«Μαύρες» είναι οι προβλέψεις των ειδικών για τις οικονομίες της Δύσης, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει μια άκρως ανησυχητική κατάσταση, αφού -εκτός των άλλων- πολλοί τόνοι σιτηρών παραμένουν εγκλωβισμένοι.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε σήμερα ότι ενδέχεται έως και 75 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών να παραμείνουν εγκλωβισμένα στην Ουκρανία μέχρι το ερχόμενο φθινόπωρο, προσθέτοντας ότι το Κίεβο θέλει αντιπλοϊκά όπλα που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την ασφαλή διέλευση των εξαγωγών του.
Η Ουκρανία, τόνισε ο Ζελένσκι σε μια ενημέρωση δημοσιογράφων στο Κίεβο, έχει συζητήσει με τη Βρετανία και την Τουρκία την ιδέα του Πολεμικού Ναυτικού μιας τρίτης χώρας που θα εγγυάται τη διέλευση των ουκρανικών εξαγωγών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
Ωστόσο, η ισχυρότερη εγγύηση για την ασφαλή τους διέλευση θα ήταν τα ουκρανικά όπλα, είπε σε δημοσιογράφους.
H Ρωσία εγγυάται ασφαλή διέλευση από τη Μαύρη Θάλασσα των πλοίων που μεταφέρουν σιτηρά
Η Ρωσία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι εγγυάται τον ασφαλή διάπλου της Μαύρης Θάλασσας για τα πλοία που μεταφέρουν σιτηρά από την Ουκρανία.
Ειδικότερα το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε σήμερα ότι τα πλοία που μεταφέρουν σιτηρά μπορούν να αποπλεύσουν από τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα μέσω «ανθρωπιστικών διαδρόμων» και ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να εγγυηθεί την ασφάλειά τους, όπως μεταδίδει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters επικαλούμενο το Interfax.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας υπογραμμίζει επίσης ότι η Μόσχα δεν θα εκμεταλλευθεί την ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία για τους σκοπούς της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», όπως αποκαλεί την εισβολή της Ρωσίας στη γειτονική της χώρα.
Η Ρωσία «παίζει “παιχνίδια πείνας”» στην Ουκρανία
Στο μεταξύ την ώρα που η Διεθνής Κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη διαφαινόμενη επισιτιστική κρίση εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, οι ρωσικές επιχειρήσεις στη Ρωσία απειλούν και τις μελλοντικές σοδειές σιτηρών για τη χώρα και ολόκληρο τον πλανήτη.
Σε αποκλειστικό ρεπορτάζ του βρετανικού Guardian, σημειώνεται πως το DNA για σχεδόν 2.000 καλλιέργειες βρίσκεται σε υπόγειες κρύπτες στο Χάρκοβο, στη βορειοανατολική Ουκρανία, η οποία δέχεται σφοδρούς βομβαρδισμούς από τις ρωσικές δυνάμεις.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, μια ερευνητική εγκατάσταση υπέστη ζημιές κοντά στην εθνική τράπεζα σπόρων της χώρας, σύμφωνα με την Crop Trust, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που ιδρύθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών.
Μπλίνκεν: «Η Ρωσία κλέβει το ουκρανικό σιτάρι»
Στο μεταξύ, το βράδυ της Δευτέρας (06 Ιουνίου) ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν χαρακτήρισε «αξιόπιστες» τις πληροφορίες ότι η Ρωσία «κλέβει» τα σιτηρά της Ουκρανίας που προορίζονται για εξαγωγή με σκοπό να τα πουλήσει για δικό της όφελος.
Μιλώντας σε ένα διαδικτυακό «στρογγυλό τραπέζι» με φιλανθρώπους, εκπροσώπους μη κυβερνητικών οργανώσεων και εταιρειών του ιδιωτικού τομέα, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας είπε ότι αυτή η καταγγελλόμενη κλοπή αποτελεί μέρος των ευρύτερων ενεργειών της Ρωσίας κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος έπληξε την ικανότητα του Κιέβου να εξάγει τη σοδειά και επιδείνωσε την παγκόσμια επισιτιστική κρίση.
«Όλα αυτά είναι σκόπιμα» είπε ο Μπλίνκεν, κατηγορώντας τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ότι «εκβιάζει» με σκοπό να αρθούν οι διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία.
Κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης
Οι προειδοποιήσεις για παγκόσμια επισιτιστική κρίση αυξάνονται καθώς η Ρωσία και η Ουκρανία μαζί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο των παγκόσμιων προμηθειών σιταριού, ενώ η Ουκρανία είναι επίσης σημαντικός εξαγωγέας καλαμποκιού, κριθαριού, ηλιέλαιου και κραμβέλαιου.
