Το πρόβλημα που ακούει στο όνομα Τουρκία επί ημερών Ερντογάν στις τάξεις του ΝΑΤΟ, υπογραμμίζει σε δημοσίευμά του η αμερικανική New York Times.
Το δημοσίευμα με τίτλο «Για το ΝΑΤΟ, η Τουρκία είναι ένας αποσταθεροποιοητικός σύμμαχος», αναφέρει πως όταν ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε να μπλοκάρει τη ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αξιωματούχοι της Δύσης μπορεί να ένιωσαν αγανάκτηση, αλλά δεν ένιωσαν απολύτως καμία έκπληξη.
Κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή, οι New York Times υπενθυμίζουν πως σε μια συμμαχία που λειτουργεί με ομοφωνία και συναίνεση, η Τουρκία λειτουργεί ως «μικροκακοποιός» (stickup artist).
Τα εμπόδια Ερντογάν στις τάξεις του ΝΑΤΟ
Το δημοσίευμα, ο Τούρκος Πρόεδρος δημιούργησε πρόβλημα και το 2009 όταν αντέδρασε στην απόφαση να οριστεί επικεφαλής αξιωματούχος από τη Δανία (ο Anders Fogh Rasmussen), ισχυριζόμενος πως η Δανία είναι ανεκτική στις γελοιογραφίες του Προφήτη Μωάμεθ ενώ δείχνει συμπονετική και προς τους Κούρδους τρομοκράτες. Χρειάστηκε τότε να τον καλοπιάσουν οι Δυτικοί ηγέτες, ενώ μέχρι και ο Πρόεδρος Obama του υποσχέθηκε – και μάλιστα πρόσωπο με πρόσωπο – πως θα διοριστεί και Τούρκος αξιωματούχος σε υψηλή θέση στη Συμμαχία.
Το άρθρο υπενθυμίζει ακόμα πως μια ένταση στις σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ το επόμενο έτος είχαν ως αποτέλεσμα να διακοπεί η συνεργασία της Ατλαντικής Συμμαχίας με το κράτος του Ισραήλ για τα έξι χρόνια που ακολούθησαν.
Λίγα χρόνια αργότερα ο Ερντογάν προκάλεσε καθυστέρηση στην υλοποίηση ενός σχεδίου του ΝΑΤΟ που στόχο είχε να οχυρώσει τις Ευρωπαϊκές χώρες ενάντια στη Ρωσία, ενώ το 2020 όταν αποφάσισε να στείλει ερευνητικά πλοία στα ελληνικά ύδατα, συνοδευόμενα μάλιστα από μαχητικά αεροσκάφη, η Γαλλία είχε αναγκαστεί να στείλει πλοία για να στηρίξει την Ελλάδα.
Σήμερα, ο Τούρκος ηγέτης συνεχίζει να λειτουργεί ως το μέλος που θέτει τα εμπόδια, ισχυριζόμενος και πάλι πως Σουηδία και Φινλανδία δείχνουν – σύμφωνα πάντα με τον κ. Ερντογάν – υπερβολική συμπάθεια προς τους Κούρδους. «Αυτές οι χώρες λειτουργούν ως ξενώνες τρομοκρατικών οργανώσεων,» είπε χαρακτηριστικά.
Ερντογάν, ένας αυταρχικός ηγέτης στο ΝΑΤΟ
Όπως σημειώνουν οι συντάκτες του άρθρου, η στάση του Ερντογάν μας υπενθυμίζει το μακροχρόνιο πρόβλημα του ΝΑΤΟ – μια συμμαχία που αριθμεί αυτή την στιγμή 30 μέλη. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία μπορεί να έδωσε στη Συμμαχία μια νέα αίσθηση καθήκοντος ανανεώνοντας τη νατοϊκή αποστολή, αλλά το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να πρέπει να αντιμετωπίσει έναν αυταρχικό ηγέτη που είναι πρόθυμος να χρησιμοποιήσει την επιρροή του και τα διαπραγματευτικά του χαρτιά για να κερδίσει πολιτικούς πόντους στο εσωτερικό της χώρας του.
Οι New York Times σημειώνουν πως τελικά αυτή η κατάσταση καταλήγει να λειτουργεί προς όφελος του Ρώσου προέδρου Πούτιν, με τον οποίο ο Ερντογάν έχει αναπτύξει φιλικές σχέσεις τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι τυχαίο πως ο Πούτιν δεν έχει κανένα πρόβλημα να θέσει τον Τούρκο ομόλογό του «ρυθμιστή» των εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία, πέραν των άλλων αρμοδιοτήτων που του έχει αποδώσει στις διαπραγματεύσεις με το Κίεβο.
Μάλιστα το δημοσίευμα υπογραμμίζει πως ενδεχόμενη απόρριψη της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα αποτελούσε σημαντική νίκη για τον Ρώσο ηγέτη.
Γιατί το δίλημμα είναι δύσκολο για το ΝΑΤΟ
Το δίλημμα θα ήταν απλούστερο, σημειώνει το δημοσίευμα, αν δεν ήταν τόσο σημαντική η παρουσία της Τουρκίας για τη συμμαχία. Η χώρα προσχώρησε στο ΝΑΤΟ το 1952, αφού ευθυγραμμίστηκε με τη Δύση κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Η Τουρκία δίνει στη συμμαχία μια κρίσιμη στρατηγική θέση στη διασταύρωση της Ευρώπης και της Ασίας, καβάλα στη Μέση Ανατολή και τη Μαύρη Θάλασσα. Φιλοξενεί μια σημαντική αεροπορική βάση των ΗΠΑ όπου αποθηκεύονται αμερικανικά πυρηνικά όπλα και ο κ. Ερντογάν έχει εμποδίσει ρωσικά πολεμικά πλοία που κατευθύνονται προς την Ουκρανία.
Αλλά υπό τον κ. Ερντογάν, η Τουρκία έχει γίνει όλο και περισσότερο ένα πρόβλημα προς διαχείριση. Ως πρωθυπουργός και στη συνέχεια ως πρόεδρος, έχει γείρει τη χώρα του μακριά από την Ευρώπη, ενώ παράλληλα ασκεί μια αυταρχική και λαϊκιστική μάρκα ισλαμιστικής πολιτικής, ιδίως μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.
Στη συνέχεια το άρθρο παραθέτει τις δηλώσεις πολλών αξιωματούχων που ουσιαστικά υπογραμμίζουν τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας. Την ίδια στιγμή κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Τουρκία θα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα εκτός ΝΑΤΟ, και ότι σε μια τέτοια περίπτωση εκείνη θα μπορούσε να έρθει πιο κοντά στη Ρωσία. Δεν αποκλείεται μάλιστα ο Ερντογάν να προσπαθεί να κερδίσει την προσοχή του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, ο οποίος όμως εξακολουθεί να κρατά αποστάσεις, όπως σημειώνουν στο άρθρο τους οι συντάκτες των New York Times.
