕΟΤ, Άντζελα Γκερέκου το περασμένο Σαββατοκύριακο με αφορμή τις εορταστικές εκδηλώσεις για την 196η επέτειο από τη Μάχη του Διρού (24-25 Ιουνίου 1826).
οφείλουμε να επανασυστήσουμε την πολυεπίπεδη δράση των χιλιάδων ανώνυμων γυναικών της υπαίθρου και των πόλεων, στην εθνική μας Παλιγγενεσία
«Πέρα από τις εμβληματικές μορφές της Μπουμπουλίνας, της Μαντώς Μαυρογένους αλλά και των γυναικών του Σουλίου, οφείλουμε να επανασυστήσουμε την πολυεπίπεδη δράση των χιλιάδων ανώνυμων γυναικών της υπαίθρου και των πόλεων, στην εθνική μας Παλιγγενεσία» πρόσθεσε.
«Και σε αυτή την προσπάθεια αποκατάστασης του ρόλου των γυναικών στην Επανάσταση, οι γυναίκες του Διρού, οι Μανιάτισσες, θα πρέπει να έχουν προεξέχουσα θέση», με αφορμή τη μάχη του Διρού.
Η Πρόεδρος του ΕΟΤ δήλωσε πως το εντυπωσιακό δρώμενο της αναπαράστασης της Μάχης του Διρού, που τελείται κάθε χρόνο, μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών και συμπλήρωσε ότι η πλούσια ιστορία, οι μοναδικές παραδόσεις, η σπάνια αρχιτεκτονική και η αυθεντική κουζίνα μπορούν να αναδείξουν την ευρύτερη περιοχή της Μάνης σε προορισμό μοναδικό στο είδος του.