Από τη Μόσχα, όπου είχε διαβουλεύσεις με Ρώσους αξιωματούχους για το άνοιγμα των αποκλεισμένων ουκρανικών λιμανιών, ο επικεφαλής της υπηρεσίας ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ Μάρτιν Γκρίφιθς δήλωσε ότι «η κατάσταση παραμένει ρευστή», διαβεβαίωσε όμως ότι «θα κάνουμε τα πάντα και θα πάμε όπου χρειαστεί ώστε να υλοποιηθεί αυτό το σχέδιο».
Πιο αισιόδοξος εμφανίστηκε ο συντονιστής των Ηνωμένων Εθνών για την ουκρανική κρίση, Αμίν Αουάντ. «Υπήρξε επί της αρχής συμφωνία από τη Ρωσία ότι θα βρεθεί λύση, αλλά χρειάζονται περισσότερες διαπραγματεύσεις ώστε να διευκολυνθούν επίσης οι εξαγωγές της Ρωσίας», δήλωσε ο Αουάντ κατά τη διάρκεια διαδικτυακής ενημέρωσης δημοσιογράφων από τη Γενεύη.
Προκειμένου να άρει τον αποκλεισμό ουκρανικών λιμανιών, με πρώτο εκείνο της Οδησσού, ώστε να μεταφερθούν μεγάλες ποσότητες σιτηρών που κινδυνεύουν να σαπίσουν στις αποθήκες, η Ρωσία ζητάει να αρθούν κυρώσεις της Δύσης εις βάρος των ασφαλιστικών της εταιρειών και να εξασφαλιστεί η απομάκρυνση των ναρκών που έχουν τοποθετήσει οι Ουκρανοί. Από την πλευρά της, η Ουκρανία ζητεί να μην πλησιάσουν ρωσικά πλοία την Οδησσό. Το θέμα συζητήθηκε στη συνάντηση που είχαν στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας ο Βλαντιμίρ Πούτιν και η πρόεδρος της Σενεγάλης Μακί Σαλ, ο οποίος προεδρεύει αυτή την περίοδο της Αφρικανικής Ενωσης.
Ράλι ανόδου για τις τιμές κρέατος και σιτηρών και τον Μάιο
Ιστορικό υψηλό κατέγραψε η τιμή του κρέατος τον Μάιο, ενώ υψηλά παρέμειναν και οι τιμές των σιτηρών, παρά την οριακή πτώση στις παγκόσμιες τιμές των βασικών προϊόντων διατροφής, όπως ανέφερε στη νέα έκθεσή του ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).
Ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων του FAO διαμορφώθηκε στις 157,4 μονάδες τον Μάιο του 2022, σημειώνοντας μείωση 0,6% σε σχέση με τον Απρίλιο. Ωστόσο, ο δείκτης σε ετήσια βάση είναι κατά 22,8% υψηλότερος λόγω της παγκόσμιας ανησυχίας από τις συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Ειδικότερα, ο Δείκτης Τιμών Κρέατος βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών παρουσιάζοντας άνοδο κατά 0,6% τον Μάιο, αν και οι παγκόσμιες τιμές του βοείου κρέατος παρέμειναν σταθερές και οι τιμές του χοιρινού κρέατος μειώθηκαν. Σύμφωνα με τον Οργανισμό, η άνοδος οφείλεται στην απότομη αύξηση των διεθνών τιμών των πουλερικών, αντανακλώντας τις συνεχείς διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ουκρανία και τα πρόσφατα κρούσματα γρίπης των πτηνών εν μέσω υψηλής ζήτησης σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή.
Αντίστοιχα, ο δείκτης τιμών σιτηρών του FAO αυξήθηκε κατά 2,2% σε σχέση με τον Απρίλιο, με την «κούρσα» να σέρνει το σιτάρι, οι τιμές του οποίου παρουσίασαν άνοδο κατά 5,6% σε έναν μήνα και κατά 56,2% σε ετήσιο επίπεδο. Μάλιστα, η τιμή του είναι μόλις 11% χαμηλότερη από το ιστορικό ρεκόρ του Μαρτίου του 2008, γεγονός που αποδίδεται τόσο στις προβλέψεις για μειωμένη παραγωγή στην Ουκρανία λόγω του πολέμου όσο και στην απαγόρευση εξαγωγών που ανακοίνωσε η Ινδία.
Αντίθετα, ο δείκτης τιμών φυτικών ελαίων μειώθηκε κατά 3,5% από τον Απρίλιο, ωστόσο εξακολουθεί να είναι σημαντικά υψηλότερος από πέρυσι. Η υποχώρηση των τιμών αφορά κυρίως στα φοινικέλαια, στο ηλιέλαιο, στη σόγια και το κραμβέλαιο, οφείλεται εν μέρει στην άρση της απαγόρευσης εξαγωγής φοινικέλαιου από την Ινδονησία και στην υποτονική παγκόσμια ζήτηση εισαγωγών για σόγια και κραμβέλαια εξαιτίας του αυξημένου κόστους των τελευταίων μηνών.
«Οι περιορισμοί στις εξαγωγές δημιουργούν αβεβαιότητα στην αγορά και μπορούν να οδηγήσουν σε έκρηξη των τιμών και αυξημένη αστάθεια», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος του FAO Máximo Torero Cullen.
Επιπλέον, ο Δείκτης Τιμών Γαλακτοκομικών μειώθηκε επίσης κατά 3,5% τον Μάιο έναντι του Απριλίου. Οι τιμές της σκόνης γάλακτος μειώθηκαν περισσότερο, λόγω της αβεβαιότητας της αγοράς από τα συνεχιζόμενα lockdowns για την COVID-19 στην Κίνα, ενώ οι ισχυρές λιανικές πωλήσεις και η υψηλή ζήτηση από εστιατόρια στο βόρειο ημισφαίριο εμπόδισαν τη σημαντική πτώση των τιμών των τυριών παρά την αποδυναμωμένη παγκόσμια ζήτηση εισαγωγών. Οι τιμές του βουτύρου μειώθηκαν επίσης λόγω της ασθενέστερης ζήτησης.
Στο μεταξύ, και ο Δείκτης Τιμών Ζάχαρης του FAO υποχώρησε κατά 1,1% σε έναν μήνα, καθώς η αύξηση της καλλιέργειας στην Ινδία ενίσχυσε τις προοπτικές παγκόσμιας διαθεσιμότητας.
Την ίδια ώρα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών σε ειδική έκθεσή του αναφέρει οι προοπτικές για την παγκόσμια παραγωγή δημητριακών την περίοδο 2022-2023 είναι δυσοίωνες, για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια, επισημαίνοντας ότι η έλλειψη λιπασμάτων μπορεί να βαθύνει την επισιτιστική κρίση το 2023.
Ειδικότερα, εκτιμά ότι η παραγωγή δημητριακών θα μειωθεί κατά 16 εκατ. τόνους σε σχέση με τα επίπεδα- ρεκόρ του 2021 και θα διαμορφωθεί στους 2,784 δισ. τόνους.
Η μεγαλύτερη μείωση προβλέπεται για τον αραβόσιτο, ακολουθεί το σιτάρι και το ρύζι, ενώ η παραγωγή κριθαριού πιθανότατα θα αυξηθεί.
Τέλος, οριακή μείωση κατά 0,1% αναμένεται όμως και για την παγκόσμια κατανάλωση σιτηρών την περίοδο 2022-2023 στους 2,788 δισ. τόνους, για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια.
«Το 2023 θα είναι έτος κρίσης του κόστους διαβίωσης»
Ο Γιώργος Ατσαλάκης Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης μίλησε για την ακρίβεια που πλήττει τα νοικοκυριά.
Ο Ατσαλάκης μίλησε την περασμένη εβδομάδα στο ΟΡΕΝ για την αύξηση των τιμών η οποία, όπως είπε οφείλεται στον πόλεμο στην Ουκρανία και στον κορωνοϊό. Ο καθηγητής τόνισε ότι το 2020 είχαμε τον κορωνοϊό, το 2021 είχαμε την κρίση της ηλεκτρικής ενέργειας, το 2022 έχουμε την επισιτιστική κρίση και το 2023 θα έχουμε μια κρίση κόστους διαβίωσης.
«Ο κόσμος αναζητεί να βρει ότι φθηνότερο γιατί η αύξηση τιμών περιορίζει το εισόδημα του. Η ουκρανική κρίση δημιουργεί ένα σοβαρό πρόβλημα, καθώς υπάρχουν πάρα πολλά αδιάθετα σιτηρά, περίπου 25 εκατ. τόνους, τα οποία δεν μπορούν να διατεθούν, με αποτέλεσμα να ωθούνται οι τιμές προς τα ύψη», είπε ο Γ.Ατσαλάκης και πρόσθεσε:
«Η πρόβλεψη για τη τιμή του σιταριού δείχνει ότι στις αρχές του επόμενου έτους μπορεί να φτάσει τα 490 δολάρια ο τόνος, να πούμε ότι σήμερα είναι 390, ενώ πριν λίγες εβδομάδες είχε φτάσει τα 438. Σίτος και καλαμπόκι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα. Όπου υπάρχουν διαθέσιμες εκτάσεις να φυτευτούν.
Για να αλλάξει η κατάσταση πρέπει να δούμε αύξηση των παραγόμενων ποσοτήτων, αυτό είναι πολύ δύσκολο να το δούμε στα σιτηρά, τουλάχιστον γι’ αυτή τη χρονιά, γιατί έχουμε πολύ άσχημες ειδήσεις από τον καιρό και την Ουκρανία».
